Spinnenangst: aangeboren of aangeleerd?

Als de herfst is begonnen en de bladeren beginnen te vallen, komen spinnen weer uit alle hoeken en gaten tevoorschijn. Wie krijgt er nu niet de kriebels als zo’n grote, achtpotige spinachtige op je muur prijkt?

Arachnofobie

Veel mensen zijn bang voor spinnen. Deze angst, ook wel arachnofobie genoemd, is waarschijnlijk de meest voorkomende vorm van dierenfobie. Mensen die aan deze angst lijden, weten vaak zelf wel dat ze geen angst voor een spin hoeven hebben, omdat deze hen niks zal doen. Toch neemt dat de angst vaak niet weg. De confrontatie met een spin kan leiden tot vermijdingsgedrag of zelfs leiden tot een regelrechte paniekaanval.

Hoe kan spinnenangst ontstaan?

Waarom is de een wel bang voor spinnen en de ander niet? Is deze angst aangeleerd? De meningen zijn hierover verdeeld. Uit onderzoek blijkt dat een schrikreactie bij het plotseling zien van een grote spin, overal ter wereld voorkomt, ook bij mensen die niet aan spinnenangst lijden. Dat lijkt erop te wijzen dat de angst aangeboren is. Toch ontbreekt daarvoor hard bewijs. In Westerse landen reageert men echter hysterischer op spinnen dan in de rest van de wereld. Oorzaak daarvoor zou kunnen zijn dat men in de Westerse wereld verder afstaat van de natuur en van spinnen. Veel mensen zijn bang voor spinnen, maar zo’n 8% is er echt panisch voor.

Een typische vrouwenangst?

Opvallend is dat vrouwen vaker bang zijn voor spinnen dan mannen. Recent onderzoek wijst erop dat de angst voor spinnen diep in de vrouwelijke hersenen geworteld zit. Omdat in de oertijd vrouwen verzamelaars waren en gevaarlijke spinnen angst opriepen, zou dit instinct nog steeds met name bij vrouwen aanwezig zijn. Andere onderzoeken leggen een relatie tussen angst en walging voor dieren. Ook word er beweerd dat de spinnenangst zelf niet is aangeboren, maar de mogelijkheid om snel te leren angstig te zijn. En weer anderen gaat uit van aangeleerd gedrag, of een combinatie van aangeboren en aangeleerd gedrag. Over het ontstaan van spinnenangst zijn de meningen dus verdeeld. De kans is groot dat voor beide oorzaken wat valt te zeggen.

Hulp

Voor de mensen die bang zijn voor spinnen of zelfs fobisch, is er gelukkig wel psychologische hulp. Soms vermindert de angst al na een aantal sessies. Verschillende vormen van therapie worden bij deze angst toegepast, zowel individueel als in groepsverband. Vaak gaat het om (een combinatie van) gedragstherapie en exposure. Het positieve nieuws is dat de successen bij therapie voor spinnenangst groot zijn. Grote kans dat u de volgende keer die spinachtige op uw muur nu zelf verwijdert.