Vladimir Poetin, president of tsaar?

De nieuwe president van Rusland is inmiddels een oude bekende. Vladimir Poetin heeft een abonnement op de macht in Rusland en drukt zijn stempel stevig op de Russische nationale politiek, maar ook op de wereldpolitiek is hij een speler van formaat. Van president tot premier, en weer opnieuw president. Wie is Vladimir Poetin?

Jeugd van Poetin

Vladimir Vladimirovitsj Poetin werd op 7 oktober 1952 geboren in Leningrad (het huidige Sint-Petersburg), zoon van Vladimir Spiridonovitsj Poetin. De familie Poetin heeft altijd dicht bij de Russische macht gezeten. Vader Poetin zat bij de marine van de Sovjet-Unie, later bij de toenmalige geheime diens van de Sovjet-Unie, de NKVD. Grootvader Poetin was privé-kok van Lenin en Stalin. Vader en moeder Poetin hadden vóór Vladimir al eerder twee zoontjes gekregen, maar die overleden aan difterie en aan ondervoeding tijdens het beleg van Leningrad in de Tweede Wereldoorlog.

Bij de KGB

De jonge Vladimir Poetin studeerde aan de universiteit van Leningrad, waar hij in 1975 afstudeerde. Hij ging aan het werk binnen de buitenlandse afdeling van de KGB en woonde daarom van 1985 tot 1990 in Dresden, dat toen in Oost-Duitsland (DDR : Duitse Democratische Republiek) lag. Poetin sprak, naast het Russisch ook Engels en Duits. Gezien zijn lange periode in de DDR is dat niet verbazend. Hij trouwde met Ljoedmila Poetina, samen kregen ze twee dochters (1985, 1986).

Bijnaam

De voorletters van Vladimir Vladimirovitsj Poetin vormden samen de letters VVP, wat ook wel als zijn bijnaam werd gebruikt. De letters staan in het Russisch ook voor 'Bruto Binnenlands Product'.

Na de val van de Sovjet-Unie

Na de val van de Berlijnse muur en het openen van de grenzen met Oost-Europa veranderde ook de samenstelling van de Sovjet-Unie. Toen een aantal deelrepublieken zich afscheidden, bijvoorbeeld Oekraïne, Wit-Rusland en de Baltische staten, bleef de Russische Federatie over. Met de veranderingen in Oost-Europa veranderde ook de KGB. In die periode kwam aan het licht dat de KGB bijvoorbeeld in de DDR speciale geheime gevangenissen had. De buitenlandse vestigingen, die in de Oost-Europese landen lagen en dus buiten de invloedssfeer van Rusland kwamen te liggen, werden opgedoekt. En die geheime gevangenissen uiteraard ook. In de opvolger van de KGB, de FSB, werd Poetin het hoofd, van juli 1998 tot augustus 1999.

Geloof

Aanvankelijk was Poetin atheïst, tenminste officieel. In werkelijkheid had zijn moeder hem in het geheim Russisch-orthodox laten dopen. In de Sovjet-periode werd lidmaatschap van een religie niet op prijs gesteld. Werknemers van de KGB mochten geen religie aanhangen, maar moesten atheïst zijn. Sinds 1992 werd het religieus actief zijn wel toegestaan en werd Poetin lid van de Russisch-orthodoxe kerk.

Politiek

Poetin stapte over van de inlichtingendienst naar de politiek. Hoewel de inlichtingendienst in de Sovjet-Unie en de Russische Federatie natuurlijk ook al erg politiek getint was. In augustus 1999 trad Poetin toe tot de regering van president Boris Jeltsin als eerste minister. Zijn populariteit steeg. Toen Jeltsin op 31 december 1999 aftrad werd Poetin de president van de Russische Federatie.

President Poetin

Op 26 maart 2000 werden in Rusland presidentsverkiezingen gehouden. Uiteraard deed Poetin, die op dat moment dus al sinds enkele maanden president was, hieraan mee. Dankzij de steun van de politieke partij Verenigd Rusland werd hij bij de verkiezingen in 2004 herkozen.

Premier

De Russische wet staat méér dan twee presidentstermijnen achter elkaar niet toe. Dat betekende dat Poetin aan de verkiezingen van december 2007 niet kon meedoen. In plaats daarvan schoof hij Dmitri Medvedev, een vertrouwd aanhanger van Poetin, naar voren. Poetin zelf werd onder Medvedev de nieuwe premier.

Mag het iets méér zijn?

In Rusland is de president belangrijker dan de premier. Dat weerhield Poetin er niet van toch vaak op de voorgrond te treden. In de media kreeg Poetin meer aandacht en zendtijd dan president Medvedev. Als Poetin uitspraken deed, werd hij door de president daar niet op gecorrigeerd. In de jaren dat Medvedev president was, kreeg deze ook internationaal nooit zoveel aandacht als Poetin in zijn presidentschap. De vraag of Poetin in feite niet de macht in handen heeft gehouden wordt door velen bevestigend beantwoord.

En weer president Poetin

Bij de presidentsverkiezingen van 2012 deed Poetin opnieuw mee. Ondanks de meldingen dat er hier en daar sprake zou zijn geweest van onregelmatigheden bij deze verkiezingen is Poetin toch met een meerderheid herkozen, hij behaalde ruim 63 procent van de stemmen. Vladimir Poetin is dus opnieuw president van de Russische Federatie geworden. Hij zal, door een grondwetswijziging, een periode van zes jaar president zijn. Dat betekent dat Poetin een lange tijd de macht in Rusland in handen heeft, twee termijnen van vier jaar president, een periode van vier jaar premier, en nu weer een periode van zes jaar president.

Wat Poetin wil

Poetin benadrukt het belang van een sterk Rusland. Hij heeft de ineenstorting van de Sovjet-Unie betreurd, vooral ook omdat door de afscheiding van deelrepublieken veel Russen ineens buiten de landsgrenzen van de Russische Federatie kwamen te wonen. Poetin vindt het ook belangrijk dat het Russische volk sterk is en trots op zichzelf kan zijn. Door als volk sterk, trots en succesvol te zijn zal het weer een belangrijke speler op het wereldtoneel kunnen zijn. Een visie die ongetwijfeld aan zijn populariteit heeft bijgedragen. Door het invoeren van privé-eigendom op landbouwgronden, verminderen van belastingdruk en bureaucratie wordt liberalisering in de economie gestimuleerd.

President of tsaar?

Poetin is geen man voor oppositie. Er is kritiek op hem omdat hij zich autoritair gedraagt. Misstanden die tijdens het communistisch regime voorkwamen lijken zich weer voor te doen. Door het nationaliseringen van olie- en gasbedrijven wordt hem opnieuw dictatoriaal gedrag verweten. Betogingen tegen de regering worden tegengewerkt. Bij verkiezingen is het opvallend dat tegenstanders weinig media-aandacht kregen en Poetin erg veel.
Wat dat betreft zou je kunnen spreken van tsaristische trekjes.