Dalton Onderwijs

Kinderen horen op hun eigen manier te leren, het kind staat centraal. Dit is een van de belangrijkste peilers binnen het vernieuwingsonderwijs. Dalton is een van de stromingen binnen het vernieuwingsonderwijs, een stroming die Zelfstandigheid, Vrijheid in gebondenheid en Samenwerken hoog in het vaandel heeft staan.

Wat is nu eigenlijk vernieuwingsonderwijs?

Om te begrijpen wat vernieuwingsonderwijs nu precies is, is het handig om eerst te kijken naar haar voorganger, het traditionele onderwijs. Het traditionele onderwijs in Nederland en op veel plekken in de wereld was een leerkracht voor de klas, de kinderen in de klas en iedereen keek naar de leerkracht en deed mee met de lessen. Inmiddels is het onderwijs natuurlijk een stuk kindgerichter geworden, er wordt in het hedendaags traditionele onderwijs gekeken naar verschillen van kinderen. Maar vaak is het zo dat kinderen de lessen meedraaien die gegeven worden door de leerkracht en dan de opdrachten maken. Hierna gaat iedereen weer door naar de volgende les, luistert weer en maakt dan de volgende bijbehorende opdrachten.

Het 'vernieuwingsonderwijs' gooide het rond de eeuwwisseling van 1900 over een heel andere boeg. De leerkracht mocht niet meer centraal staan, maar het onderwijs is voor de kinderen. Het kind moest dus centraal komen te staan.

Hoe laat het daltononderwijs het kind centraal staan?

In de eerste plaats krijgt het kind Vrijheid. Vrijheid om te kiezen, Vrijheid om dingen te doen op zijn of haar eigen manier. Deze Vrijheid is echter niet grenzeloos, daarom is een van de peilers binnen het Daltononderwijs: 'Vrijheid in gebondenheid'. Ofwel, je ben vrij om te kiezen, maar niet om maar te doen en te laten wat je wilt.

In de tweede plaats is er de Zelfstandigheid die van het kind gevraagd wordt. Binnen het daltononderwijs wordt er gewerkt met dag- en / of weektaken. Er wordt hier de zelfstandigheid van het kind aangesproken om zelf de taak te plannen en in zekere mate zelfstandig uit te voeren.

Ten slotte is er het Samenwerken tussen de kinderen. Onder samenwerken wordt niet alleen verstaan: 'Het vragen aan een ander als je het antwoord niet weet,' maar samenwerken komt vooral tot zijn recht bij een wederzijdse afhankelijkheid. Kinderen hebben elkaar nodig om tot een antwoord te komen of om een opdracht af te ronden.

Dit zijn de manieren om een kind centraal te laten staan vanuit de daltonvisie, het kind centraal laten staan in zijn algemeen gaat nog een stap verder: Hoe laat ik een kind op zijn of haar eigen manier leren? Het daltononderwijs volgt dat ook nauwgezet de onderzoeken die gedaan worden op het gebied van meervoudige intelligenties. Want door kinderen volgens de leer van meervoudige intelligenties dingen te laten leren, zet je het onderwijs weer een stap dichter bij de kinderen.

Wat maakt school nu een daltonschool?

Een school is een plaats waar kinderen naartoe gaan om elkaar te ontmoeten. Natuurlijk leren ze er ook dingen als lezen, rekenen en schrijven. Maar in de eerste plaats is het een ontmoetingsplek tussen kinderen met een leerkracht als begeleider. Nu is een daltonschool ook gewoon een plek waar kinderen samenkomen, alleen de manier waarop de leerkracht met de kinderen omgaat verschilt behoorlijk met een 'gewone' school.

Een van de meest belangrijke dingen binnen het daltononderwijs is het begrip 'uitgestelde aandacht'. Dit betekent dat kinderen niet altijd een leerkracht aan kunnen spreken. Dit heeft als gevolg dat kinderen zelfstandig een probleem gaan oplossen.Een manier om aan de kinderen duidelijk te maken wanneer ze vragen kunnen stellen aan een leerkracht en wanneer niet is het stoplicht. Iedere school zet het stoplicht op een andere manier in, maar een manier om deze in te zetten kan zijn:

• Rood: Iedereen is stil, overleggen is niet toegestaan.
• Oranje: Fluisterend overleggen is toegestaan, de leerkracht kan nu niet gestoord worden
• Groen: Fluisterend overleggen is toegestaan, je mag ook vragen stellen aan de leerkracht

Wanneer het stoplicht op oranje staat, kan het zijn dat de leerkracht bezig is met kinderen aan de instructietafel. Dit is een plek in de klas waar de leerkracht extra instructie geeft. De kinderen die bijvoorbeeld een opdracht niet helemaal snapten de vorige dag, of aangeven dat ze met de instructie die net gegeven is nog niet aan de slag kunnen

Een daltonschool zul je vaak ook herkennen door de dag- en / of weektaken die gebruikt worden. Dit is een blad waar alle taken van die week op staan die gemaakt moeten worden die week. Hier komt de visie van het kind centraal, de zelfstandigheid en de vrijheid die het kind gegeven worden weer naar boven. Kinderen kunnen immers kiezen wat ze doen, hoewel ze de taak aan het eind van de week af moeten hebben. De taak kan ook aangepast worden aan dat wat het kind kan, er is een hoge mate van taakafstemming mogelijk.

Dalton herken je ook door een kieskast. Dit is een kast waaruit de kinderen kunnen kiezen wat ze doen. Hieruit mogelijk ze kiezen wanneer ze klaar zijn met hun taak, of er kan op hun taak staan dat ze voor een bepaalde periode iets uit de kieskast mogen doen.

Samen sta je sterk

'Samen sta je sterk', 'twee weten meer dan één'. Twee uitspraken die iedereen waarschijnlijk wel eens gehoord zal hebben. Binnen het daltononderwijs is samenwerken dan ook erg belangrijk. Er wordt vaak gewerkt met maatjes. Dat maatje kun je dan dingen vragen als je een opdracht even niet snapt, maar met dat maatje kun je ook samen een spelletje gaan doen uit de kieskast of een samenwerkingsopdracht die op de taak staat. Iedere week veranderen de maatjes zodat je steeds met iemand anders samenwerkt of speelt. Omdat je steeds met iemand anders samen moet werken, leer je ook met verschillende kinderen samen te werken.

Dé manier of een manier?

Daltononderwijs is een manier van lesgeven, een visie die probeert onderwijs dicht bij het kind te brengen. Iedere vorm van onderwijs, iedere leerkracht probeert op zijn eigen manier ieder kind zo goed mogelijk voor te bereiden op het leven van later. Daltononderwijs is niet beter dan andere vormen van onderwijs, maar meer een wijze om te proberen onderwijs van en voor de kinderen te maken.