Terrorisme beleid in Nederland, hoe veilig zijn we?

Terrorisme, hoe veilig zijn we in Nederland? Volgens de experts moeten we ons zorgen maken. Ondanks alle maatregelingen die getroffen zijn na 11/9, zoals de identificatieplicht, meer bevoegdheden voor inlichtingendiensten en in de handbagage geen nagelschaartjes, zou het de Nederlandse burger een veilig gevoel geven. Maar is dat wel zo? Hoe veilig zijn we in Nederland?

Vliegen voor 11 September 2001

Pas in het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw, werden er veiligheidscontroles ingevoerd op vliegvelden. Voor deze datum kon iedereen handgranaten, pistolen en enz. mee het vliegtuig innemen. Vliegtuigkapingen waren eigenlijk een bekend verschijnsel totdat op 5 januari 1972 de eerste controlepoortjes werden geïnstalleerd. Tot 11 september 2001 waar uit bleek dat terroristen met slechts een scherp mes via het bedreigen van een stewardess de hele vliegtuigbemanning konden overmeesteren. Een verbod op scherpe voorwerpen in het vliegtuig volgde.

Verbod op scherpe voorwerpen in het vliegtuig

Het verbod op scherpe voorwerpen lijkt een zeer logische reactie, maar het rammelt aan alle kanten:
Piloten moeten ook hun scherpe nagelschaartjes inleveren. Als je de piloot niet vertrouwt, bang bent dat hij zich tijdens de vlucht ontpopt in een terrorist, waarom laat je hem dan vliegen? Echter: in vliegtuigen is het wettelijk verplicht om een crashbijl in de cockpit te hebben, waarmee in nood de bemanning zich een weg naar buiten weet te hakken. Zou diezelfde piloot, die zich ontpopt tot een terrorist tijdens een vlucht, nu zijn nagelschaartje of de crashbijl pakken?

Vloeistoffen aan boord

Pakjes drinken voor je kleine kind meenemen, is verboden. Als je nu glazen flessen taxfree hebt gekocht, mogen wel mee aan boord. Een stuk geslagen glazen fles is een geweldig moordwapen, een stuk gevaarlijker in ieder geval dan dat nagelschaartje dat niet mee mag aan boord. De flessen parfum en sterke drank die tax free zijn ingekocht, zijn prachtige brandbommen van te maken. Hoe kan dat nou aan boord van een vliegtuig komen en het onschuldige pakje drinken voor een klein kind niet?

Angst terrorisme is groter dan ons gezond verstand

Voor 11/9 werd de vliegtuigbemanning getraind om vooral niet de held uit te hangen tijdens kapingen. Daar werd vrolijk misbruik van gemaakt door de terroristen van 11/9: een mes op de keel van de stewardess en de hele bemanning was overmeesterd. Nu zou de strategie zijn dat bemanning en passagiers doorvechten tot het bittere eind. Ze, de bemanning en de passagiers, kunnen in ieder geval met flessen parfums gooien naar de terrorist…

Maatregelen na 11/9

Over de gehele wereld hebben politici in rap tempo de nodige maatregelen tegen terrorisme genomen, zoals:

• Inval in Irak,
• Inval in Afghanistan,
• Extra bevoegdheden voor inlichtingdiensten,
• Opslaan van telecomgegevens,
• Identificatieplicht,
• Guantanamo Bay.

Beschermen van de eigen burger

Na de aanslagen van 11/9 en de moord op Theo van Goh hebben westerse overheden behoorlijk drastische maatregelen genomen. Maatregelen die in de hitte van de strijd zijn genomen en achteraf wat onzinnig lijken. De belangrijkste taak van iedere overheid was de maatregel om de eigen burger te beschermen. Zou de identificatieplicht helpen tegen het terrorisme? Of verkeren we nu in een constante oorlogstoestand, want de dreiging kan overal vandaan komen, er is altijd wel ergens een nieuwe dreiging. Roept een te harde aanpak van het terrorismebestrijding niet haat op tegen het westen?

Noodzaak van het terrorismebeleid

Wat is nuttig en zinvol en wat is pure onzin van het terrorismebeleid? Het onderwerp leeft niet erg in Den-Haag. Na een stelling van Vrij Nederland, via een enquête onder 651 rechters en officieren van justitie gehouden, dat “Nederland is door alle antiterrorismemaatregelen veiliger geworden, ” was slechts 14 procent het eens, terwijl 49% het oneens was met de stelling!

Zijn we veiliger?

Feit is dat na de moord op Theo van Gogh er geen nieuwe aanslag is geweest in Nederland. Op de vraag: “Hoe effectief is het (Nederlandse) terrorismebeleid”? zijn de terrorisme experts wat sceptisch. Het is lastig te meten, vanuit twee kanten is er geen openheid:

• Terroristen vertellen niet over mislukkingen of wanneer ze zijn teruggeschrokken door bepaalde genomen maatregelen,
• Inlichtingendiensten maken hun successen niet tot nauwelijks bekend.

Dus, zijn er sinds 11/9 nieuwe aanslagen geweest? Nee? Dan zou het beleid effectief moeten zijn. Zijn er nieuwe aanslagen geweest in Nederland na de moord op Theo van Gogh? Komt dat omdat de AIVD meer mensen heeft gekregen of doordat er een Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding is ingevoerd? Of, tast het Westen volledig in het duister op het gebied van terrorismebeleid?

Terrorismebestrijding via profiling

Een ander misverstand van de terrorismebestrijding: profiling. Veel politici denken dat het helpt: het opstellen van lijstjes om verdachte patronen te herkennen. Bij terroristen zou je op 7 dingen moeten letten, wat een enorm cliché is. Er is namelijk een probleem met profiling: het werkt niet.

Inlichtingdiensten: meer informatie

Een groot misverstand is dat vele politici altijd maar weer schijnen te denken dat na een aanslag de inlichtingendiensten nog meer bevoegdheden moeten krijgen, maar vooral: nog meer informatie en nog meer data moeten krijgen. Inlichtingdiensten komen om van de informatie en de vele data die ze hebben. De daders van 11/9 waren allemaal al in beeld en hun plannen waren in grote lijnen bekend. De daders van 11/9 leefden onder hun eigen naam en zouden moeiteloos te vinden zijn geweest. De informatie was wel degelijk aanwezig, het probleem is dat inlichtingendiensten “verzuipen” in alle beschikbare data. Meer informatie en data maken het probleem alleen maar groter. Er is niet genoeg mankracht om alle informatie te verwerken en vervolgens is er een te groot communicatieprobleem binnen de inlichtingdiensten…

Helpt de identificatieplicht?

Echte criminelen hebben altijd hun identificatiebewijs op zak. Ze weten heel goed dat ze dan niet mee genomen worden naar het politiebureau. Tijdens het invoeren van de identificatieplicht werd expliciet geroepen dat de ID plicht niet zou worden gebruikt als boete verdubbelaar (fietsen zonder licht). Sinds de ID plicht zijn er ruim honderd duizend boetes uitgedeeld, maar of het nou helpt tegen terrorisme en tegen zware criminelen?

Nederland na 11/9

• Wet Terroristische misdrijven,
• Wet afgeschermde getuigen,
• Wet op de uitgebreide identificatieplicht,
• Wetboek van Strafvordering uitgebreid met bijzondere bevoegdheden tot opsporing van terroristische misdrijven,
• Persoonsgericht verstoren,
• Oprichting Contraterrorisme Infobox,
• Doorzettingsmacht voor minister van Justitie bij terroristische dreiging,
• Oprichting Dienst Speciale Interventies,
• Oprichting Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding.