Waarom het goed is ook alleen te zijn

Feitelijk weten de meeste mensen het wel, alleen zijn is wat anders dan eenzaam zijn. Iemand die alleen is, kan ook eenzaam zijn. Echter, voor alleen zijn kan ook bewust gekozen worden. Daar staat tegenover dat eenzaamheid ook in gezelschap kan. Degene die bewust (zo nu en dan) alleen is, kan zich over het algemeen goed vermaken. Soms zinvol en soms minder zinvol, maar wel met dát wat goed voelt. Natuurlijk is het voor iedereen weer anders wat goed voelt. Echter, het gegeven dat mensen er soms bewust voor kiezen ook tijd alleen door te willen brengen, zegt vaak al heel veel. Zo nu en dan alleen zijn, kan je vrolijk stemmen, kan je opladen en/of kan je lucht geven (in een drukke maatschappij). Kortom, het is voor iedereen weer anders.

Alleen, eenzaam en de tijdfactor

Toch eenzaam?

Als alleen zijn niet vrijwillig is en het voelt niet goed, dan is het zinvol om na te denken of het toch niet om eenzaamheid gaat. Niet iedereen is zich er bewust van, maar als het om eenzaamheid gaat is het belangrijk dit minimaal bespreekbaar te maken. Een verdiepingsslag waar die eenzaamheid vandaan komt, is soms - met hulp - het beste om deze problematiek aan te pakken. Hoe dan ook is het belangrijk een duidelijk verschil te maken tussen eenzaamheid en alleen zijn. Pas als het niet over eenzaamheid gaat, kan je ‘aan de slag’ met hoe je tijd alleen zinvol vorm te geven en wat het je oplevert.

Lekker alleen zijn

De wetenschap heeft vastgesteld dat we anderen nodig hebben om te overleven, goed te kunnen functioneren en een gelukkig mens te zijn. Dit gaat echter wel samen met regelmatig de afzondering opzoeken. Uit een langlopend onderzoek van Harvard University (2014) bleek dat we ons in deze contrastsituatie (mensen om je heen versus alleen zijn) beter kunnen verplaatsen in wat anderen voelen en ervaren.

Dit is te verklaren omdat een deel van ons brein, het gedeelte waar het empathisch vermogen zich bevindt, beter functioneert als er een helder onderscheid te maken is tussen onze eigen emoties en de emoties van de ander. Door zo nu en dan alleen te zijn (als tegenhanger van het merendeel van tijd onder de mensen te zijn), stimuleer je het proces dat emoties de juiste plaats (en eventueel lading) geeft. Daarnaast verwerk je de prikkels die de hele dag door binnen komen, op een betere wijze. Je kunt deze prikkels beter ‘rangschikken’.

Speelt tijd een rol?

Hoeveel tijd je nodig hebt voor dit proces is voor iedereen weer anders. Dat hangt van je persoonlijkheid af. De extraverte man of vrouw haalt energie uit sociale interactie en deze mensen hebben dus andere behoeften dan degene die meer introvert is en waar sociale contacten niet zelden energie kost.

Echter, voor veel mensen is een dagelijks moment alleen, al voldoende. Denk hierbij aan de tien minuutjes die je moet wachten op de trein, metro of bus. Maar ook die kilometers alleen op de weg (zonder radio) onderweg naar je werk of het wandelmomentje in het groen met de hond. Anderen kunnen prima uit de voeten door wekelijks alleen een lekkere wandeling in de natuur te maken. Het spreekt voor zich dat het ‘alleen zijn’ ook wil zeggen dat er geen digitale contacten zijn via social media, telefoon en andere wijze van digitale communicatie.

Hoe organiseer je tijd alleen?

Hoewel we mogelijk snappen dat soms alleen zijn goed is, wil dat nog niet zeggen dat dit altijd zomaar lukt. Veel mensen zijn druk en dus moet het niet zelden een bewust moment zijn dat je plant. Plannen is vaak een must, dus maak wat tijd vrij in de agenda. Zorg dat je voor eventueel jongere kinderen een oppas/opvang hebt en je eventuele partner moet op dat tijdstip ook zelf iets om handen hebben. Je moet namelijk niet in de verleiding kunnen komen toch weer ‘bezig’ te zijn met andere mensen. De essentie is immers het moment van alleen zijn.

