Mijn kind is bang voor terreur… Wat kan ik als ouder doen?

Elke dag opnieuw worden we via de media overspoeld met verontrustende nieuwsberichten: geweld in Syrië, aanslagen in Brussel of Parijs, een schietincident in de USA, conflicten in de Gazastrook, ontvoeringen, familiedrama's en ga zo maar door. Niet echt om vrolijk van te worden. Kinderen kijken regelmatig mee naar het journaal en pikken uiteraard een deel op van al dat akelig nieuws. Vaak worden ze angstig, krijgen slaapproblemen en in sommige gevallen kunnen die negatieve prikkels leiden tot een posttraumatische stressstoornis. Wat kan je als ouder doen als je merkt dat je kind angstig wordt door al die negatieve nieuwsberichten?

Angst bij kinderen

Kinderen komen sowieso in aanraking met nieuwsberichten. Ze kijken mee met mama en papa naar het journaal, ze zien beelden van bomaanslagen, ingestorte gebouwen, mensen met verwondingen, kinderlijkjes en nog veel meer afschuwelijks. Ook op school en onder vriendjes wordt over de nieuwsberichten gepraat. Al dat slecht nieuws kan kinderen angstig maken en als ouder moet je hier uiteraard waakzaam voor zijn. Kinderen hebben altijd wel 'normale angsten', eigen aan de leeftijd. Die verdwijnen meestal met het ouder worden. Nieuwsberichten kunnen wel andere angsten en stress ontwikkelen. Hoe kinderen reageren op beelden van geweld, aanslagen, gijzelingen enz. is gebonden aan hun leeftijd.

Kinderen van 2 tot 7 jaar

Kinderen uit deze leeftijdsgroep zijn vaak bang van figuren uit de fantasiewereld: heksen, monsters, spoken, draken enz. Ze kunnen geen onderscheid maken tussen fictie en realiteit. Ze zijn erg gevoelig voor beelden. Het beeld bijvoorbeeld van een fee die verandert in een toverkol blijft in hun hoofdje hangen en gaat een eigen leven leiden. Vooral bij het slapen gaan, in een donkere kamer, gaan zij die figuren ook echt 'zien'. Ook door ongekende dingen van buitenaf kunnen ze angstig worden: een straaljager die overvliegt, donder en bliksem, een deur die met een harde klap dicht slaat. Bij beelden van geweld op televisie krijgen ze een onmiddellijke schrikreactie: ze houden de handjes voor de ogen of zappen snel weg. Ze begrijpen ook niet dat de beelden die op journaals worden getoond vaak herhalingen zijn. Voor hen zijn het steeds nieuwe enge beelden.

Kinderen van 7 tot 12 jaar

In deze leeftijdsgroep leren kinderen onderscheid maken tussen fictie en realiteit. De angsten voor fantasiefiguren verdwijnen stilaan. Kinderen van deze leeftijd hebben wel eens last van faalangst, angst om niet meer aanvaard te worden door de vriendjes, angst voor nare dingen in de toekomst zoals een scheiding van de ouders. Beelden hebben nog steeds een grote impact maar ook verbale dreigingen kunnen hen bang maken. Ze begrijpen al abstracte begrippen zoals armoede, hongersnood, terrorisme. Deze kinderen krijgen veel informatie via journaal, sociale media, school en vriendjes. In Nederland kijkt ongeveer 65% van deze leeftijdsgroep regelmatig naar het journaal. 15% daarvan is vaak bang en krijgt daardoor slaapproblemen. Ze gaan piekeren en maken zich veel zorgen.

Wat kan je als ouder doen als je kind angstig is door enge nieuwsberichten?

Als ouder heb je een natuurlijke reflex om je kind te beschermen, om het een veilig gevoel te geven. Kinderen volledig afschermen van negatieve berichten in de media is jammer helaas onmogelijk. Toch kan je proberen om de impact van de media te verkleinen. Heel jonge kinderen (tussen 2 en 7 jaar), die heel angstig kunnen worden bij het zien van beelden van geweld op televisie, kan je beter weghouden van het journaal om ze zoveel mogelijk in hun beschermde wereld te laten. Oudere kinderen (tussen 7 en 12 jaar) pikken sowieso veel informatie op en willen ook dingen weten. Voor hen is het beter om ze naar jeugdjournaals te laten kijken. Die zijn erop afgestemd om een evenwicht te brengen tussen enge nieuwsberichten en leuke nieuwtjes. De gewelddadige beelden worden gedoseerd en voorzien van een geruststellende commentaar. Zo kunnen kinderen toch leren om een eigen mening te vormen en om te gaan met de negatieve kanten van het leven.

Nuttige tips

• Wimpel de angst van je kind niet zomaar af door te zeggen dat het nog te klein is om die dingen te begrijpen.
• Reageer rustig. Als je zelf je emoties niet onder controle hebt, heeft dit op je kind nog een grotere negatieve impact dan het nieuws zelf.
• Maak je kind duidelijk dat het normaal is dat het bang is en laat het praten over zijn of haar angst.
• Leg uit dat er in de wereld vreselijke dingen gebeuren maar dat de kans dat hem of haar zoiets overkomt heel klein is.
• Geef eerlijke antwoorden maar zonder teveel in detail te gaan. Teveel aan informatie kan de angst doen toenemen.
• Probeer duidelijk te maken dat bepaalde maatregelen die angstaanjagend overkomen, zoals militairen in de omgeving, genomen worden om ervoor te zorgen dat we veilig zijn.
• Eindig het gesprek met iets leuks om je kind af te leiden. Zo is de kans kleiner dat het verder blijft piekeren.
• Bij ernstige symptomen zoals slaapproblemen of bedplassen hou je je je kind toch best een tijd zoveel mogelijk afgeschermd van het journaal.