Adoptie en het preventief versterken van de hechting

Hechting is voor een kind erg belangrijk. Door een goede hechting ervaart een kind het gevoel van basisveiligheid. Als er echter een risico is dat de hechting niet of minder goed verloopt, zoals bijvoorbeeld bij adoptiekinderen, is het goed om hier preventief op in te springen. Wat is hechting nu eigenlijk precies, waarom is het zo belangrijk, wat kan er mis gaan en hoe is hier preventief op in te springen.

Hechting

In de eerste levensjaren van de meeste kinderen gaat hechting eigenlijk vanzelf. Een baby voelt zich veilig en vertrouwd bij zijn ouders. Dit komt omdat een baby de liefde en aandacht van zijn ouders krijgt die hij of zij nodig heeft. Doordat ouders deze zorg geven aan hun kind ontstaat er een basisveiligheid.
Als een kind goed gehecht is betekent dit dus eigenlijk dat een kind een speciale band heeft met een specifiek ander persoon; meestal de ouder(s). Binnen deze hechtingsrelatie, vanuit een veilige basis kan het kind de wereld om zich heen gaan ontdekken en andere mensen en dingen leren kennen.

Hoe gaat het met de hechting bij geadopteerde kinderen?

Alle kinderen die geadopteerd zijn hebben een rugzak bij zich en hebben allen het trauma van een verlies of scheiding meegemaakt. Het kind heeft alles wat vertrouwd is achtergelaten, zoals geluiden, geur, smaak, gezichten. Het heeft personen achtergelaten aan wie het gewend of misschien gehecht was. In een nieuw land, met allerlei nieuwe gewoonten moet het kind zich aan nieuwe ouders gaan hechten. Vaak gaat dit goed, soms niet. In het laatste geval spreken we van een onveilig gehecht kind. Deze kinderen tonen zich angstig, of onzeker of afstandelijk. Het zit niet lekker in zijn vel of is voortdurend boos. Het kind ervaart geen veilige basis van waaruit hij of zij de wereld kan gaan ontdekken.
Alle reden dus om preventief de hechtingsrelatie te versterken. Hier zijn een aantal beproefde methodes voor:

1. Video Interactie Begeleiding (VIB)

Als een kind niet langer dan drie jaar in het gezin is kunnen ouders gebruik maken van Video Interactie Begeleiding (VIB). VIB biedt adoptieouders steun tijden de eerste periode om de hechting tussen ouders en kind een goede start te geven. Met VIB worden enkele korte video-opnames gemaakt bij het gezin thuis van gewone dagelijkse gebeurtenissen, bijvoorbeeld tijdens de maaltijd of van het samen spelen. Deze beelden worden naderhand besproken, waarbij communicatie en contact tussen ouder(s) en kind centraal staan. De nadruk ligt op het uitbreiden van de positieve contactmomenten. Door goed naar het kind te kijken kan de begeleider eventuele hechtingsproblemen of ontwikkelingsstoornissen vroegtijdig signaleren en daarover adviseren.

2. Adoptiecursussen

Door diverse instellingen worden oudercursussen aangeboden. Er zijn cursussen voor ouders met adoptiekinderen tot 12 jaar en voor ouders met adoptiekinderen in de puberteit. Naast informatie bieden de cursussen ruimte om ervaringen uit te wisselen en worden vaardigheden aangereikt en geoefend die nuttig zin in de communicatie tussen ouder en kind.

3. Sherborne bewegingspedagogiek

Sherborne richt zich op het ontwikkelen van het zelfvertrouwen van een kind, zodat het van daaruit relaties kan aangaan. De Sherborne methode is een ‘doe-methode’, die het kind de gelegenheid geeft om, via gerichte en van oorsprong spontane lichaamsspelletjes, vroegkinderlijke ervaringen die gemist zijn alsnog te ervaren.

4. Babymassage

Babymassage helpt het kindje om te ontspannen en laat het tegelijkertijd wennen aan aanraking. Ook wat oudere kinderen kunnen er baat bij hebben. Kinderen met hechtingsproblemen kunnen moeite hebben met het directe huidcontact. Ook andere lichaamgerichte methodes als haptonomie en haptotherapie kunnen het genieten van aanraking en daarmee het hechtingsproces bevorderen. Eigenlijk kunnen alle activiteiten, ook babyzwemmen en muziek op schoot, waarbij ouder en kind samen actief zijn, een positief effect hebben op het hechtingsproces.