Angst voor de tandarts

Angst voor de tandarts komt vaker voor dat men denkt. Bijna de helft van de Nederlandse bevolking geeft aan bang te zijn voor de tandarts. Een klein gedeelte hiervan vindt de tandarts zo eng, dat ze al jaren een bezoek aan de tandarts uitstellen.

Angst voor de tandarts: hoe ontstaat dat?

Steeds vaker wachten ouders te lang om met hun kleine kinderen naar de tandarts te gaan. Kinderen die niet van jongs af aan geleerd is om mee te gaan tijdens een bezoek aan de tandarts, weten niet wat hun te wachten staat. Zo ontstaat al een eerste angst voor het onbekende.

Gemiddeld heeft de helft van alle vijfjarige kinderen acht gaatjes: dat is schrikbarend hoog. Ook nu weer ligt hier de verantwoording bij de ouders: slecht poetsen in combinatie met teveel snoepen of verkeerd voedsel zorgt voor een snellere groei van tandplak. Doordat kinderen te weinig of te laat naar de tandarts gaan, wordt tandplak niet opgemerkt. Kinderen die vervolgens voor het eerst bij de tandarts terecht komen, zullen al gelijk grondig aangepakt moeten worden. Geen leuke eerste kennismaking. Ook nu weer zal er een grote angst voor de tandarts ontstaan. Deze angst ontstaat overigens meestal pas op latere leeftijd, wanneer het besef van de angst naar boven komt.

Zoals te zien is, ontstaat angst voor de tandarts vaak al in de jonge kinderjaren. Maar ook op oudere leeftijd kan angst voor de tandarts ontstaan. Dit is vaak het geval wanneer er plots een pijnlijke behandeling ondergaan moet worden, of wanneer ieder bezoek eindigt in een pijnlijke of nare behandeling. Naar de tandarts gaan wordt dan als negatief beschouwd.

Is bang zijn voor de tandarts terecht?

Gemiddeld zijn er 80.000 Nederlanders die zo extreem bang zijn voor de tandarts, dat ze niet meer gaan. Lichte angst komt bij ongeveer 40 procent van de bevolking voor. Deze groep gaat echter wel met knikkende knieën naar de tandarts, omdat ze de gezondheid van het gebit boven de angst weten te plaatsen. Wanneer angst de overhand neemt zoals bij de eerste groep mensen, dan worden andere argumenten direct van tafel geveegd. de angst is groter dan welk doel dan ook.

Bang zijn voor de tandarts kan wel verklaard worden. In de mond zitten veel zenuwen die uiterst gevoelig zijn. Ook tandbeen is gevoelig. Wanneer er geboord moet worden, dan zal het gevoelige tandbeen ook uitgeboord moeten worden. Tandhalzen kunnen bovendien gevoelig reageren op koude, iets wat bij de tandarts veel voorkomt wanneer deze spoelt met water of lucht perst. Ook het tandvlees is gevoelig en moet soms behandeld worden. Al deze handelingen kunnen soms als pijnlijk worden ervaren, ondanks de verdovingen die gezet worden.

In sommige gevallen is verdoven zelfs niet mogelijk zoals bij een acute ontsteking waarbij een wortelkanaalbehandeling nodig is. Hoewel het minder vaak voorkomt, zal is sommige gevallen de pijn ondraaglijk zijn. Iets dat niemand wil meemaken.

In andere gevallen wordt angst overgenomen door de ouders. Wanneer ouders laten ,erken dat ze bang zijn voor de tandarts, nemen kinderen dit gedrag over zonder daadwerkelijk te weten of deze angst gegrond is. Gedrag wordt door kinderen makkelijk gekopieerd. Bovendien is angst van ouders een signaal dat er iets niet in orde is. Kinderen zijn hier gevoelig voor en pikken deze signalen snel op.

In de meeste gevallen echter is er geen reden tot angst voor de tandarts. Hoewel sommige behandelingen onprettig zijn, kan in de meeste gevallen goed verdoofd worden. De techniek staat niet stil en er kan steeds meer pijnloos gedaan worden. De horrorverhalen van vroeger zijn allang de wereld uit.

Waarom naar de tandarts gaan met angst?

