Mijn kind wil vegetarisch eten!

Op een dag meldt je kind dat het voortaan geen vlees meer wil eten. Je vraagt naar het waarom. In eerste instantie denk je dat het om een bevlieging gaat die na enkele dagen wel weer voorbij zal gaan. Daarna merk je dat jouw kind serieus vegetariër wil worden. Natuurlijk wil je rekening houden met de wens van het kind, maar door je drukke leven heb je geen tijd om voor je zoon of dochter aparte vegetarische gerechten klaar te maken. Voor jou is het vooral belangrijk dat je kind gezond eet zolang het in de groei is en dat het niets tekort komt. Wat zijn praktische tips om iedereen in huis qua voeding aan zijn trekken te laten komen?

"Ik wil geen vlees meer eten"

Als ouder krijg je op een gegeven moment van je kind te horen dat het geen vlees meer wil eten. Van belang is te weten wat er steekt achter de weigering om dierlijk voedsel te nuttigen. Dan weet je beter hoe je bij het bereiden van maaltijden zoveel mogelijk rekening met je zoon of dochter kunt houden zonder dat dit je onnodig extra werk oplevert.

• Zegt het kind dat het vlees vies smaakt?
  
• Heeft het moeite met kauwen van bepaalde soorten vlees?
  
• Denkt je zoon of dochter dat vlees eten ongezond is?
  
• Vindt het kind vlees eten zielig voor de dieren die daarvoor moeten worden geslacht?
  

"Vlees smaakt vies"

Een opmerking zoals "Vlees is vies" hoeft niet altijd te wijzen op een bewuste keus voor vegetarisme. Soms kan een fles ketchup of kerriesaus of een andere fles saus bij de maaltijd uitkomst bieden. De saus maskeert dan de vleessmaak. Je hoef dan verder niets aan het voedingspatroon aan te passen. Natuurlijk kun je al dan niet ter afwisseling, ook kiezen voor smakelijke vleesvervangers zoals je die gemakkelijk in de supermarkt kunt kopen.

"Vlees kauwt zo moeilijk"

Heeft je zoon of dochter problemen met het kauwen van vlees? Als je kind nog bezig is met het wisselen van tanden of kiezen, kan het voorkomen dat sommige lapjes vlees moeilijk te kauwen zijn. Je zou er dan voor kunnen kiezen om wat vaker gemakkelijk kauwbaar vlees zoals gehakt, of eventueel vis of een vegetarische vleesvervanger op tafel te zetten.

"Vlees is ongezond"

Vraag wat je kind precies bedoelt als het zegt dat vlees slecht is voor een mens. Uit heel wat grootschalige wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat het eten van grote hoeveelheden rood vlees nadelig is voor de gezondheid, onder meer voor de darmen. Vlees bevat echter ook wat noodzakelijke voedingsstoffen zoals vitamine B12, carnitine en creatine en natuurlijk ook ijzer, al is ijzer ook in plantaardige vorm beschikbaar. Kris Verburgh, arts, nieuwe dieetgoeroe en schrijver van de bestseller De Voedselzandloper is van oordeel dat het heilzaam is om elke dag of om de andere dag een klein stukje vlees te eten ter grootte van de omvang van de cirkel die ontstaat als je duim en wijsvinger tegen elkaar houdt.

Zou je zoon of dochter misschien wel af en toe een klein stukje biologisch vlees lusten? Misschien wil je kind wel wit vlees, dus vlees van kip of ander gevogelte eten. Of misschien beschouwt het vis niet als vlees. Wat ook nog een mogelijkheid is: het kind wil het liefst enkele vleesvrije dagen per week. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je zoon of dochter voortaan niet af en toe vleesloos, maar altijd zuiver vegetarisch of zelfs veganistisch wenst te eten. Doorvragen naar wat het kind beweegt, kan je helpen bij het bepalen van je reactie op zijn of haar wens.

"Dieren slachten is zielig"

Wat doe je al het kind komt met het argument dat het zielig en onnodig is om levende wezens te doden, omdat er vegetarische alternatieven voor vlees bestaan? Je beseft natuurlijk direct dat je met een duidelijk en principieel standpunt te maken hebt. Maar het is dan nog de vraag wat het kind precies aan zijn eetgewoonten wil veranderen.

Sommige mensen maken onderscheid tussen het slachten van zoogdieren (zoals varkens en koeien) en andere dieren zoals kippen of vissen. Dat onderscheid zit hem dan vooral in het feit dat zoogdieren een vaak ontroerende zorg voor hun jongen dragen en voor mensen gemakkelijk herkenbare emoties tonen. Bij lagere dieren zoals kippen of vissen bestaan er minder identificatiemogelijkheden en daarom zijn sommige kinderen nog wel bereid om kip of vis te eten.

Je kunt peilen hoe sterk het kind in zijn (vegetarische) schoenen staat door te kijken naar zijn reactie als je vraagt of het dus voortaan ook geen kroketten, frikandellen of huzarensalade meer eet, omdat daarin altijd wat vlees zit. En je wijst erop dat sommige cafetaria's frietjes in dierlijk vet frituren. Vraag het kind ook of het dus voortaan evenmin pudding en gebak meer eet waarin gelatine is verwerkt. Gelatine is een bindmiddel dat wordt gemaakt uit de binnenkant van botten van slachtdieren. Afhankelijk van de reacties van het kind kun je samen met hem of haar kiezen voor een kleinere of grotere verandering van wat hij hoeft te eten.

