De functie van smartengeld

Smartengeld is een schadevergoeding die uitgekeerd wordt wanneer men schade geleden heeft. Over het algemeen wordt aangenomen dat geld niet gelukkig maakt, en dat tranen niet kunt drogen met geld. Toch smartengeld een aantal functies. Lees in dit artikel over de functie van smartengeld en schadevergoedingen.

Wat is smartengeld?

De Dikke van Dale beschrijft smartengeld als "vergoeding van niet in geld uit te drukken schade". Smartengeld is een geldsom die men kan krijgen wanneer men schade heeft geleden. Het gaat hierbij om immateriële schade, omdat er geen sprake is van een concreet vast te stellen vermogensverlies. Smartengeld maakt onderdeel uit van wat ook wel letselschade genoemd wordt.

Wanneer heb je recht op smartengeld?

• Bij een poging (intentie) letsel toegebracht te worden
• Bij aantasting van een persoon
• Bij aantasting van de nagedachtenis van een persoon

Functie van smartengeld

Compensatie van wat niet kan worden hersteld

Dit is de meestvoorkomende functie van smartengeld. Wanneer men bijvoorbeeld door een ongeval lichamelijke of geestelijke schade opgelopen heeft kan smartengeld de beperkingen die het slachtoffer door het ongeval tegengekomen is en nog tegen zal komen verzachten.

Bij het bepalen van de hoogte van het smartengeld of de schadevergoeding in dit verband wordt er rekening gehouden met de aard, duur en intensiteit van het lijden.

Genoegdoening voor wat er is gebeurd

Smartengeld als genoegdoening voor wat er is gebeurd is een complexe categorie van schadevergoedingen. Smartengeld kan deze rol vervullen in bijvoorbeeld het geval van seksueel misbruik. Seksueel misbruik is een ernstige en rechtstreekse inbreuk op de persoonlijke integriteit van een slachtoffer. Verwijtbaarheid van het gedrag speelt hierbij ook een grote rol. Omdat seksueel misbruik over het algemeen een bewuste handeling is kan dit extra gewicht hebben dan de schade die opgedaan is bij een verkeersongeval. Genoegdoening voor wat het gebeurde kan in de vorm van een strafrechtelijk proces, maar voor sommigen is dit niet afdoende.

Erkenning van verdriet

Er zijn gevallen waarin er sprake is van een verwijtbare handeling van een derde op een andere derde welke een grote indruk achterlaat in het leven van een persoon. Je kan hierbij denken aan het overlijden van een pasgeboren kindje door een medische fout van een arts. De ouders zijn in dit geval niet het primaire slachtoffer, maar lijden hier niet minder door. In een dergelijk geval kan smartengeld de rol van erkenning van verdriet op zich nemen.

Er is veel discussie rondom deze functie en vorm van smartengeld. Men kan het verdriet en het lijden immers ook op een andere manier erkennen, bijvoorbeeld door een rechtszaak.

Handhaving van een anders weerloos recht

Er zijn persoonsbelangen waarvan schending niet of nauwelijks tot aanwijsbare schade van betekenis leidt, maar die wel degelijk lijden kunnen veroorzaken. Je kan hierbij denken aan onder andere discriminatie. Het is in deze gevallen vaak lastig concreet aan te geven welke schade men geleden heeft. Desondanks bestaat de behoefte om de schending van andermans persoonsbelangen niet onbeantwoord te laten. Wanneer je deze schade immers niet compenseert ontken je het lijden in feite. Het uitkeren van smartengeld kan ook een waarschuwingssignaal jegens de veroorzakers van het leed zijn.