Angst: wat is het nut en welke angstvormen bestaan er?

Het is heel menselijk en normaal om af en toe angst te ervaren. Angst hoort bij het leven net zoals de emoties vreugde en woede, liefde en verdriet. Bij gevaar kan angst zelfs je leven redden. Toch kan angst ook een negatieve rol aannemen en hierdoor voor miljoenen mensen in de wereld het leven tot een hel maken. Zodra angst de overhand neemt in iemands leven is het niet meer productief maar werkt het zwaar belemmerend. Hoe werkt angst? Wanneer is het een goede raadgever of slechte raadgever?

Goede raadgever

Gevaar

Angst is een gecompliceerd proces in de hersenen waarbij energie vrijkomt om te kunnen handelen. De energie die vrijkomt is net genoeg om rationeel te kunnen handelen en aan een mogelijk gevaar te kunnen ontsnappen. Denk bijvoorbeeld aan een grote brand in een gebouw. Mensen zullen zo snel mogelijk uit het gebouw willen en proberen te ontsnappen. Ze zullen bang zijn om door de brand om het leven te komen. Indien het gebouw op instorten staat zal je waarschijnlijk ook zo snel mogelijk uit de buurt gaan van het gebouw. Dit is een vorm van panische angst die je op zo'n moment beschermt. Het ervaren van angst beschermt de mens dus tegen gevaar en vergroot de overlevingskansen.

Het proces waarbij energie vrijkomt tijdens angst:

• Het emotionele geheugen in de tussenhersenen wordt geactiveerd bij gevaar.
• Als het gevaar is gesignaleerd wordt het proces in gang gezet waarbij energie vrijkomt. Dit komt door biochemische stoffen die de ademhaling, bloedsomloop, spieren en stofwisseling stimuleren.
• Door de stimulatie van die stoffen gaat het hart sneller bloed pompen door de aderen. Hierdoor werken de spieren sneller.
• De bijnieren beginnen, tegelijkertijd met het sneller pompen van het hart, de productie van adrenaline te verhogen.
• De strijd met het gevaar kan beginnen.

Slechte raadgever

Angststoornis

Er is een grote groep mensen in de wereld waarbij angst de overhand neemt. Deze groep mensen is bang voor feitelijk volkomen onschuldige dingen. Er zou dus geen duidelijke aanleiding moeten zijn om zo angstig te worden. Bij de groep mensen waarbij onschuldige angsten een grote invloed uitoefenen op het dagelijks leven is er sprake van een angststoornis. De meest voorkomende angststoornis is sociale fobie. Sociale fobieën zoals, faalangst en angst voor ontslag maken voor miljoenen mensen in de wereld het leven onprettig. Een angststoornis is een serieuze zaak en kan heftige gevolgen hebben voor de personen die er mee belast zijn.

Werking angststoornis

Mensen met een angststoornis produceren zonder duidelijk aanwijsbare reden stresshormonen. Het aanmaken van stresshormonen is volstrekt normaal indien daar een legitieme reden voor is. Echter is bij iemand die aan een angststoornis lijdt maar een geringe aanleiding nodig om buiten proportioneel veel stresshormonen aan te maken. De bijhorende verschijnselen van die vele stresshormonen zijn dan ook onevenredig groot. Personen kunnen hartkloppingen krijgen, benauwd worden of zelfs flauwvallen van de angst. Veel personen gaan ook angstige situaties uit de weg om niet de gevolgen te ervaren. De werking van een angststoornis heeft dus gevolgen voor lichaam en geest.

Soorten angststoornissen

• Sociale fobie. Mensen met een sociale fobie zijn erg bang in sociale situaties.
• Specifieke fobie. Bij een specifieke fobie zijn de personen bang voor bijvoorbeeld muizen, vissen, slangen, honden enz. Er is een breed scala aan dingen waar mensen bang voor zijn. De meeste mensen hebben wel een dier of iets geks waar ze bang voor zijn. Denk bijvoorbeeld aan mensen die heel angstig kunnen worden van clowns.
• Paniekstoornis. Personen met een paniekstoornis zijn bang om een paniekaanval te krijgen. Hierbij treedt het placebo-effect op zodat de mensen ook daadwerkelijk een paniekaanval krijgen. Dit kan gepaard gaan met hartkloppingen, zweten of het gevoel dood te gaan. Deze stoornis gaat vaak samen met pleinvrees omdat mensen met deze stoornis geen paniekaanval willen krijgen.
• Gegeneraliseerde angststoornis. Hierbij piekeren mensen veel over onbelangrijke zaken en het beïnvloedt hun leven. Stress en lichamelijke klachten kunnen het gevolg zijn.

Sociale fobie is de grootste angststoornis van mensen in de 21ste eeuw

Een sociale fobie is als iemand heel angstig is bij de sociale omgang. Mensen met deze stoornis zijn steeds bang iets verkeerds te doen of zichzelf voor schut te zetten in een sociale situatie. Zo'n sociale situatie brengt dus veel stress mee en kan leiden tot een paniekaanval. Dit kan als gevolg hebben dat zo'n persoon zich totaal afzondert van de maatschappij. Op deze manier kan degene immers niks fout doen in zijn ogen. Door psychologen wereldwijd wordt sociale fobie als de grootste angst gezien in het begin van de 21ste eeuw.