Wie niet naar de tandarts gaat, zal een slechte gebit krijgen. In de eerste jaren lijkt dit wel mee te vallen, maar er kunnen ontstekingen optreden die niet zichtbaar zijn. Deze zullen pas in een later stadium uitbreken. De pijn die daarmee gepaard gaat, laat sommigen mensen kruipen naar de tandarts Op zo een moment is het vaak een verademing om door de tandarts geholpen te worden. Soms is de tand of kies nog te redden, maar vaak is het al te laat en zal deze getrokken moeten worden. Wie erg lang niet naar de tandarts gaat, heeft zelfs kans op het verliezen van meerdere tanden en kiezen.

Redenen om met angst naar de tandarts te gaan

De volgende symptomen kunnen een goede reden zijn om naar de tandarts te gaan, zelfs wanneer er sprake is van angst:

• Een nare lucht uit de mond die niet weg te krijgen is
• Loszittende tanden en kiezen of bloedend tandvlees dat niet te verhelpen is
• Extreem gevoelig voor kou en warmte, zoetigheid en zuren
• Veel pijn aan een kies of tand, soms is de kies goed aan te wijzen maar soms ook lijkt de pijn overal te zitten

Wie met bovenstaande symptomen door blijft lopen zonder een bezoek aan de tandarts, zal uiteindelijk nog meer pijn krijgen of tanden of kiezen verliezen.

Tips om een bezoek aan de tandarts te brengen

Geef altijd van te voren aan dat je extreem bang bent: de meeste tandartsen houden hier goed rekening mee. Vraag om uitleg van de tandarts Spreek af dat een eerste bezoek bestaat uit alleen kijken en een beetje tandplak weghalen. Zo wordt een eerste bezoek zeker niet eng.

Neem bij een volgende bezoek iemand mee. Laat deze persoon gerust bij jou in de buurt zitten: de meeste tandartsen hebben hier geen probleem mee. Vraag altijd om een verdoving bij grote angst. Een verdoving voelt aan als een klein prikje in de mondholte, soms met een vieze smaak in de mond. Daarna ontstaat er een verdoofd gevoel. De behandeling die gedaan moet worden, zal pijnloos zijn. Wel kan er gevoeld worden wat er gedaan wordt doordat er geduwd wordt op het tandvlees of een tand of kies. Een hoofdtelefoon of oordopjes met muziek brengt rust en ontspanning. Of probeer aan iets leuks te denken. Laat de persoon die mee is gekomen ook gerust iets leuks vertellen. bedenk van te voren wat je hert prettigst vindt.

Spreek met de tandarts af dat je je hand opsteekt als je een korte pauze wilt. Haal dan diep adem en geef de tandarts toestemming om verder te gaan. Soms helpt het om te bedenken dat een behandeling even een kwartier tot een uurtje doorbijten is, en dat het dan voorbij is. Dat er veel ergere momenten in je leven zijn geweest of misschien nog gaan komen. Het kan allemaal helpen om het bezoek minder eng te maken.

Het is mogelijk om eerst een kalmerend middel in te nemen. Bespreek dit met de eigen tandarts van te voren. Deze kan aangeven welk middel voor jou goed is.

De angsttandarts

In Nederland zijn er ruim 50 tandartsen die zich gespecialiseerd hebben in de behandeling van patiënten met extreme angst. Deze tandartsen nemen de tijd voor hun patiënten en bespreken alles stap voor stap. Ze kijken er niet van op als een patiënt huilt of schreeuwt. Ze proberen de patiënt gerust te stellen en de behandeling verloopt zeer rustig en duidelijk voor de patiënt. Het is zelfs mogelijk om onder algehele verdoving een behandeling te ondergaan.

De angsttandarts is op meerdere plekken in het land te vinden. vaak wordt niet alles vergoed vanuit de zorgverzekering. Bespreek dit goed van te voren. Een eerste consult kost vaan rond de 130 euro, waarvan 75% vergoed wordt. Een volledige narcose kost rond de 320 euro. Deze wordt niet altijd vergoed. Voor veel mensen is het dit geld wel waard: binnen 1 tot 2 uur is het gebit volledig hersteld of vervangen zonder er zelf iets van gemerkt te hebben.