Daarnaast is het van belang dat je alle digitale kanalen even laat voor wat ze zijn. Geen televisie, laptop, tablet of telefoon die continu je aandacht vraagt. Besef dat de wereld ook zonder je gewoon door blijft draaien en belanghebbende zaken komen vanzelf na deze tijd bovendrijven.

Hoe geef je het alleen zijn vorm?

Vooropgesteld dat tijd alleen doorbrengen ook weleens onderuithangend op de bank een Netflix- of Videoland-serie kijken wil zegen, is dat wellicht niet het meest inspirerende, inzichtgevende of rustgevende wat je je kan bedenken. Hoewel het voor sommige mensen prima te regelen is om kwaliteitstijd met zichzelf door te brengen, geldt dit niet voor iedereen. Ongetwijfeld kan je zelf ook tal van zaken bedenken om te ondernemen als je even alleen kunt zijn, maar wellicht kan deze opsomming ook nog ideeën opleveren, zoals:

Rustig zittend, denkend, mijmerend

• Ga ergens lekker rustig zitten (buiten of binnen) en ga dagdromen. Roep oude herinneringen of dromen op die impact op je leven hebben gehad (positief of negatief) en laat je fantasie de vrije loop. Schrijf je gevoel er desgewenst bij op.
• Maak eens een uitgebreide brief aan jezelf hoe je je eigen toekomst (realistisch) ziet. Dat hoeft niet te gaan over jaren vooruit en kan zelfs een dag uit het leven zijn. Bewaar die brief en lees hem over een tijdje eens terug. Ervaar opnieuw wat het dan met je doet.
• Wil je je ontwikkelen op een vlak, maak dan een concreet plan met tijdlijnen. Toets de voortgang (of het ontbreken daarvan) vervolgens tijdens je alleen-zijn-momenten. Hoe zit je gedurende het ontwikkelproces in je vel en wat doet het met je?

Pak de pen

• Pak een doos en wat tijdschriften en knip uit wat er in deze tijdschriften staat (woorden of plaatjes) wat betrekking heeft op je leven nu. Doe deze in de doos en dateer de doos. Zet de doos maar even weg en haal hem over een tijdje weer tevoorschijn. Verder kan je ook kleine doosjes maken van verschillende dagen, het moet dan wel wat meer gedetailleerd en zet ze met een datum erop ook een tijdje weg.
• Laat een goede vriend of vriendin eens een brief aan je schrijven hoe hij of zij echt over je denkt en waarom. Lees deze brief op een moment dat je alleen en rustig in je hoofd bent. Ervaar wat de woorden met je doen.
• Bron: Unsplash, Pixabay
  Neem iemand in gedachten die je waardering heeft en schrijf hem of haar een brief. Ervaar waarom de persoon je inspireert en wat het met je doet. Schrijf dit er later bij. Bewaar de brief en aantekeningen en lees deze over een tijdje nog een keer door. Is het nu anders, onderschrijf je het nog en waarom?

De natuur in

• Word je alleen zijn tijd een moment in de natuur, verzamel dan allemaal spulletjes uit het bos of de duinen. Dingen die je opvallen. Zijn het de kleuren, geuren of is het de vorm? Waarom is dat?
• In de natuur kan je ook dagdromen en bedenk welk dier je graag bent, zie jezelf in het bos en wat doe je dan? Kijk hoe het voelt als je doet wat je doet.

Fysiek actief

• Zoek je meer fysieke activiteit op een alleen-zijn-moment, ruim dan een ruimte in huis op. Denk niet verder dan ‘bewaren’ of ‘niet bewaren’ en maak de ruimte weer netjes. Laat je taken zo gedachteloos als mogelijk zijn, dit geeft ruimte om te ervaren hoe de automatische piloot werkt (dit als tegenhanger van de diepere gedachten).
• Tenslotte kan je op een landweg, jezelf in het zweet trappend op de fiets, ook rust en ruimte in je hoofd krijgen.

Waar je ook voor kiest, zorg in ieder geval dat wat je doet ook goed voelt. De tijd die je alleen doorbrengt moet je uiteindelijk iets opleveren. Inspiratie, rust, inzicht, balans of noem maar op.

Tot slot

De een is graag met enige regelmaat alleen en de ander heeft liever de hele tijd mensen om zich heen. Iedereen is anders, maar wat voor iedereen geldt, is dat het goed is om zo nu en dan jezelf af te zonderen en wat tijd alleen door te brengen. Hoe je het vervolgens invult is voor iedereen weer anders.