Wat kan een kleuter?

Kinderen tussen de 4 en 6 jaar worden ook wel kleuters genoemd. De meeste kleuters gaan op 4-jarige leeftijd voor het eerst naar school en ontwikkelen zich vol op. Wat kan een kleuter en hoe ziet de motorische, cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling er uit?

Motoriek

Een kleuter maakt grote sprongen op motorisch gebied. Zowel de grove als fijne motoriek ontwikkelen zich snel. Van de soms wat onhandige motoriek op de peuterleeftijd is op de kleuterleeftijd vaak niets meer te zien. Een kleuter kan huppelen, hinkelen en een bal vangen en trappen. Daarnaast leren veel kinderen rond de kleuterleeftijd voor het eerst zonder zijwieltjes te fietsen. Ook de fijne motoriek en hand-oogcoördinatie gaan met sprongen vooruit. Rond de kleuterleeftijd leren kinderen binnen de lijntjes te tekenen, veters te strikken, hun jas dicht te ritsen, een schaar juist gebruiken en tekenen. Ook maakt een kleuter zich de pengreep eigen.

Cognitieve ontwikkeling

Kleuters leren te denken, weliswaar nog op een niet-logische en egocentrisch manier. Het denken bij kleuters zorgt ervoor dat ze zich van alles gaan af vragen: de waarom-vragen zijn typisch in deze fase van de ontwikkeling. Het kind is nieuwsgierig en wil alles weten. De waarom-vragen kunnen eindeloos doorgaan, soms tor ergernis van de ouders. Probeer te bedenken dat het kind de wereld om zich heen probeert te begrijpen en ga bijvoorbeeld samen naar antwoorden op zoek via de computer of in de bibliotheek. Veel ouders zullen zelf ook weer een hoop bijleren, want kleuters laten zich niet snel afschepen met onjuiste of incomplete informatie. Het kind maakt op deze leeftijd ook grote sprongen in de spraak-taalontwikkeling. Met kleuters kun je vaak al een echt 'intellectueel' gesprek voeren. Ze kunnen heel goed vertellen wat ze allemaal hebben gedaan en slaan veel feiten op. Soms worden verhalen aangevuld met fantasie. Kleuters hebben vaak eindeloos veel fantasie, onderscheidt tussen werkelijkheid en fantasie is vaak nog lastig op deze leeftijd. De fantasie komt ook terug in het spel van kleuters. Zo zullen ze vader en moedertje of doktertje gaan spelen. Kleuters kunnen ook doelgericht spelen: een puzzel maken, een toren bouwen of tekenen zullen veel kleuters erg leuk vinden. Vanaf 5 jaar zullen kleuters ook steeds meer geïnteresseerd zijn in leren. Ze raken in de ban van cijfers en letters en vinden het vaak leuk om opdrachten in doe-boeken uit te voeren. Sommige kleuters leren al lezen en simpele rekensommetjes oplossen.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Kleuters komen nu bijna dagelijks in aanmerking met leeftijdgenoten en autoriteit. Een kind leert zich door regels en grenzen aan te passen. Een kleuter zoekt deze grenzen vaak op en leert zo wat wel en niet goed is. Deze regels en grenzen zullen eerst alleen gevolgd worden om niet stout te zijn en lief gevonden te worden. Aan het einde van de kleuterfase zullen de meeste kleuters zich deze regels en grenzen eigen maken. Het kind heeft zich de regels eigen gemaakt en doet het niet meer om een beloning te krijgen (lief zijn) of een straf te voorkomen (stout zijn). Het kind wordt ook steeds zelfstandiger en de eigen ik wordt steeds verder uitgebreid. Dankzij de cognitieve ontwikkeling is er steeds minder hulp van volwassenen nodig om taken te vervullen. Ze voelen zich steeds meer een op zich zelf staand persoon, al zullen ze voor veel taken hun ouders nog wel nodig hebben. Keuters zijn zich ook heel bewust van hun geslacht, ze voelen zich echt mannelijk of vrouwelijk. Meisjes zijn tijdens de kleuterfase vaak dol op roze en alles wat met prinsessen te maken heeft. Jongens zijn vaak gek op auto's. Dankzij hun levendige fantasie en het leren denken kunnen kleuters ook te maken krijgen met angsten. Ze zijn bijvoorbeeld bang voor monsters of bang om dood te gaan.

Stimuleren van de ontwikkeling

Wil je je kleuter zo goed mogelijk stimuleren in zijn of haar ontwikkeling? Kijk dan naar wat je kind al kan en biedt iets aan wat net iets moeilijker is. Ga samen met je kind die moeilijkere uitdaging aan. Hand in hand op weg naar meer!