Vakken die op de basisschool worden gegeven

Op de basisschool krijgen leerlingen les in verschillende vakken; van gymnastiek tot muziek en van rekenen tot wereldoriëntatie. Meestal gebruiken basisscholen bepaalde onderwijsmethoden om hun onderwijs vorm te geven. Lees in dit artikel welke vakken doorgaands op een basisschool gegeven worden.

Rekenen

Al vanaf groep 1 zijn kinderen op de basisschool bezig met rekenen. In groep 3 begint het 'serieuze' werk en leren kinderen o.a. hoe ze moeten optellen en aftrekken. Als de basis onder de knie is gaan kinderen verder met het leren van de tafels; voor sommige kinderen best een lastige opgave. In groep 7 en 8 komen kinderen in aanraking met vermenigvuldigen en het maken van staartdelingen, en ook het metriek stelsel komt aan de orde. Op de meeste basisscholen werken kinderen bij rekenen in verschillende niveaugroepen; bijvoorbeeld in een groep die 'minimumstof' (minimale leerstof) maakt of in een plusgroep voor sterke rekenaars. Veel scholen geven het vak rekenen aan de hand van een leermethode als 'Pluspunt' of 'de Wereld in Getallen'. Dergelijke methodes besteden per schooldag ongeveer een uur aan rekenen, waarin ook onderdelen als hoofdrekenen en cijferen aan bod komen.

Taal

De taalontwikkeling van kinderen begint al ver voordat zij naar school gaan, en ontwikkelt zich op de basisschool steeds verder. In groep 2 kunnen veel kinderen hun eigen naam schrijven en ook kennen ze inmiddels een aantal woorden. Taal op de basisschool kent veel verschillende gebieden, waaronder bijvoorbeeld de woordenschat, stellen (schrijven van verhalen) en spreken en luisteren naar taal. Meestal gebruiken scholen onderwijsmethoden om taal te geven, zoals 'Taal op Maat' of 'Taal Actief'. In de hoogste groepen van de basisschool wordt een brug naar het voortgezet onderwijs geslagen door steeds meer in te springen op grammatica en zinsontleding.

Spelling

De bekende 'woordpakketten' zijn op veel basisscholen nog steeds niet weg te denken. Soms krijgen kinderen woordpakketten mee naar huis om te oefenen, maar ook op school wordt veel geoefend met Spelling. De computer neemt hierbij steeds een belangrijkere rol in; bijvoorbeeld door te werken met het computerprogramma 'Ambrasoft'. Voor spellingszwakke kinderen zijn er vaak speciale leerroutes opgezet die kinderen helpen bij het spellen. Zo is er ook aandacht voor kinderen met dyslexie. Scholen gebruiken verschillende aanpakken om kinderen te leren spellen. Veel gebruikte aanpakken zijn de methode van 'José Schraven', 'Taal Actief' en 'Taal op Maat'.

Begrijpend Lezen

Een vak dat heel goed nog in het rijtje past van 'Rekenen, Taal en Spelling' is Begrijpend Lezen. De meeste scholen gebruiken speciaal een methode om Begrijpend Lezen te geven, bijvoorbeeld de methode 'Goed Gelezen' of 'Nieuwsbegrip'. Begrijpend Lezen helpt kinderen in te zien hoe bijvoorbeeld teksten zijn opgebouwd. Een lesje Begrijpend Lezen zal vaak bestaan uit het lezen van een stuk tekst om er vervolgens een aantal vragen over te maken.

Lezen

Aandacht voor lezen (technisch lezen) is voor veel scholen erg belangrijk. Soms vinden kinderen het niet leuk om te lezen, en proberen scholen dit te stimuleren door een leuke methode of oefening aan te bieden. De leesniveau's van kinderen worden weergegeven in zogenaamde avi-niveau's. Op welk avi-niveau een leerling zich bevindt, wordt jaarlijks getest met een toets. Avi niveau 9 is het hoogst haalbare niveau; dit betekent dat een leerling vrijwel alle boeken kan lezen. Met name in de middenbouwgroepen neemt technisch lezen een belangrijke plek in; methoden als 'Veilig Leren Lezen' en 'Lekker Lezen' worden veel gebruikt om kinderen goed technisch te leren lezen.

