Hooggevoelig kind: helpen en zelfvertrouwen vergroten

Voor ouders is het heel frustrerend om te zien dat hun kind iets niet durft of zich zo aanpast aan anderen dat hij haast onzichtbaar wordt in een groep. Ze willen graag dat hun kind gelukkig is en zich goed ontwikkelt. Moeten ze hun kind stimuleren om meer te durven of juist beschermen? Een hooggevoelig kind heeft een grotere kans om onzeker of zelfs faalangstig te worden dan kinderen die minder gevoelig zijn. Waar komt die onzekerheid of faalangst vandaan? Maar nog belangrijker. Hoe kun je ervoor zorgen dat je kind meer zelfvertrouwen krijgt?

• Wat is hooggvoeligheid?
• Wat is de oorzaak?
• Hooggevoelig en prikkelzoekend
• Het hooggevoelige kind
• Het prikkelzoekende kind
• Zelfvertrouwen vergroten

Wat is hooggvoeligheid?

Hooggevoeligheid komt ongeveer voor bij 1 op de 5 kinderen, volwassenen en ook bij dieren. Het valt op dat deze groep gevoeliger en kwetsbaarder is. Ze schrikken bijvoorbeeld eerder, reageren sterker op harde geluiden of felle lichten, labeltjes in kleding en andere prikkels. Dit komt omdat bij hen de verwerking van prikkels complexer en intenser verloopt. Het is een eigenschap waarmee je wordt geboren. Hooggevoeligheid is dus erfelijk en vaak hebben één van of beide ouders het ook. De persoonlijkheid van een mens heeft meerdere facetten. Je kunt extravert zijn, maar daarnaast nog veel andere dingen. Dit geldt ook voor hooggevoeligheid. Je kunt hoogsensitief zijn, maar dat hoeft geen problemen op te leveren. Wel de manier waarop je omgaat met lastige situaties. Elk kind is uniek, dit geldt dus ook voor hoogsensitieve kinderen. Om erachter te komen of je kind hooggevoelig is, kun je de test van Elaine Aron doen. Deze is te vinden in haar boek "Het Hoog Sensitieve Kind".

Wat is de oorzaak?

Om een kind goed te kunnen helpen, is het van groot belang om te begrijpen waardoor hij onzeker wordt. Hooggevoelige kinderen zijn over het algemeen erg gevoelig voor de goedkeuring van hun omgeving. Dit maakt hen kwetsbaar. Het risico dat ze worden afgewezen, maakt hen onzeker en kan er zelfs voor zorgen dat ze faalangstig worden. Ieder kind is uniek en dat geldt ook voor hooggevoelige kinderen. Het maakt namelijk uit of je kind liever prikkels vermijdt of prikkels opzoekt. Deze kinderen gaan namelijk anders om met afkeuring uit hun omgeving.

Hooggevoelig en prikkelzoekend

Doordat hooggevoelige kinderen veel opmerken, hebben ze tijd nodig om deze informatie te verwerken. Hierdoor duurt het even voordat ze in actie komen. Aangezien prikkels hen kunnen overweldigen, kunnen ze de neiging hebben om deze te vermijden. Prikkelzoekende kinderen hebben, zoals de naam het al zegt, prikkels nodig om om goed te kunnen functioneren. Ze vinden het juist leuk om op onderzoek te gaan en nieuwe ervaringen op te doen, maar zijn ook weer snel uitgekeken op iets.

Het hooggevoelige kind

Hooggevoelige kinderen voelen het heel snel aan als anderen hun gedrag afkeuren. Dit merken ze aan hele subtiele signalen. Dit kan komen door iemands houding, gezichtsuitdrukking, intonatie van de stem en de woorden die diegene gebruikt. Deze kinderen kunnen er niet goed tegen als de juf hard tegen een klasgenootje praat. Ze houden van harmonie en wederkerigheid. De kans is groot dat zij zich in een grote groep aanpassen aan anderen om maar niet afgewezen te worden als ze bijvoorbeeld een idee hebben. Ze zijn dan 'onzichtbaar'. Ze laten hun talenten dan ook niet zien. Het raakt hen erg als ze bijvoorbeeld niet mee mogen spelen met andere kinderen. In sociaal opzicht lopen deze kinderen voor op anderen. Het gevoel dat ze afgekeurd worden is voor deze kinderen heel echt. Het is daarom belangrijk om dit serieus te nemen. Ze voelen bij afkeuring en kritiek namelijk pijn en verdriet. Sommige kinderen moeten dan huilen, anderen huilen zonder tranen. Als ze dan kritiek krijgen omdat ze huilen, voelt dat weer als een afkeuring. Dit komt erg hard aan. Met als gevolg dat hun zelfbeeld en zelfvertrouwen onder druk komen te staan. Let bij hoogsensitieve kinderen op hoe je kijkt, tegen hen praat en erken hun gevoel.

Het prikkelzoekende kind

Bij prikkelzoekende kinderen werkt het anders. Als zij afkeuring ervaren, dit hoeft dus niet eens zo te zijn, dan komt dit hard bij hen binnen. Met als gevolg gevoelens van frustraties, verdriet, machteloosheid, onzekerheid en faalangst. Het kan ook zijn dat ze denken dat ze iets kunnen, maar dat het in de praktijk tegenvalt en het hen niet lukt. Dan gebeurt hetzelfde. Ze kunnen dan hun boosheid afreageren op anderen, zodat ze de pijn en frustratie niet hoeven te voelen. Dit verdriet zullen ze overigens niet zo gauw laten zien. Ook zullen ze er liever niet over willen praten. Een prikkelzoekend kind voelt veel, maar weet niet goed wat hij daarmee aan moet. Het lijkt dan alsof deze kinderen op een negatieve manier aandacht vragen. Voel je dan niet aangesproken als je kind boos is, maar probeer te kijken wat er precies aan de hand is en te begrijpen dat dit kind moeite heeft met dingen fout doen. Dit voelt namelijk als falen. Kinderen die prikkelzoekend zijn, hebben behoefte aan duidelijkheid. Blijf vooral rustig en geef op een duidelijke manier de grens aan zonder autoritair te zijn. Dit geeft hen houvast en een gevoel van veiligheid.

Zelfvertrouwen vergroten

Hoe doe je dat, het zelfvertrouwen van een kind vergroten? Zelfvertrouwen is het vertrouwen in jezelf. Dit heeft te maken met het beeld dat je van jezelf hebt. Als je je zelfbeeld laat afhangen van je omgeving, dan loop je de kans om gekwetst te worden. Het is daarom belangrijk om een goed en realistisch zelfbeeld te hebben. Dus dat je weet wie je bent, wat je kwaliteiten zijn en doet waar je goed in bent. Er zullen altijd mensen zijn die jou niet zo aardig vinden, maar dat raakt je dan veel minder. Het is belangrijk om kinderen niet teveel te beschermen of te stimuleren, maar te begeleiden. Dat ze leren omgaan met situaties die voor hen lastig zijn. Neem daarin kleine stapjes die haalbaar zijn en vier de successen die het kind behaalt. En als je hem complimentjes geeft, doe dat bijvoorbeeld over een resultaat dat hij heeft behaald. Dus niet omdat hij slim is. Dat laatste werkt alleen maar averechts, omdat het hem kan belemmeren om nieuwe dingen te proberen. Want wat als iets hem niet lukt en hij faalt? Laat het kind merken dat hij goed is, zoals hij is.