Arbeidsongeschiktheid in België

Een arts bepaalt op basis van een officiële schaal hoeveel procent iemand arbeidsongeschikt is. Wie voor meer dan 2/3e arbeidsongeschikt wordt erkend is volledig arbeidsongeschikt. Wie als arbeider of bediende arbeidsongeschikt erkend wordt heeft voor een periode recht op gewaarborgd inkomen dat betaald wordt door de werkgever. Hierna heeft men recht op een ziekte-uitkering die betaald wordt door een ziekenfonds. Een extra verzekering gewaarborgd inkomen afsluiten kan helpen als financiële buffer wanneer je arbeidsongeschikt zou raken. Dit is zeker interessant als zelfstandige, omdat zij niet als arbeider en bediende kunnen terugvallen op iets en daarom direct aangewezen zijn op bijstand.

Wanneer arbeidsongeschikt

Een arts bepaalt op basis van een officiële schaal hoeveel procent iemand arbeidsongeschikt is. Dit is neergeschreven in de officiële Belgische schaal ter bepaling van de invaliditeit. Ook wel OBSI genoemd. Dit noemt men fysiologische arbeidsongeschiktheid. Wie voor meer dan 66,66 % arbeidsongeschikt wordt erkend is volledig arbeidsongeschikt. Hiernaast is er ook nog de economische arbeidsongeschiktheid die mede de duur van de arbeidsongeschiktheid zal bepalen: op welke manier beïnvloedt de arbeidsongeschiktheid het beroepsleven? Hierbij kijkt de arts naar 7 factoren. De aard van de handicap, de leeftijd, de aanpassingsmogelijkheden, het uitgeoefende beroep, de omscholingsmogelijkheden, de beroepsbekwaamheid en het concurrentievermogen op de arbeidsmarkt. Wie als arbeider of bediende arbeidsongeschikt erkend wordt heeft voor een periode recht op gewaarborgd inkomen dat betaald wordt door de werkgever.

Gewaarborgd inkomen door werkgever

Arbeider

Voor arbeiders met een maand anciënniteit is het gewaarborgd loon gedurende de eerste 7 dagen gelijk aan het nettoloon; daarna krijgen ze van de werkgever gedurende 7 dagen 85,88% van hun normale loon. Van de 15e tot de 30e dag arbeidsongeschiktheid hebben arbeiders recht op 25,88% van het begrensde brutoloon + 85,88% van het deel boven de grens. Voor een levenswaardig inkomen moet er dus al vanaf de achtste dag bijgepast worden door het ziekenfonds. Zonder een maand anciënniteit dient de arbeider meteen beroep te doen op het ziekenfonds voor de dagen van arbeidsongeschiktheid.

Bedienden

Voor bedienden zijn de 30 dagen gewaarborgd loon gelijk aan hun laatste nettoloon. Echter bestaat hier ook een uitzondering op namelijk wanneer het om een bediende contract gaat van bepaalde duur van minder dan 3 maanden en een maand anciënniteit: 100% van het brutoloon tijdens de eerste 7 kalenderdagen; vervolgens 86,93% van het brutoloon voor de 8ste tot de 14de kalenderdag en 26,93% van het begrensde brutoloon + 86,93% van het deel boven de grens voor de 15de tot de 30ste kalenderdag.

Ziekenfonds

In België is men wettelijk verplicht zich in te schrijven bij één van de volgende ziekenfondsen (mutualiteiten) vanaf dat men begint te werken, wanneer men op zijn 25e nog studeert of wanneer men werkloos is. Zo zijn er 5 verschillende mutualiteiten met regionale afdelingen: de Christelijke Mutualiteiten. Socialistische Mutualiteiten, Liberale Mutualiteiten, Onafhankelijke Ziekenfondsen en de Neutrale Ziekenfondsen.

Ziekte-uitkering

Na de periode van gewaarborgd inkomen krijgt de werknemer een wettelijke uitkering van 60 procent van het laatste brutoloon, gedurende één jaar van het ziekenfonds. Dit noemt men de periode van primaire arbeidsongeschiktheid. De werknemer wordt hierbij geregeld gecontroleerd door de adviserend arts van het ziekenfonds. Na één jaar ongeschiktheid start de periode van invaliditeit. Vanaf dan wordt de arbeidsongeschikte opgevolgd door het RIZIV: rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering. Het is hierbij niet meer de adviserend arts die in eerste instantie toeziet op de arbeidsongeschikte, maar wel de geneeskundige raad van artsen van het RIZIV. De werknemer blijft wel uitkeringen ontvangen van het ziekenfonds:

• 65% van het begrensde brutoloon voor een werknemer met minimum één persoon ten laste heeft
• 55% voor een alleenstaande werknemer
• 40% voor een samenwonende werknemer.

Verzekering gewaarborgd inkomen

Wanneer je via een verzekeringsinstelling een verzekering gewaarborgd inkomen hebt, kan je je extra indekken tegen arbeidsongeschiktheid. Zo blijft je laatste inkomen toch gewaarborgd voor langere termijn. Het is belangrijk te weten dat je deze verzekering niet meer kan afsluiten als je al arbeidsongeschikt bent, alsook dekken veel polissen psychische problemen niet of arbeidsongeschiktheid veroorzaakt door alcoholisme. De verzekeraar zal rekening houden met de hoogte van de fysiologische en economische arbeidsongeschiktheid. Een voorwaarde is wel dat één van beide minstens 25% bedraagt.