Ervaringen met de Basiscursus overblijven

Ouders & COO geeft een praktische basiscursus overblijven. Als (overblijf)ouder leer je hoe je het beste kunt omgaan met een groep overblijfkinderen door oefenopdrachten en krijg je inzicht in de lichamelijke, verstandelijke, sociaal-emotionele en morele ontwikkeling van kinderen. Ook wordt aandacht geschonken aan regels en grenzen stellen, valkuilen in de omgang met kinderen en lastige situaties, die kunnen voorkomen tijdens het overblijven. Een samenvatting van een heel leerzame cursus.

Doel van de pedagogische cursus Overblijven

Het doel van de cursus bestaat uit vier onderdelen:

1. Kennis over ontwikkeling en begeleiding van kinderen;
2. Vaardigheden opdoen over omgaan met kinderen;
3. Analyse van de eigen overblijfsituatie en
4. Ervaringen en tips uitwisselen.

Startgedrag overblijfouder

Startgedrag betekent leiding geven aan een groep kinderen, zodat je kunt beginnen. Belangrijk hierbij is om flink vriendelijk duidelijk te zijn. Er worden ondermeer tips gegeven om een groep kinderen stil te krijgen. Ook wordt besproken wat goed leidend gedrag is, bijvoorbeeld het benoemen van gewenst gedrag van kinderen en het geven van complimenten als een groep of kind het gewenste gedrag laat zien. De conclusie is dat alles om aandacht draait.

Het ABC van de opvoeding

Uitgangspunt hierbij is: ‘Wat je wilt krijgen, moet je geven’. De deelnemers van de cursus zoeken in groepjes bij alle letters van het alfabet naar woorden, die met opvoeding te maken hebben. Bijvoorbeeld de A van Aandacht geven, de B van Bevestigen en Belonen en de C van Corrigeren, enz.

Vier manieren van grenzen stellen

Er worden vier manieren van grenzen stellen behandeld:

1. Nee zeggen, verbieden;
2. Negeren;
3. Apart zetten en
4. Straffen.

Voor alle vier de manieren worden richtlijnen gegeven. Zoals bij ‘Nee zeggen, verbieden’ vertel je precies wat het kind niet mag, waarom iets niet mag en hoe je dat doet.

Daarnaast wordt ingegaan op het waarom van regels en grenzen, waaraan regels moeten voldoen en voorbeelden van regels tijdens het overblijven. Zo maken regels bijvoorbeeld samenleven makkelijker, moeten regels een functie hebben, zoals luisteren naar elkaar.

Oefenopdrachten basiscursus overblijven

Tijdens de cursus worden verschillende oefenopdrachten uitgevoerd, zoals:

1. Onderzoek de eigen overblijfsituatie: welke regels werken goed, minder goed of zou je willen toevoegen?;
2. Grenzen stellen: beschrijf een situatie tijdens het overblijven, waarbij je een grens moest stellen, maar niet het gewenste resultaat bereikte en bekijk of je de vier manieren van grenzen stellen hierop kunt toepassen;
3. Lastige situaties: bespreek in groepjes een situatie, bijvoorbeeld het overtreden van een regel of onacceptabel gedrag en hoe je dit het beste kan aanpakken.

Ontwikkeling van kinderen

In de basiscursus overblijven wordt een overzicht gegeven van de lichamelijke, verstandelijke en sociaal-emotionele ontwikkeling in de leeftijdscategorie 4-6 jaar en 6-12 jaar. Je krijgt inzicht in wat het kind doet en welk spel/speelgoed daarbij hoort. De conclusie is: ‘sociaal gedrag moet je leren.’

Ook wordt aandacht geschonken aan de morele ontwikkeling van een kind. Het centrale thema bij kinderen is:

• tot ± vier jaar: 'ik gericht;
• van ± 4 tot 6 jaar: ‘straf en beloning’;
• van ± 6 tot 8 jaar: ‘wat houd ik er aan over?’;
• van 9 tot 12 jaar: ‘iedereen doet het’.

Er worden tips gegeven hoe je kinderen kan helpen zich moreel te ontwikkelen.

Valkuilen in de omgang met kinderen

Tijdens de cursus komen een vijftal valkuilen aan de orde voor een (overblijf)ouder bij ongewenst gedrag van een kind. Dit zijn:

1. Waarschuwen;
2. Dreigen;
3. Toegeven;
4. Onduidelijkheid;
5. Te strak de touwtjes in handen willen houden.

Zowel voorbeelden van een foute als een goede aanpak van de (overblijf)ouder wordt bekeken. Waarschuwen in de trant van: “Pas op hoor nog één keer en dan…”, maar niets doen, werkt niet. Het beste is om duidelijk te zijn en aan te geven wat je wilt. Dan kan je het ongewenste gedrag van het kind veranderen.

Positief opvoeden

Tot slot worden een aantal aspecten van positief opvoeden gegeven:

1. Denk aan het ABC van de opvoeding ( Aandacht, Bevestigen, Complimenten);
2. Benoem gewenst gedrag;
3. Luister actief, dat wil zeggen luister met je hart en
4. Pep jezelf op om vriendelijk duidelijk te zijn.

Geconcludeerd wordt, dat het gedrag van een kind in wisselwerking staat met de reacties van anderen en het eigen gevoel, dat samen weer het zelfbeeld van het kind bepaalt. Dit is de zogenaamde Cirkel van Zelfvertrouwen.

Ouders & COO

Ouders & COO is de landelijke organisatie van en voor ouders, ouderraden (OR) en medezeggenschapsraden (MR) in het protestants-christelijk en oecumenisch onderwijs. Zij zet zich in om samen met ouders en scholen elk kind het beste te bieden qua opvoeding en onderwijs. Zij geeft ook voorlichting over het overblijven en heeft een actueel en breed scholingsaanbod ontwikkeld voor overblijfmedewerkers en verzorgt cursussen op locatie door het hele land.

Het volgen van de basiscursus overblijven is zeker de moeite waard, niet alleen als overblijfouder, maar ook als ouder. Het is een bijzonder interessante cursus.