Schadevergoeding en smartengeld na een ongeval

Een ongeluk is nooit leuk en kan voor veel narigheid zorgen. Naast lichamelijk letsel en materiële schade kan er ook sprake zijn van immateriële schade. Een slachtoffer van een ongeluk kan veel emotionele en psychische schade ondervinden van een ongeval. Pijn en verdriet spelen dan een grote rol en er wordt vaak gesproken over vermindering van levensvreugde. Voor deze immateriële schade kan er een schadevergoeding geëist worden, ook wel smartengeld genoemd. Hoeveel dat is, is moeilijk te berekenen en hangt af van verschillende factoren die een rol spelen. Een schadevergoeding kan geëist worden voor alle schade die is geleden, zowel materieel als immaterieel. Om een schadevergoeding te eisen, moet wel eerst de tegenpartij aansprakelijk gesteld worden.

Aansprakelijkheid ongeval

Als u bepaalde handelingen heeft verricht dan bent u verplicht om hiervoor uw verantwoordelijkheid te nemen en bent u verplicht om eventuele negatieve gevolgen van een situatie of een gebeurtenis te dragen. Aansprakelijkheid valt altijd samen met de schadevergoeding en heeft alleen betrekking op schade, zowel materieel als immaterieel.

Schadevergoeding

Nadat de tegenpartij aansprakelijk is gesteld kan er een schadevergoeding gevraagd worden. Bij materiële schade kunt u bij de aansprakelijke partij of verzekering eenvoudig een rekening overhandigen met daarin de gemaakte kosten. Voor emotionele en psychische schade is dit niet zo eenvoudig, want deze kunnen niet aangetoond worden met een bonnetje. De daadwerkelijke schadevergoeding kan pas berekend worden aan het einde, dus als u hersteld bent van uw verwondingen, of zo goed als. Er kunnen namelijk ook kosten gemaakt worden tijdens de behandelperiode, vandaar dat het vaak berekend wordt als u weer hersteld bent. Maar u kunt wel alvast het een en ander berekenen en/of inschatten. U zult hiervoor wel alle schade moeten noteren en u moet bonnetjes bewaren waarop de gemaakte kosten staan.

Schadeposten

De schadeposten die u kunt declareren zijn:

• Gemiste inkomsten: alle inkomsten die u mist kunt u opgeven. Dit kan zijn van uw vaste baan, maar ook bijvoorbeeld bijbaantjes waarvan u inkomsten misloopt.
• Medische kosten: denk hierbij aan het huren of kopen van medische hulpmiddelen, of het betalen van bijvoorbeeld de fysiotherapeut als u hier niet voor verzekerd bent.
• Reiskosten; alle reiskosten die extra noodzakelijk zijn, vanwege het ongeval kunt u declareren. Reiskosten van en naar het ziekenhuis of een andere behandelaar of misschien wel extra taxivervoer.
• Parkeertickets.
• Huishoudelijke hulp of hulp voor klussen in en rondom huis.
• Studiekosten of cursuskosten; het kan zijn dat u vertraging oploopt tijdens uw studie of dat u een cursus niet meer kunt volgen, waar u wel voor betaald hebt. Deze kosten kunt u opgeven.
• Kinderopvang; vanwege uw ongeval bent u genoodzaakt om uw kinderen extra bij de kinderopvang te laten, of u moet er voor het eerst gebruik van maken.
• Verzorging van uw huisdieren: Denk hierbij aan bijvoorbeeld een hondenuitlaatservice, of tijdelijke opvang van uw huisdier.
• Aanpassing aan de woning, zoals bijvoorbeeld een traplift.
• Andere kosten, zoals sportabonnementen of kaartjes voor een concert waar u geen gebruik van kunt maken.
• Beschadiging van persoonlijke spullen en eigendommen door het ongeval, bijvoorbeeld kapotte broek of fiets.
• Smartengeld; psychische en emotionele schade tijdens en na het ongeval.

Smartengeld

Als u betrokken bent bij een ongeval en u bent daar slachtoffer brengt dat veel emotionele en psychische emoties met zich mee. Pijn en verdriet staan dan centraal in uw leven en uw kwaliteit van leven is verminderd, hiervoor kunt u smartengeld eisen. U wilt dan een vergoeding voor immateriële schade; dat is alle geestelijke, emotionele en psychische schade. Deze schade is heel moeilijk in geld uit te drukken en kan ook moeilijk aangetoond worden via een bonnetje of een nota.

Gevoelens van smart

Smartengeld is een vergoeding voor gemiste vreugde in uw leven en u wilt hiervoor een financiële tegemoetkoming, omdat door het ongeluk de kwaliteit van u leven verminderd is. De blijdschap van het leven is u ontnomen. U heeft misschien wel meer angst gekregen en verdriet, maar ook pijn en depressieve gevoelens kunnen ontstaan door een ongeval. Gevoelens van smart die u kunt aandragen bij de verzekering voor een financiële vergoeding zijn onder andere:

• Angst: misschien bent u bang geworden om weer aan het verkeer deel te nemen, hetzij zelf rijden in een auto of met het openbaar vervoer mee.
• Depressiviteit: het kan zijn dat u depressieve gevoelens heeft gekregen door het ongeval. Het leven van anderen gaat door en dat van u staat stil.
• Pijn: de pijn van het ongeval en de operatie en de pijnlijke en frustrerende periode van herstel die volgt.
• Eenzaamheid: voor het ongeval stond u midden in het leven, en door het ongeval bent u eenzaam geworden.
• Verdriet: vanwege het ongeval kunt u niet meer de dingen doen die u voorheen deed en u heeft hier verdriet van. Of u blijft zitten met nare littekens die uw lichaam ontsieren.
• Ellende: u bent gebonden aan rolstoel en krukken en bent afhankelijk van anderen. Of u moet verder leven met chronische pijn.
• Rouw: gevoelens van rouw kunt u hebben als u door het ongeval ledematen moet missen of voor altijd een oog kwijt bent.
• Chagrijnig: de revalidatie kan langer duren en kan pijnlijk zijn. Misschien moet u weer geopereerd worden en alles zit u gewoon tegen.
• Ellende: omdat u uw hele leven met chronische rugpijn van doen zult hebben, of u moet een andere baan zoeken.

Geen recht op smartengeld

Als u als slachtoffer betrokken bent bij een ongeval, veroorzaakt door iemand anders dán heeft u er recht op dat alle schade aan u vergoed wordt. U hoeft en mag er niet financieel op achteruit gaan. Maar ook de naasten hebben soms te maken met psychisch leed na het ongeval. Maar ze hebben, ondanks hun smart en leed, geen recht op smartengeld. Volgens het Nederlands Burgerlijk Wetboek heeft alleen het slachtoffer recht op schadevergoeding. Andere omstanders en naasten die ook psychisch leed hebben door het ongeval komen niet in aanmerking voor een vergoeding, zoals:

• Ouders waarvan hun kind slachtoffer is geworden
• Partners van het slachtoffer
• Kinderen waarvan een van de ouders slachtoffer is.

Schade bij overlijden

De naasten van het slachtoffer hebben geen recht op smartengeld, zelf niet als het slachtoffer komt te overlijden tijdens het ongeval. Als een ouder, kind of partner komt te overlijden tijdens het ongeval kan er daarom geen smartengeld geëist worden. Smartengeld is alleen bedoeld voor het slachtoffer en wanneer deze is overleden, kan er dus geen smartengeld geëist worden. Er is wel een mogelijkheid om overlijdensschade te claimen bij de verzekering als vergoeding.

Shockschade

Voor familieleden en nabestaanden is er wel een optie om shockschade als vergoeding te claimen. Als een vader getuige is geweest van het dodelijk ongeval van zijn kind en hierdoor ernstige psychische schade heeft opgelopen, dan is dit zo'n enorme shock voor hem dat hij hierdoor psychisch en geestelijk leed heeft, dus immateriële schade. Deze schade valt dan onder de groep shockschade en deze kan alleen verkregen worden als een familielid of nabestaande getuige is geweest van het ernstig ongeval óf kort daarna getuige is geweest van de gruwelijke gevolgen.

Berekenen van smartengeld

Het berekenen van het bedrag waar het slachtoffer recht op heeft is niet eenvoudig. Immateriële schade is niet aan te tonen met een bonnetje en kan ook niet eenvoudig berekend worden met een rekensommetje. Letselschade wordt berekend door meerdere grote factoren en er wordt gekeken naar de persoonlijke situatie van het slachtoffer ná het ontstaan van het letsel door het ongeval. De rechter bekijkt vaak ook gelijksoortige situaties en letsels van andere smartengelduitkeringen. Aan de hand van die situaties en letsels zal de rechter een uitspraak doen.

ANWB Smartengeld-gids

Er is een ANWB Smartengeld-gids waar alle rechtszaken instaan waarbij een uitspraak is gedaan over de hoogte van het smartengeld. Als er dus smartengeld berekend moet worden, dan wordt deze gids vaak geraadpleegd door de deskundigen die hierover gaan en betrokken zijn bij de uitspraak, zoals rechters, letselschadeadvocaten, letselschadejuristen, letselschade-experts en de aansprakelijkheidsverzekeraars. Bij de berekening wordt er eerst gekeken naar uw persoonlijke situatie en die wordt dan vergeleken met een gelijksoortig geval. De bedragen zijn erg wisselend; ze variëren van 200 euro tot 200.000 euro.

Persoonlijke factoren

Op de eerste plaats wordt bij de berekening van smartengeld gekeken naar de persoonlijke situatie, zoals:

• Hoe groot is het letsel en hoe lang duurt het herstel.
• Hoe erg is de geleden pijn.
• Wat voor soort letsel is het en hoe ernstig is het letsel.
• Is er sprake van lelijke en permanente littekens.
• De leeftijd.
• Afhankelijkheid van hulp van anderen in het dagelijkse leven.
• Werk, sport en hobby’s wel of niet kunnen doen.
• Is het slachtoffer bewust van de situatie

Wanneer wordt smartengeld uiteindelijk berekend

De hoogte van het smartengeld kan pas berekend worden aan het einde van uw medische situatie. Dus als u echt volledig hersteld bent, of u heeft uw punt bereikt waarop de behandeling klaar is. De vergoeding voor smartengeld kunt u pas ontvangen als alles achter de rug is, zodat er goed gekeken kan worden wat de totale schade nu echt is. De bedragen zijn netto, er hoeft daarover dan ook geen inkomstenbelasting betaald worden.