Vondelingenkamers en babyluikjes

Er is veel discussie over het nut van vondelingenkamers en babyluikjes. In Europa komen er steeds meer babyluikjes. In Nederland zijn er drie vondelingenkamers. Deze zijn te vinden in Groningen, Oudenbosch en Papendrecht. Deze vondelingenkamers vallen onder stichting beschermde wieg. Deze stichting helpt zwangere vrouwen in nood.

Wat is een vondeling?

Een vondeling is een door de moeder achtergelaten baby. Vaak kunnen deze moeders niet voor de baby zorgen waardoor deze te vondeling wordt gelegd. Vroeger werd de kerk geregeld gebruikt als plek om een baby te vondeling te leggen. Tegenwoordig zijn er speciale plekken om een baby op een veilige manier te vondeling te leggen. Dit zijn de zogenaamde babyluikjes en vondelingenkamers.

Wat zijn vondelingenkamers en babyluikjes?

Vondelingenkamers zijn kamertjes waar een stoel en een wiegje in staan. Vrouwen kunnen hierheen gaan om hun baby in het wiegje achter te laten. Zij kunnen dit anoniem doen maar dit hoeft niet. Moeders die radeloos zijn, kunnen ook naar de vondelingenkamer komen om met iemand te praten. Alles wat er door de moeder wordt vertelt, blijft geheim. De babyluikjes zijn luikjes in de muur waar de baby in kan worden gelegd. Aan de andere kant van het luikje bevindt zich een persoon die zich vervolgens over de baby bekommert. Op deze manier kan een baby op een veilige manier te vondeling worden gelegd.

Vondelingenkamers in Nederland

Op 2 september 2014 is de eerste vondelingenkamer in Nederland geopend in Papendrecht. De tweede vondelingenkamer volgde snel in Groningen, deze werd geopend op 7 november. Op 12 april 2015 is de derde vondelingenkamer geopend in Oudenbosch. Deze kamers zijn geopend door de stichting Beschermde Wieg. De stichting is opgericht om vrouwen die ongewenst zwanger te helpen waarbij er sprake is van angst voor reguliere instellingen zoals Fiom, de Raad voor de Kinderbescherming of Bureau Jeugdzorg.

De vondelingenkamer is een veilige plek voor zowel moeder als kind. De moeder kan in geheimhouding praten met een persoon wanneer ze dat wilt. Hiervoor kan de moeder op een bel drukken die zich in de vondelingenkamer bevindt. Vervolgens komt er binnen 10 minuten iemand langs waarmee de moeder kan praten. De moeder kan er ook voor kiezen om de baby in de wieg achter te laten zonder er eerst met iemand over te praten. De stichting Beschermde Wieg helpt deze moeders door een envelop achter te laten in de kamer, de moeders kunnen deze bij vertrek meenemen. In de envelop zit belangrijke informatie over de gezondheid na de bevalling maar ook een speciaal puzzelstukje. Ook de baby krijgt een speciaal puzzelstukje mee. Het is de bedoeling dat moeder en kind elkaar eventueel terug kunnen vinden wanneer ze dit graag zouden willen. Ook is het mogelijk voor de moeder om binnen zes maanden terug te komen op haar beslissing.

Voor- en tegenstanders

De vondelingenkamers en babyluikjes zijn gevoelige onderwerpen. Zo zijn er voor- en tegenstanders met betrekking tot dit onderwerp. Voorstanders zijn van mening dat het veiliger is om een baby in een vondelingenkamer of in een babyluikje te vondeling te leggen dan de baby zomaar ergens achter te laten. Ook zijn voorstanders van mening dat er op deze manier kan worden voorkomen dat ongewenste baby's worden gedood. Per jaar worden er ongeveer vier dode baby's gevonden, waarbij er mogelijk sprake was van een ongewenste zwangerschap. Voorstanders willen dit voorkomen door een plek te creëren waar ongewenste baby's anoniem kunnen worden achtergelaten.

Daarentegen zijn er ook veel bezwaren over de babyluikjes. Het principe stamt af van de middeleeuwen en velen vinden het daarom ook niet van deze tijd. De babyluikjes zouden het te vondeling leggen van een baby stimuleren. Ook hebben kinderen het recht om te weten wie de ouders zijn, als de baby anoniem te vondeling wordt gelegd, weten de kinderen dit niet. In Nederland is het te vondeling leggen van een kind in principe strafbaar maar de vondelingenkamers worden wel gedoogd.

Vondelingenregister

Sinds februari 2015 is het vondelingenregister geopend. Het te vondeling leggen van een baby heeft veel impact op iemand zijn leven. In het vondelingenregister kunnen mensen hun hart luchten en op zoek gaan naar lotgenoten of de biologische ouders. Mensen die zelf ooit een baby te vondeling hebben gelegd of mensen die zelf te vondeling zijn gelegd, kunnen zich hiervoor registreren. De mensen die zelf te vondeling zijn gelegd hebben vaak veel vragen, ook zij kunnen zich aanmelden op het vondelingenregister. Ook zij kunnen zich aanmelden voor bijvoorbeeld lotgenotencontact.

Welke andere opties zijn er?

In Nederland is het mogelijk om te bevallen met geheimhouding. Op deze manier kunnen vrouwen in het geheim in een veilige omgeving bevallen zoals een kliniek of ziekenhuis. Vervolgens kan de baby ter adoptie worden afgestaan of kan de baby tijdelijk in een pleeggezin worden geplaatst. Ook kan de moeder op haar beslissing terug komen als ze uiteindelijk toch zelf voor haar kind wilt zorgen. De belangrijkste doelstelling bij ongewenste zwangerschappen is dan ook om moeders in een vroeg stadium te helpen. Op deze manier staat de moeder er niet alleen voor.