Tafelmanieren, bestek en gewoonten

Tafelmanieren, bestek en gewoonten Tafelmanieren zijn goede manieren die je hanteert wanneer je aan tafel eet. Vaak eet je met andere tafelgenoten en is het gewenst om netjes te eten. Maar wat mag je wel en niet doen aan tafel? Wanneer leer je het jonge kind de eerste tafelmanieren aan? In de middeleeuwen waren de tafelmanieren heel anders dan nu. In die tijd werd er vaak ongemanierd gegeten. De huidige tafelmanieren zorgen ervoor dat we bij een chic diner in een restaurant, maar ook bij een informeel diner onze tafelgenoten niet tot last of hinder zijn.

Wat zijn tafelmanieren?

Tafelmanieren zijn te omschrijven als goede manieren aan tafel. Dit klinkt eigenlijk heel simpel, maar de praktijk leert ons dat tafelmanieren toch niet zo eenvoudig zijn. Zo kunnen tafelmanieren per land en per cultuur sterk verschillen. Bovendien leert niet iedereen met de juiste tafelmanieren om te gaan. Ook de situatie waarin we ons bevinden is van belang: niet overal heb je dezelfde tafelmanieren nodig. Denk maar eens aan een etentje in een chique restaurant of een burger bij de Mac Donalds: hier zit een groot verschil in.

Tafelmanieren zorgen ervoor dat we onze tafelgenoten niet tot hinder of last zijn.

Wanneer deze manieren aanleren?

Jong geleerd is oud gedaan, zo luidt een oud gezegde. Tafelmanieren kunnen beginnen zodra het jonge kind aan tafel gaat. In onze samenleving zetten we de baby met vier maanden al aan tafel, klaar voor zijn of haar eerste fruithapje. Zodra het kind goed en stevig kan zitten zal het steeds vaker aan tafel aanschuiven en mee gaan eten. Al heel jong begint het aanleren van de eerste tafelmanier: niet in het eten slaan. Zouden we dit niet afleren bij het kind, dan zal het op latere leeftijd nog steeds in het eten slaan of ermee gooien. Iets dat niet op prijs wordt gesteld door andere tafelgenoten. Het aanleren van tafelmanieren gaat door op kinderleeftijd, en zelfs nog op volwassen leeftijd.

Geschiedenis

In de middeleeuwen waren er enkele eenvoudige tafelmanieren zoals geen troep aan tafel maken, niet gulzig eten en respect tonen naar de tafelgenoten. Er was geen sprake van gebruik van bestek en het voedsel werd vaak uit één en dezelfde kom gegeten. Na het jaar 1600 kwamen er betere tafelmanieren, die gericht waren op het netjes eten. Ieder kreeg zijn eigen bestek, glas en bord. Voedsel uit de kommen moest eerst met bestek naar het eigen bord worden gebracht, alvorens men ervan mocht eten. De tafelmanieren werden beschreven in het wellevendheidhandboek. Tafelmanieren veranderen in de loop van de jaren nogal eens.

Eten met bestek

Een van de eerste en belangrijkste tafelmanieren die we geleerd krijgen is het eten met bestek. Soep eet je met een lepel, al het overige met mes en vork. Bij uitzondering wordt spaghetti soms met vork en lepel gegeten, hoewel dit in Italië geen tafelmanier is. Brood smeer je met het aparte botermesje. Het bestek wordt naar de mond gebracht, niet andersom.

Het bestek wordt van buiten naar binnen neergelegd en ook zodanig gebruikt. Het voorgerecht bestaat vaak uit kleiner bestek en bevindt zich aan de buitenklant. De vork wordt links gehouden, het mes rechts. Een lepel alleen wordt in de rechterhand gehouden. Het bestek voor het nagerecht vindt men vaak aan de bovenkant van het bord. Zwaaien of wijzen met een mes of vork wordt als agressief gedrag beschouwd. Een pauze tussen de maaltijd door kenmerkt zich door het bestek gekruist op het bord te leggen. Ben je klaar met eten, leg dan het bestek naast elkaar diagonaal op het bord, van linksboven naar rechtsonder.

Houding tijdens het eten

Tijdens het eten van soep wordt de linkerhand naast het bord gelegd. Geen ellebogen op tafel, niet de hand onder de kin en niet de hand op schoot leggen. Ben je klaar met eten, dan liggen de handen op schoot of de polsen op de rand van de tafel. Blaas liever niet over het eten, zelfs niet als het te heet is. Dit wordt als ongepast beschouwd. Praat niet met volle mond en kauw het voedsel met gesloten mond. Netjes rechtop zitten is een must.

Boeren, wel of niet doen?

In China betekent het laten van een boer dat het eten gesmaakt heeft. Niet boeren wordt dus als onbeleefd beschouwd. In Europa wordt het boeren tijdens of na het eten als ongemanierd beschouwd. Het kan anderen de eetlust bederven.

Niet doen!

  • Opstaan tijdens het eten mag, excuseer je hiervoor bij de andere tafelgasten.
  • Vraag niet aan anderen wat ze gaan doen als ze opstaan.
  • Je mag van tafel om iets anders te gaan doen, wanneer de gastvrouw opstaat.
  • Leg het servet op je schoot, gebruik het niet als slabbetje.
  • Leg het servet na afloop naast je bord, niet erop.
  • Het wijnglas wordt aan de steel vastgehouden, niet aan het glas zelf.
  • Brood wordt met de hand gebroken, snij het dus niet met een mes.
  • Blaas niet in de soep.
  • Bestrooi je eten niet met peper, zout of andere kruiden voordat je het geproefd hebt.
  • Schep niet teveel in één keer op.
  • Prak of pureer het eten niet op je bord.
© 2014 - 2024 Bibiana, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Uit eten gaan en dan?Als je uit eten gaat zijn er een aantal gedragsregels die iedereen weet zoals het niet praten met je mond vol maar ook n…
Tafelmanieren en Erasmus en SachsTafelmanieren in de vroege middeleeuwen bestonden uit: geen vieze troep maken, niet gulzig zijn, niet opwinden en tafelg…
Tafelmanieren: Hoe te gedragen tijdens een dinerTafelmanieren: Hoe te gedragen tijdens een dinerHoewel het niet per se van belang is wanneer je een etentje met vrienden hebt, kan de kennis van goede tafelmanieren toc…
Verplichtingen tot opstellen ouderschapsplanVerplichtingen tot opstellen ouderschapsplanRelaties kunnen stranden en mensen kunnen hierdoor op verschillende manieren uit elkaar gaan. Soms is een relatie al ove…
Bronnen en referenties
  • http://www.telegraaf.nl/vrouw/relatie/Etiquette/22522624/__Tafelmanieren__servetetiquette_uitgelegd__.html
Bibiana (1.560 artikelen)
Gepubliceerd: 26-08-2014
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Regelingen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.