Wereldoriëntatie

Wereldoriëntatie omvat de drie vakken Aardrijkskunde, Geschiedenis en Biologie. Soms gebruiken basisscholen één methode voor wereldoriëntatie zoals 'Topondernemers', maar meestal wordt Wereldoriëntatie nog gescheiden van elkaar gegeven in de vakken Geschiedenis, Aardrijkskunde en Biologie. Vaak maken scholen dan ook gebruik van een methode; en ook laten leerkrachten bij één of meerdere vakken een filmpje of televisieprogramma zien. Op de vrijdagen kijken veel klassen bijvoorbeeld naar 'Huisje, Boompje, Beestje', 'Nieuws uit de Natuur' of het 'SchoolTV Weekjournaal' (SchoolTV).

Handvaardigheid

Naaien, plakken, knippen, figuurzagen, boetseren, mozaïeken; je kunt het zo gek niet bedenken of scholen bieden het aan tijdens hun lessen Handvaardigheid. Meestal wordt Handvaardigheid gegeven op een middag, zoals de donderdagmiddag. Hoewel er best onderwijsmethoden voor Handvaardigheid zijn, zoals 'Moet je doen'; bedenken veel leerkrachten zelf hun opdrachten.

Tekenen

Bij een vak als Tekenen wordt onderscheid gemaakt tussen vrij tekenen en tekenen met een opdracht. Kinderen worden vaak beoordeeld op hun inzet, creativiteit en fantasie. Veel scholen geven speciale tekenboeken aan hun leerlingen, die dan aan het einde van een jaar mee naar huis mogen worden genomen. In de 'jongste' groepen vormen tekeningen ook een onderdeel van de taalontwikkeling; juffen en meesters schrijven iets bij het getekende.

Drama

Niet alle scholen besteden er aandacht aan, maar Drama is een vak dat kinderen wil helpen zich te leren uiten. Ook kunnen de oefeningen en opdrachten kinderen stimuleren in hun fantasie. Het geven van Drama is niet verplicht en daarom zal het vak meestal niet wekelijks aan bod komen.

Godsdienst/Levensbeschouwing

'Kind op Maandag' en 'Trefwoord' zijn voorbeelden van methoden waarmee leerkrachten het Godsdienstonderwijs vormgeven. Christelijke (en gereformeerde) scholen besteden dagelijk aandacht aan de Godsdienstvorming van kinderen; bijvoorbeeld door met elkaar te zingen, uit de Bijbel te lezen en te bidden. Niet-christelijke scholen besteden aandacht aan Levensbeschouwing en leren kinderen wel over de verschillende religies en godsdiensten die er zijn.

Sociale Vaardigheden

Steeds meer scholen hebben behoefte aan een methode om kinderen wegwijs te maken met Sociale Vaardigheden. Bekende methoden zijn de PAD-methode en de KANJER-training. Soms bieden scholen assertiviteitstraingen of sova-trainingen voor kinderen die hiervoor in aanmerking komen. Bij Sociale Vaardigheden leren kinderen om op een goede manier problemen op te lossen en bijvoorbeeld om voor zichzelf op te komen.

Gymnastiek

Niet alle leerkrachten mogen tegenwoordig zomaar gymnastiek geven. Pas afgestudeerde leerkrachten moeten namelijk eerst hun 'gymakte' halen. Met een gymakte mogen leerkrachten kinderen spel- en toestellessen geven. Tijdens de lessen leren kinderen gezamenlijk en zelfstandig te bewegen in de breedste zin van het woord. Soms nemen scholen (besturen) een speciale gymdocent in dienst.

Muziek

Dit soms wat ondergesneeuwde vak wordt op veel scholen gegeven. De manier waarop Muziek wordt gegeven hangt soms samen met de interesse van de leerkracht; a-muzikale leerkrachten zullen aan dit vak minder aandacht besteden. De methode 'Moet je doen' biedt een leerlijn voor de muziekontwikkeling van kinderen. Op scholen wordt veel gebruik gemaakt van diverse zang- en muziekbundels, waaronder 'Eigenwijs'.

Techniek

Met name de laatste jaren is het vak Techniek in opkomst op basischolen. Scholen zijn verplicht dit vak te geven, maar mogen zelf invulling geven aan Techniek. Soms werken scholen met gastdocenten, anders met een bepaalde methode of bijvoorbeeld met Techniektorens. Een techniekles op de basisschool richt zich vaak heel basaal op de omgeving van een kind. 'Hoe werkt de dynamo op je fiets?' Of: 'Hoe laat je een lamp branden?'

Overige vakken

Er zijn nog een aantal vakken te noemen die niet in alle klassen of op alle scholen worden gegeven, zoals:

• Engels
• Euritmie
• Verkeer
• Andere vreemde talen