Angst voor de tandarts komt vaker voor dan hoogtevrees

Angst voor de tandarts: zeker 600.000 Nederlanders durven niet naar de tandarts. Deze irreële angst is zo groot dat meer mensen bang zijn voor zo’n gebitscontrole of behandeling dan voor spinnen of voor hoogte. Deze angst voor de tandarts heeft soms vergaande gevolgen. Maar iemand die angst heeft voor de tandarts kan geholpen worden.

Bang voor de tandarts: extreme angst voor behandeling, dat verdoving niet werkt of pijn

Bang voor de tandarts zijn, betekent dat mensen een extreme angst hebben voor bijvoorbeeld een behandeling, dat ze bang zijn dat de verdoving niet werkt of gewoon de aanwezigheid van een tandarts. De patiënt weet in de meeste gevallen wel dat deze angst eigenlijk irreëel is, maar het zorgt er toch voor dat tandartsbezoek wordt overgeslagen. Een ander kenmerk is dat mensen er echt onder lijden en dat het van invloed is op de rest van hun leven.

Gevolgen van angst voor de tandarts

• Mensen die niet meer naar de tandarts gaan krijgen op den duur problemen met hun gebit. Daardoor ontstaat vaak pijn of andere klachten en dat zorgt weer voor meer angst. De spiraal van angst wordt daardoor dus ook steeds groter.
• Mensen die bang zijn voor de tandarts kunnen niet meer bedenken dat ze beter naar de gewone controles kunnen gaan, dan dat ze ingrijpende behandelingen moeten ondergaan. Als ze toch naar de tandarts durven te gaan, valt een behandeling vaak zo tegen of is hij zo pijnlijk dat een volgende bezoek helemaal niet meer op het lijstje voorkomt.
• En dat lijdt dan weer tot meer gaatjes, ontstekingen en pijn.
• Sommige mensen laten hun hele gebit wegrotten en houden alleen nog maar stompjes over omdat ze niet naar de tandarts durven.
• Soms is ook duidelijk te ruiken dat er een ontsteking in de mond zit of komt er pus uit het tandvlees als er op gedrukt wordt.
• Vaak overheerst ook schaamte over een slecht gebit. Mensen houden de hand voor de mond als ze praten of lachen.

Waar komt angst voor de tandarts vandaan?

Angst voor de tandarts (maar ook veel andere angsten) komt voort uit het verliezen van de controle. Mensen zijn in feite niet eens bang voor de tandarts, maar wel voor wat er in hun mond gebeurt. Mensen liggen er hulpeloos bij, hebben geen invloed op wat er in hun mond gebeurt. Bovendien is een behandeling soms pijnlijk, hoewel tegenwoordig met verdoving bijna geen pijn meer gevoeld hoeft te worden.

De schooltandarts: voor veel mensen een hele nare ervaring

De angst voor de tandarts komt bij veel mensen van boven de veertig ook bij de schooltandarts vandaan. Wachten in de klas tot je naam werd opgeroepen, soms dagenlang in de zenuwen zitten, behandelingen zonder verdoving en een nare bus die rook naar ziek zijn en getrokken tanden en kiezen hebben het beeld van de tandarts vaak niet florissanter gemaakt. Ook kwamen ten tijde van de schooltandarts vaak kinderen huilend naar buiten. Wat ook meespeelde was dat bij de schooltandarts geen ouders aanwezig mochten zijn. Tegenwoordig gaan jonge kinderen met hun ouders naar de tandarts en weten ze in ieder geval dat dit een veilig baken is en dat ze bij hen terecht kunnen. Bij de schooltandarts was dat niet het geval.

Wat te doen tegen angst voor de tandarts?

1. In de eerste plaats is het belangrijk dat mensen de tandarts vertellen dat ze bang zijn.
2. In een gesprek kan dan uitgelegd worden hoe groot de angst is. De meeste tandartsen hebben daar alle begrip voor en weten ook hoe ze dat kunnen veranderen.
3. De patiënt de controle teruggeven is daarin cruciaal. Als iemand die in de stoel ligt bijvoorbeeld door middel van een teken kan aangeven dat hij even pauze nodig heeft, ligt de controle bij hem. Dat geeft iemand met angst al een heel ander gevoel.
4. Bovendien is het belangrijk dat bij een behandeling stap voor stap alles wordt uitgelegd wat er gedaan gaat worden. In dit traject kunnen kalmeringsmiddelen, verdoving, hypnose of bijvoorbeeld meditatie van grote hulp zijn.

Kinderen die bang zijn voor de tandarts

Angst voor de tandarts van kinderen komt vaak bij de ouders vandaan. Als de tandarts op een goede en aansluitende manier kan vertellen wat er gaat gebeuren, zijn de meeste kinderen al snel over die angst heen. Ouders die bij hun kroost zijn om ze bij te staan is heel goed, maar ze moeten zich niet al te veel mengen in de communicatie tussen kind en tandarts (tenzij hun kind niet goed behandeld wordt natuurlijk). Een tandarts kan de kinderen bijvoorbeeld vertellen dat hun tand gaat slapen als ze verdoving krijgen.

Als de angst voor de tandarts echt te groot is

Wanneer iemand echt heel bang is voor de tandarts kan het centrum voor bijzondere tandheelkunde of gespecialiseerde angsttandartsen uitkomst brengen.