Controle op uitkeringsfraude

Controle op uitkeringsfraude mag. Maar hoe ver mogen uitkerende instanties daarin gaan? De overheid wil zover gaan dat bij een controle op uitkeringsfraude huisbezoeken zomaar kunnen, ook als iemand niet verdacht is. Hoe gaat zo'n controle op uitkeringsfraude nu in zijn werk?

Iemand die alleen woont krijgt meer uitkering dan iemand die samenwoont

Iemand die een bijstandsuitkering heeft en aangeeft alleen te wonen, krijgt meer dan iemand die samenwoont. Ook is een AOW uitkering voor een alleenstaande hoger dan als iemand met een ander in één huis woont. Daarom wordt er nog wel eens de hand gelicht met de opgave van de persoonlijke omstandigheden.

De overheid wil bij uitkeringen strenger controleren op samenwonen

Om te kijken of iemand wel of niet samenwoont, moet het huis bekeken worden. Voorheen werd dan wel gesproken van 2 tandenborstels in een bakje. Zomaar een huiscontrole doen mag volgens de wet begin 2010 nog niet. In 2007 is door een aantal processen daarover jurisprudentie ontstaan. Huisbezoek mag begin 2010 daarom alleen als er echte steekhoudende bewijzen zijn dat er mogelijk gefraudeerd wordt. Er ligt nu echter een wetswijziging om dat te veranderen. Ook als er geen concrete verdenking tegen mensen is kan er thuis gecontroleerd worden.

Wat gebeurt er bij een huisbezoek op uitkeringsfraude?

Bij een huisbezoek naar uitkeringsfraude wordt een huis bekeken om te onderzoeken of er meer dan één persoon woont. Dit betekent dat het huis van onder tot boven bekeken wordt, kasten doorzocht worden, kleding gecontroleerd en zelfs gekeken wordt of er zelfs in de wasmand kledingstukken liggen van een ander.

Welke mensen kunnen gecontroleerd worden op hun thuissituatie bij uitkeringen?

Nu er een andere wet aan zit te komen betekent dit overigens ook dat andere groepen gecontroleerd kunnen worden. Controles worden dan gedaan bij:

• Mensen in de bijstand
• Mensen met een AOW uitkering
• Ouders die kinderbijslag krijgen
• Weduwen en weduwnaars die een nabestaandenuitkering krijgen

Huisbezoeken op fraude bij uitkering

De wet is er januari 2010 nog niet door. Daarom kunnen tot dat moment alleen controles worden uitgevoerd bij concrete aanwijzingen dat een uitkeringsgerechtigde de regels overtreedt.

Weerstand tegen de controles bij uitkeringen

Er is veel weerstand tegen de huisbezoeken om uitkeringsfraude op te sporen. Dit komt omdat het zogeheten huisrecht er door in het geding komt. Dit recht komt er op neer dat mensen in hun eigen woning verstoken dienen te blijven van onnodige overheidsbemoeienis. (vastgelegd in artikel 12 van de Grondwet en in artikel 8 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens). Deze grondrechten zijn na de Tweede Wereldoorlog in het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens vastgelegd om zo verschrikkingen zoals zich die van 1940 tot 1945 hebben voorgedaan te voorkomen.

Opsporen van uitkeringsfraude; jaarlijks lopen veel mensen tegen de lamp

De regering spoort jaarlijks voor miljoenen euro’s aan fraude met uitkeringen op. In de meeste gevallen gaat het dan om mensen die zeggen dat ze alleen wonen, maar die in werkelijkheid samenwonen. Een alleenstaande krijgt meer uitkering dan iemand die met een andere persoon samenwoont.

1. In 2007 werd door huisbezoeken voor ongeveer 6 miljoen euro aan fraude ontdekt bij mensen met een AOW uitkering en bij weduwen en weduwnaars.
2. In datzelfde jaar werd voor ongeveer 13 miljoen fraude opgespoord bij mensen in de bijstand die iets anders hadden opgegeven qua woonsituatie dan uiteindelijk het geval was.
3. Mensen die stiekem samenwoonden fraudeerden in 2007 voor 11,5 miljoen euro. Althans dat bedrag werd opgespoord.

Frauderen bij een uitkering: alles moet terugbetaald

Mensen die frauderen en betrapt worden moeten al het geld terugbetalen en daarbij gaat het niet om wat zij netto hebben ontvangen, maar het bruto bedrag. Dat gaat in de meeste gevallen om tienduizenden euro’s terwijl dat geld er bijna nooit is.