Studententraditie: de biercantus

Liedjes zingen en bier drinken; de twee belangrijkste acties tijdens een biercantus. Staand/zittend aan lange tafels zingen studenten uit een liederenbundel en worden, na het proosten, kannen vol met bier opgedronken. Hierbij komen ook straffen, Latijnse woorden en thema's kijken. De biercantus is een ware studententraditie.

Wat is een biercantus?

Een biercantus is een feest waarbij bier drinken en het zingen van muziek centraal staan. Tijdens een cantus zitten studenten aan lange tafels, maar zodra er een liedje gezongen wordt is het de bedoeling dat iedereen opstaat. Iedereen zingt samen liedjes uit de liederenbundel; een boekje met daarin de songteksten van de liedjes die gespeeld gaan worden. Een cantusband, meestal staand op een podium, bepaalt de volgorde van de liedjes. Na elk lied of elke twee liederen is het de bedoeling dat iedereen aanwezig zijn of haar biertje in één keer leeg drinkt, ook wel een 'atje' genoemd. Een biercantus wordt meestal georganiseerd door een universiteit, door een studie- of studentenvereniging of door een andere groep studenten. Universiteiten zijn meestal de directe organisator in introductieweken; zij organiseren dan een cantus om ervoor te zorgen dat nieuwe studenten elkaar leren kennen. Cantussen op andere momenten worden meestal door studenten(verenigingen) georganiseerd, dus indirect vanuit de universiteit.

Liederen

Tijdens een biercantus worden meestal Nederlandse, Engelse en Duitse liedjes gezongen. Deze liedjes kunnen verschillen per cantus, al is er wel een aantal liedjes dat vaak voorkomt in de liederenbundel. Een cantus begint vaak met het 'Wilhelmus'. Verder staan in de Top 10 Biercantus Liederen de nummers 'Angels' van Robbie Williams en 'Jan Klaassen de trompetter' van Rob de Nijs bovenaan. Bij dit laatste lied kan het als normaal gezien worden dat de hele zaal de polonaise gaat lopen. Soms wordt er voor het drinken het lied 'Ein Prosit', dat wordt gezien als een soort volkslied, of 'Trink, trink, Brüderlein trink' van Gus Backus gezongen. Het maakt bij een biercantus niet uit hoe zuiver of vals je zingt: iedereen zingt met de cantusband mee. Het doel van een cantus is dan ook gezelligheid.

Straffen

De ene biercantus is strenger dan de andere. Het is mogelijk dat studenten worden 'gestraft' als zij iets doen wat volgens de cantusregels niet mag. Hierbij kun je denken aan het niet naar de wc mogen tijdens de cantus (wel in de pauze als deze er is), het niet op de tafels mogen staan en het niet mogen drinken tijdens het zingen. Als een student een regel overtreedt kan hij of zij een straf verwachten die vaak te maken heeft met nog meer bier drinken. Dit kan een normaal 'atje' zijn, maar ook bijvoorbeeld een 'atje schoen'. Dit betekent dat een student een biertje leeg moet gieten in zijn of haar schoen en dit vervolgens in één keer op moet drinken. Ook bestaat een 'atje gestrekt', waarbij de student zijn of haar biertje met een gestrekte arm moet drinken.

Latijn

Cantus betekent in het Latijn 'gezang'. Bij een aantal biercantussen worden er meer Latijnse woorden gebruikt. Zo is de 'praeses' de voorzitter, en als een student een vraag stelt aan deze voorzitter kan hij of zij als antwoord 'Habes!' (positief) of 'Non habes!' (negatief) krijgen.

Thema

Een biercantus kan een thema hebben. Bijvoorbeeld 'Après-ski' of 'Dierentuin'. Als een cantus een thema heeft is het de bedoeling dat de aanwezigen zich kleden naar het thema.

Oorsprong

De cantus is ontstaan door het samenkomen van studenten in de late middeleeuwen. Studenten uit een bepaalde streek kwamen samen om te praten, te drinken en te zingen. Deze momenten van samenkomen waren echter niet echt georganiseerd. De georganiseerde cantussen ontstonden bij het opkomen van de industriële revolutie, een periode waarin op meerdere gebieden grote organisationele veranderingen plaatsvonden.