Depressie: wat is depressiviteit?

Depressiviteit is moeilijk te definiëren. Het wordt ook wel de ‘psychische verkoudheid’ genoemd, omdat zoveel mensen er last van hebben. Zelfs dieren kunnen in sommige situaties depressief worden. Wanneer ben je nu depressief? Dat is moeilijk te zeggen. Je kunt je depressief voelen als een dierbaar iemand dood is gegaan. Dat is vrij normaal. Maar je kunt ook een echt zware depressie hebben die veroorzaakt wordt door een chemische reactie in je hersenen.

Hoe voelt een depressie?

Mensen die lijden aan depressiviteit zeggen dat het voelt alsof ze in een grijze mist leven. Of dat ze zich constant verdoofd voelen. Sommige depressieve mensen huilen heel veel. Anderen kan het niets meer schelen hoe ze eruit zien en zijn altijd moe. Maar er zijn ook mensen met een depressie die net doen alsof er niks aan de hand is. Ze willen niet dat anderen zien dat er iets mis is.

Mensen met een manische depressie zijn soms zelfs ontzettend actief en zelfverzekerd. Op een feestje zijn zij de gangmakers.

Een erg bijzondere vorm van depressiviteit is het syndroom van Cotard. Als je dat hebt, ben je ervan overtuigd dat je dood bent en geen organen meer in je lichaam hebt. Mensen met deze vorm van depressiviteit kunnen zelfs zelfmoord willen plegen om anderen te bewijzen dat ze echt dood zijn. Deze aandoening komt maar weinig voor.

De diagnose depressie

Als je bij de dokter komt met allemaal rode vlekjes op je lichaam, ziet deze meteen dat je de mazelen hebt. Hij kan echter niet zo snel zien dat iemand een depressie heeft, Dokters hebben een lijst met meer dan vijftig symptomen van een depressie. Je hebt pas een depressie als je van minstens zes symptomen meer dan twee weken enorme last hebt. De meest voorkomende symptomen zijn slapeloosheid of juist te veel slapen, niet meer van dingen kunnen genieten, te veel eten of juist veel gewicht verliezen, besluiteloosheid, totaal geen energie meer hebben, schuldgevoelens, en, bij zware gevallen, vaak denken aan de dood of zelfmoord.

Verschillende soorten depressies

Tot voor kort dachten psychiaters dat er twee soorten depressies waren. De endogene depressie werd veroorzaakt door de patiënt zelf, terwijl de oorzaak voor de reactieve depressie buiten iemand lag, bijvoorbeeld werkloosheid, een scheiding of stress. Nu weten we dat het iets ingewikkelder ligt. Vanaf 1994 wordt de diagnose ‘depressie’ gesteld met behulp van de DSM IV. Deze handleiding voor psychische ziekten helpt dokters om een betere diagnose te stellen. Belangrijke soorten depressies zijn de depressieve stoornis, de manische depressie, de stemmingsstoornis door een middel en de dysthyme stoornis.

Depressieve stoornis

De depressieve stoornis wordt ook wel affectieve stoornis genoemd. Deze vorm komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Zonder behandeling duurt de ziekte ongeveer negen maanden tot een jaar. Sommige mensen kunnen tijdens deze depressie niet werken of goed voor zichzelf zorgen. Mensen met een hele zware vorm van deze depressie denken soms constant aan zelfmoord plegen.

Manische depressie

Manische depressie is een soort depressieve stoornis. Het verschil is dat mensen die dit hebben na een depressie niet meer ‘normaal’ worden. In plaats daarvan krijgen ze een manische periode. Hierin kunnen ze extreem blij en energiek zijn, of moeite hebben om te kalmeren. Ze kunnen snel geïrriteerd zijn en aan een psychose lijden. Al iemand een psychose heeft, ziet hij of zij dingen die er niet zijn (hallucinaties) of gelooft heilig in iets wat echt niet waar is (waanideeën). Manische depressiviteit komt maar bij één procent van de wereldbevolking voor. Het wordt ook wel een bipolaire stoornis genoemd, vanwege de twee verschillende stemmingen (‘bi’ betekent ‘twee’ in het Latijn). Een puur depressieve periode wordt een unipolaire stoornis genoemd (‘uni’ betekent ‘één’), omdat er maar één (sombere) stemming is.

Stemmingsstoornis door een middel

Stemmingsstoornis door een middel wordt veroorzaakt of verergerd door het gebruik van alcohol en drugs. Deze stoffen hebben invloed op bepaalde chemische stoffen in de hersenen. Deze depressie komt vooral voor bij mensen die erg lang en veel gebruiken, verslaafden dus.

Dysthyme stoornis

Het woord ‘dysthme’ komt van het Griekse woord dat ‘slechte gemoedstoestand’ betekent. De symptomen lijken op die van de depressieve stoornis, maar zijn minder erg. Mensen die aan deze stoornis lijden, kunnen redelijk normaal doorgaan met hun leven. Maar ze houden er wel minstens twee jaar last van.
Drugsgebruikers voelen zich na het gebruik van bijvoorbeeld heroïne een tijdje goed. Maar op de lange duur voelen ze zich meestal alleen maar slechter.