Is afspraak ook daadwerkelijk afspraak?

Oftewel, je woord houden! We hebben er de mond over vol en we voldoen er allemaal aan, maar als het er op aan komt is de praktijk en stuk weerbarstiger. Soms gedwongen door de situatie, soms omdat je het zelf iets minder belangrijk vindt en soms omdat je gewoon laks of incapabel bent. Die laatste aspecten zijn natuurlijk niet prettig om te moeten erkennen, maar altijd nog beter dan je afspraken zonder communicatie naast je neer te leggen.

Onderzoeken

Het is ook een vorm van fatsoen dat als je je afspraken niet na kunt of wilt komen, je er minimaal over communiceert. Toch blijkt uit onderzoek onder een grote groep bedrijven en particulieren in verschillende landen, dat we karig zijn in onze respons als het gaat om je afspraken niet nakomen. Waarbij wel een duidelijke onderverdeling te maken is tussen de particulier en de professional (in loondienst of zelfstandige).

Dit onderzoek is in 1993 ook gevoerd en de cijfers zijn per saldo zo’n 6% slechter geworden. We komen dus steeds minder onze afspraken na.

De particulier

De particulier vindt het gemakkelijker om een eerder gemaakte afspraak niet in te vullen en hoewel er over communiceren nooit leuk is, immers we brengen het liefst goed nieuws, vindt het wel plaats. Wat hier heel nadrukkelijk een rol speelt is het gegeven dat mensen een band (familie of vrienden) niet op het spel willen zetten en dus gedwongen zijn te handelen. Ze komen er simpelweg niet onderuit.

Toch blijkt in de praktijk dat menig relatie onder druk komt te staan als een eerder gemaakte afspraak niet nagekomen wordt. Zo’n 60% komt vrij snel in beeld als een afspraak niet nagekomen kan worden, bij bijna de helft daarvan komt de relatie onder druk te staan. Waar het goed gaat is ook aan te geven en heeft enerzijds te maken met een situatie die ontstaan is buiten “schuld” van de persoon in kwestie en waar men niet omheen kan. Anderzijds, bij een snelle inhoudelijke communicatie en nieuwe afspraken maken. Dat wil zeggen dat mensen bij een inhoudelijke communicatie veel accepteren. Spreekt voor zich dat het niet keer-op-keer moet gebeuren, alle geloofwaardigheid verdwijnt dan immers en mensen kunnen zich aan het lijntje gehouden voelen.

De professional

Bij de professional ligt dat wat gecompliceerder en is er een verschil tussen de ondernemer die recht-toe-recht-aan werkt en het eigenlijk met een hand geven wil bezegelen, versus de manipulator in het afspraak-is-afspraak principe. De manipulator is een man of vrouw die voor eigen gewin een afspraak maakt (en niet het principe “delen is vermenigvuldigen” kent of toepast) en als dit niet meer relevant is of het komt even op een andere manier beter uit, dan worden afspraken relatief gemakkelijk gewijzigd.
Uit de groep respondenten blijkt dit type mens beduidend meer in loondienst te werken (5 staat tot 1). Verklaring die hier aan ten grondslag ligt, is mogelijk de druk die op een functionaris in loondienst wordt gelegd. Wat het overigens niet plots maar oké maakt.

Normvervaging

Het afspraak is afspraak-principe en doen wat je beloofd, is zo oud als de weg naar Rome. Echter, waar een handdruk in het verleden genoeg was om je afspraken te bezegelen, zijn de juristen er langzaam steeds meer tussen gekomen. Immers, als het fout gaat moet je wat in handen hebben. Natuurlijk is dat ook zo, maar het maakt ook dat we gemakkelijk kijken naar afspraken maken en dat is een stukje normvervaging. We tillen immers niet meer zo hard aan die eerder gemaakte afspraak. En als het juridisch geen consequenties heeft, wie maakt je dan wat.
Gemakkelijk toe te passen: “Nou dan zeg ik de afspraak toch gewoon af” of we maken te snel afspraken, terwijl het niet doordacht is.

Een ander aspect is de “pleaser”, de man of vrouw die overal “ja” op zegt, omdat hij of zij het graag mensen naar de zin maakt en mogelijk aardige gevonden wil worden (love junks worden ze ook wel eens genoemd). Om er vervolgens achter te komen dat hij of zij iets heeft toegezegd wat niet nagekomen kan worden. Voor deze man of vrouw is het verschrikkelijk moeilijk om open en eerlijk te communiceren, want dan doe je immers iemand “pijn” (althans dat denkt men) en dat is nou net wat hij of zij probeert te voorkomen. Men gaat zich of in bochten wringen of aan het lijntje houden of communicatie uit de weg, met als gevolg dat het alleen maar erger wordt en relaties er op stuk lopen.

Over het type mens wat als “pleaser” betiteld kan worden, zijn weinig cijfers. Men geeft niet graag toe tot deze categorie te horen. Wel is het zo dat in deze veranderende maatschappij het aantal toeneemt en kan ook een vorm van normvervaging genoemd worden. Cijfers van professionals geven aan dat één op de 10 mensen als “pleaser” betiteld kan worden. Daarmee niet gezegd dat ze allemaal hun afspraken niet nakomen, maar de kans bij deze man of vrouw wel groter is.

Tot slot

Gaan we steeds gemakkelijker met onze toezeggingen om, is het minder belangrijk, doen we maar wat? Allemaal vragen die bij een dergelijk item een rol spelen en je alleen zelf kunt beantwoorden en alleen dan als je echt eerlijk naar jezelf bent.