Alternatieven voor vlees, vis of gevogelte

Als je gewend bent om dagelijks een stukje vlees bij de warme maaltijd of een plakje vlees bij de broodmaaltijd te gebruiken, is het wellicht even onwennig om volwaardige vegetarische alternatieven te bedenken. Bedenk samen met het kind hoe het alle benodigde voedingsstoffen die zijn opgroeiende lichaam nodig heeft uit vegetarische bronnen kan halen. Met peulvruchten, fruit, groenten, noten en granen, aangevuld met eieren, kaas en andere zuivelproducten is het relatief eenvoudig om een uitgebalanceerde vegetarische maaltijd samen te stellen. Het wordt een stuk lastiger als het kind geen eieren, kaas, melk, yoghurt enzovoorts wenst te eten. Dan spreken we niet van vegetarische, maar van veganistische voeding en daarvan denken deskundigen dat die ongeschikt is voor kinderen in de groei.

Tips voor de dagelijkse praktijk in een gezin met een vegetarisch kind

Als duidelijk is dat je zoon of dochter beslist geen vlees meer wil eten, sta je voor de vraag hoe je een en ander zodanig aanpakt dat je kind volwaardige voeding binnenkrijgt. Het liefst wil je natuurlijk dat alle gezinsleden dagelijks uit de pot mee-eten, maar als een deel van je gezin het liefst vlees op tafel ziet, terwijl een ander deel dat juist niet wil, dan heb je een probleem. Daarvoor bestaan verschillende oplossingen. Je kunt er eventueel voor kiezen om de ene dag voor de ene oplossing te kiezen en de andere dag voor de andere.

• Kaas en/of noten bij de maaltijd
  
• Vleesvervangers voor de variatie
  
• Samen koken met het kind
  
• Het vegetarische kind kookt een keer per week voor het hele gezin
  

Kaas en/of noten bij de maaltijd

Kook op de manier die je gewend bent en zorg ervoor dat er op tafel voor je vegetarische kind ook een schaaltje met blokjes kaas of geraspte kaas en/of noten staat om het vlees te vervangen. Deze aanpak kost je geen extra tijd of een extra pannetje op het vuur en je kind komt toch niets te kort, mits je dagelijkse maaltijden voor het gehele gezin gebalanceerd worden samengesteld.

Vleesvervangers voor de variatie

Bak af en toe een smakelijk vleesvervangend product voor het hele gezin. Denk bijvoorbeeld aan vegetarische balletjes, vegetarische kaasschnitzels of vegetarische hamburgers. Die kun je in elke supermarkt kopen. Merken zijn bijvoorbeeld Tivall (verkrijgbaar bij onder meer Albert Heijn) of Vivera (bijvoorbeeld bij de Jumbo). Ook de Lidl verkoopt vleesvervangende producten (van eigen merk). Veel vleeseters nemen hun toevlucht tot dergelijke producten als ze vegetarische gasten krijgen. Ook bij de zogenaamde 'flexitariërs', dus feitelijk deeltijd vegetariërs zijn deze producten vaak in trek. Maak eens, liefst samen met je kind, een echte vegetarische maaltijd klaar met peulvruchten (zoals sperzieboontjes of doperwtjes) met paddenstoelen en geraspte kaas, en natuurlijk (volkoren) rijst, aardappelen of quinoa. Omdat je geen jus hebt, kun je een lekkere saus maken op basis van bijvoorbeeld gebakken ui, paprika en tomaat.

Samen koken met het kind

Als je het logisch vindt dat een kind dat iets extra's wil ook iets extra's biedt, kun je met je zoon of dochter afspraken maken over het samen koken van de dagelijkse maaltijd. Als het kind nog te jong is om een mes te hanteren om groente of paddenstoelen enzovoorts te snijden of om iets op het vuur te bakken, kun je het bijvoorbeeld groenten en andere voedingsmiddelen laten wassen, het voor het eten de tafel laten dekken en na het eten afruimen en natuurlijk laten helpen met het afdrogen of wegzetten van de afwas. Als het kind al gewend is om een handje te helpen in huis, kun je ongetwijfeld nog wel een andere klus bedenken die de tijd compenseert die je extra aan het eten besteedt om tegemoet te komen aan de wens van je kind om vegetarisch te eten.

Het vegetarische kind kookt een keer per week voor het hele gezin

Als je kind groot genoeg is om (nagenoeg) zelfstandig te koken, is dit een uitgelezen kans om hem of haar uit te nodigen om een of twee keer per week een vegetarische maaltijd voor het gehele gezin te koken. Er zijn speciale kookboeken op de markt die speciaal bedoeld zijn voor kokkerellende kinderen. Er bestaan ook speciale kookcursussen voor kinderen. Heb je huisgenoten die vinden dat een warme maaltijd pas compleet is met een stukje vlees erbij? Dan wil je misschien zorgen voor wat koud, gesneden vlees dat nog over is van een vorige dag of voor wat plakjes vlees die anders als boterhambeleg zouden worden gegeten.

Het leuke van deze oplossing is dat als het kind geregeld als kok optreedt, het op een natuurlijke manier handig wordt in de keuken en zelfvertrouwen opbouwt door de complimentjes die het voor zijn of haar kookkunst krijgt. En bovendien biedt deze oplossing wat extra vrije tijd aan degene die anders in de pannen zou moeten roeren. Natuurlijk is het wel handig dat je als ouder een oogje in het zeil te houden om eventueel op cruciale momenten bij te sturen, want het is natuurlijk van groot belang dat de vegetarische maaltijd iedereen smaakt.