Contact met je docent op sociale media: zinvol of ongepast?

Op sociale media zoals Whatsapp, Facebook en Instagram, die over het algemeen niets met school te maken hebben, voegen docent en leerling elkaar soms toe. Echter kan dit tot ongepast gedrag van docenten leiden. Sociale media hebben anno 2019 zo’n grote impact op de wereld dat ze zowel goede als slechte dingen kunnen veroorzaken; dit is ook het geval op het gebied van de leraar-leerlingrelatie. Is contact met je docent op sociale media zinvol of ongepast?

Sociale media in het onderwijs

In het onderwijs worden sociale media zoals Whatsapp en Facebook vaak gebruikt voor groepsgesprekken of -pagina's waarin docent en leerling met elkaar communiceren. Via de sociale media kunnen vragen gesteld worden of wordt belangrijke informatie voor bijvoorbeeld een toets doorgegeven. Het is echter mogelijk om via een dergelijke groep ook een gesprek te voeren alleen met de docent, een-op-een dus.

Verkeerd gedrag docenten

Dit contact tussen docenten en leerlingen via sociale media kan fout gaan. Op het Sint Ursula in het Limburgse Horn stuurde een docent per ongeluk een foto van zijn geslachtsdeel naar een klas leerlingen via Whatsapp. Na dit ongelukje bleek dat dit niet het enige geval was waarin docenten van die school te intiem met de leerlingen omgingen. Dit ongepaste gedrag kan zelfs leiden tot baanverlies: een advocaat van lerarenvakbond AOB krijgt jaarlijks te maken met ongeveer 25 ontslagzaken vanwege verkeerd gedrag van docenten op sociale media (Wal, 2015). Zo stond in Zwolle een leraar voor de rechter vanwege seksueel getinte berichten en naaktfoto’s die hij naar een leerling had gestuurd (Nieuws, 2015) en werd in Best een leraar op non-actief gesteld vanwege het ongepast benaderen van leerlingen via sociale media (Dominicus, 2017). Niet alleen in Nederland gaat het soms fout: in de Verenigde Staten werden foto’s gedeeld van dronken en gedrogeerde leraren (Preston, 2011).

(Nadelige) invloed sociale media op reputatie

Deze voorbeelden van verkeerd gedrag tussen docent en leerling zijn niet alleen schadelijk voor de reputatie van de docent zelf. Een docent uit Maastricht die cokesnuivend gefilmd werd bij een voetbalwedstrijd wat vervolgens veelvoudig werd gedeeld door leerlingen via sociale media (Wal, 2015), doet beseffen dat docenten ook een groot aandeel hebben in het bepalen van de reputatie van een school. Volgens Remco Pijpers, onderzoeker voor Kennisnet, bestaat privé niet op sociale media. Ook niet voor docenten.

Voordelen sociale media in het onderwijs

Dat privé niet bestaat op sociale media kan ook een voordeel hebben: via sociale media kan een docent zich van zijn of haar menselijke kant laten zien, wat leerlingen enthousiast kan maken waardoor zij waarschijnlijk ook meer interesse zullen tonen in de lessen van de desbetreffende docent. Sociale media kunnen leerlingen ook helpen bij schoolwerk, zo kunnen zij bijvoorbeeld vragen stellen aan docenten over huiswerk.

Mogelijke oplossingen

Om de voordelen van sociale media te gebruiken en ondertussen de nadelen in te perken zijn er een aantal mogelijke oplossingen. Volgens Rik Spruijt van YoungWorks is het een mogelijkheid dat docenten twee accounts op sociale media maken: één voor persoonlijke zaken en één als docent. Voor Whatsapp is dit een ander verhaal, aangezien deze gesprekken een-op-een zijn. Dit zorgt ervoor dat er minder controle mogelijk is; anderen kunnen niet meekijken (Nieuws, 2015). Een mogelijkheid om ervoor te zorgen dat het duidelijker is dat de communicatie over schoolzaken gaat is het instellen van een tijd waarna communicatie met een docent via Whatsapp niet meer geoorloofd is, waarbij vragen na die afgesproken tijd alleen nog via bijvoorbeeld de mail gesteld kunnen worden (KPN, 2017). Hierbij is alsnog weinig controle mogelijk, maar is er wel een richtlijn waar zowel docent als leerling zich aan kan houden wat de kans op ongepast gedrag kan verminderen.

Conclusie

Ondanks dat het contact tussen leraar en leerling al in meerdere gevallen grensoverschrijdend is geweest, kunnen sociale media leerlingen helpen bij schoolwerk door hun de mogelijkheid te verschaffen vragen te stellen aan docenten. Een docent is niet je beste vriend, maar via sociale media kunnen docenten zich wel van hun menselijke kant laten zien wat zorgt voor meer enthousiasme bij de leerlingen. Controle op het contact tussen leraar en leerling is niet altijd even goed mogelijk, maar door maatregelen kan het gevaar beperkt worden.