Griezelen of heerlijke (ont)spanning

Waar de ene van griezelt, vindt de ander het heerlijke spanning of raakt zelfs geobsedeerd. Zoveel mensen zoveel verschillende uitingen. Toch zijn er een aantal situaties, maar ook dieren die die wisselende stemmingen bij mensen oproepen. Soms triest, soms lachwekkend en soms doodeng… maar allemaal menselijke emoties die men bij een bepaalde situatie niet meer onder controle heeft.

Emoties

Emoties kunnen we omschrijven als een reactie op onze hersenen (wat nemen de hersenen waar). We noemen het een gevoel, omdat we het in de buik voelen. Echter, emoties worden vanuit het de hersenen opgeroepen (bijv. een associatie met iets uit het verleden) en wordt er uiting aan gegeven door het lichaam te laten reageren. Bepaald gedrag in combinatie met de fysiologische reactie komt bij mens en dier voor. Denk aan vluchten als er gevaar dreigt.

Je hebt het of je hebt het niet

Emoties zijn deels aangeboren en deels gevormd in de loop der jaren. Sommige emoties zijn nu eenmaal van kinds af aan sterker bij sommige mensen dan bij andere. Andere zijn er in de loop der tijd ingeslopen. Daar waar je niet met angst voor dieren geboren bent, kan een angstige ervaring op jonge leeftijd, je voor het leven angstig maken voor dat bepaalde dier. Verder is er nog een mogelijkheid om mee te gaan in angsten van een ander. Iemand die ergens bang voor is en dit maar vaak genoeg uit, of je voelt zelfs zijn/haar angst. Het kan je allemaal beïnvloeden.

Soms herken je het bij iemand en soms kan iemand ook enorm zijn/haar best doen de emotie voor je te onderdrukken. Een veranderende geur door emotie (bijv. angst) neem je als mens niet waar, maar een dier doet dit weer wel. Oog in oog met een enorme hond (waarvan je bang bent dat deze je aan zal vallen), zal door een pokerface voor de hond niet veranderen.

Verder is er nog een mogelijkheid om een bepaalde emotie juist bewust op te roepen. Denk hierbij aan de mannen en vrouwen die op toneel staan. Als men een verdrietige of angstige scene moet spelen, is er een mogelijkheid dat verdriet of die angst op te roepen door aan een moment uit het eigen leven te denken.

Waar liggen de grote verschillen?

De lijst is enorm, maar we nemen er enkele uit die erg veel voorkomen en waarbij de verschillen in emotie enorm kunnen zijn.

Het fascinerende dierenrijk

Bij dieren is het verschil in emotie als men een bepaald dier ziet, enorm. Waar de een de spin bekijkt als een fascinerend en prachtig dier met een ingenieuze manier om aan eten komen, zal de ander griezelen bij het zien van de spin. Waarbij een kleine stofspin soms al genoeg is om mensen de rillingen over het lijf te laten lopen of weg te jagen. Ditzelfde effect heeft de slang op de mens. De een vindt de slang schitterend, krachtig en fascinerend en de ander weet niet hoe snel deze weg moet komen als er een slang in de buurt is. Sommige mensen griezelen zelfs bij een slang achter glas in de dierentuin.

De kleine muis roept ook heel verschillende reacties op en is het niet zozeer dat men de muis een mooi dier vindt, de vingervlugheid van het diertjes dwingt bij een bepaalde groep mensen respect af, bovendien zijn het echte overlevers en ook dat maakt dat mensen het totaalplaatje weer aantrekkelijk zullen vinden. Spreekt voor zich dat juist die vingervlugheid van het diertje sommige mensen weer in de gordijnen jaagt.

Overigens is de diversiteit hoe men met ontzag naar de dieren kijkt of griezelt van de dieren, erg groot. Naar beide kanten kan men doorslaan in gedrag en geobsedeerd raken.

Gaat aan mooi zijn, pijn vooraf?

Voor een groeiende groep mensen is dit het geval. Want we laten naalden in ons lichaam steken omdat we denken er mooier van te worden. De materialen die onder de huid gespoten worden of de roller met naalden over het gezicht. Maar ook het naaldenbedje waar je op kunt gaan liggen. Het is goed voor de doorbloeding, maar het is nu eenmaal pijnlijk. Pijnlijk is vervolgens weer in verschillende gradaties in te delen, want lang niet iedereen zal het als echt pijnlijk ervaren. Daarnaast speelt hier op een andere manier het geestelijke proces, want als je focus verlegt en jezelf overtuigt dat zo’n spijkerbed geen pijn doet, zal dit de uitging (pijn) inderdaad veranderen. Er zijn enkele onderzoeken gedaan die dit bevestigen.

Spreekt voor zich dat er ook een groep mensen is die angstig is voor naalden en bij het zien van een naald, nog voordat deze überhaupt het lichaam in gaat, al onderuit gaat of minimaal licht in het hoofd wordt.

Dan heb je vervolgens de visjes die de voeten en handen weer mooi maken. Steek de handen en voeten in een bak met Garra Rufa visjes en je huid wordt weer als een baby huidje. Voor de een is het een tinteling, de ander voelt het goed (niet echt pijnlijk), maar er zijn ook mensen die bang zijn om de handen en voeten in het water met de visjes te steken. Waanideeën dat het de piranha is die in het water zwemt of zo?

Donker, donkerder, donkerst

Mensen zijn visueel ingesteld en willen iets kunnen zien, dan kunnen ze er op anticiperen. Althans dat denkt men. Maar als het donker is dat moet je je andere zintuigen inzetten, iets wat we niet echt gewend zijn. Dicht bij jezelf blijven en de oren scherpen om het kleinste geluidje op te vangen, de handen schrap zetten om te voelen en met de ogen aan de donkerte te laten wennen en op zoek te gaan naar licht. Niet iedereen is hiertoe in staat of lukt het zich zo te concentreren, dat de andere zintuigen het van de ogen overnemen. Opkomende angst voor het onbekende of het gegeven dat je op dat moment de controle kwijt bent, kan een ernstig obstakel zijn om je andere zintuigen in te zetten.

Tot slot

Bij uiterste kan een therapeut ingezet worden, want dat kan een normaal leven blokkeren. Maar verder is er met bijvoorbeeld een milde angst prima te leven. Het is fascinerend hoe de verschillende mensen verschillend reageren.