Het einde van de lange relatie

In het laatste nummer van 2009 van het weekblad Knack maakt het tijdschrift een balans op van de huidige situatie van het gezin. Daar waar het gezin nog de hoeksteen was van onze maatschappij in de jaren zestig is dit helemaal niet meer het geval in de 21ste eeuw. Relaties houden niet lang meer stand en de kinderen worden van hot naar her gesleurd.

De zelfstandige vrouw

Volgens Koen Matthijs in zijn boek ‘Bevolking. Wie? Wat? Waar? Wanneer?’ heeft de toenemende onafhankelijkheid van de vrouw ertoe bijgedragen dat het traditionele gezin niet meer van onze tijd is. Er wordt sneller gescheiden en het single zijn heeft zijn negatieve connotatie verloren. De grote slachtoffers van deze veranderde situatie zijn de kinderen die psychisch zwaar onder druk komen te staan.

Knack onderscheidt vier tendenzen in onze moderne maatschappij:

1. Vrouwen krijgen hun kind op steeds lagere leeftijd

Mensen trouwen steeds later. Daar waar mannen in de jaren zeventig gemiddeld nog trouwden op hun 24ste en vrouwen op hun 22ste, is dat momenteel 30 voor mannen en 28 voor vrouwen. Het gevolg is dat de beslissing van de vrouw om kinderen te krijgen verschoven wordt. Het eerste kind krijgt de gemiddelde vrouw vandaag de dag op haar 28ste.De groeiende zelfstandigheid van de vrouw is daar niet vreemd aan. Ze studeert langer en begint ook meer aan haar carrière te denken zodat de beslissing om kinderen te krijgen steeds meer verschoven wordt. De introductie van de pil bij het begin van de jaren zestig heeft haar hierbij wezenlijk geholpen. Hieraan is echter een groot nadeel verbonden: hoe ouder je bent hoe meer kans er is dat er complicaties ontstaan. Vanaf hun 32ste zijn vrouwen immers minder vruchtbaar (verminderde eicelkwaliteit), lopen ze meer kans op een miskraam en bestaat er een grotere kans dat het kind een chromosale afwijking vertoont (downsyndroom). Steeds meer vrouwen zien zich dan ook verplicht medische hulp in te roepen om zwanger te kunnen worden.Het gevolg van het op latere leeftijd kinderen krijgen is dan wel dat er een steeds groter leeftijdsverschil tussen ouders en kinderen ontstaat.

2. Koppels gaan almaar vaker uit elkaar

Daar waar in 1970 slechts 1 op 10 koppels uit elkaar ging is dat aantal intussen opgelopen tot 1 op 3. Vijftig jaar geleden moesten er al aanzienlijke problemen ontstaan (overmatig alcoholgebruik, geweld) vooraleer een vrouw besliste om een einde aan haar huwelijk te stellen. Vandaag de dag wordt bij het minste probleem al een scheidingsprocedure opgestart. Er is geen respect meer, geen geduld, weinigen spannen zich nog in om een relatie te doen slagen. De verlaagde scheidingsdrempel heeft tot deze situatie natuurlijk bijgedragen. Sinds 2008 hoeft men de schuld van een partner niet meer aan te tonen om te kunnen scheiden.Wie minder dan vijf jaar getrouwd is maakt meer kans om te scheiden dan wie langer getrouwd is. Het is trouwens wetenschappelijk aangetoond dat de intensiteit van het seksuele verkeer vermindert na twee jaar.De grote slachtoffers van deze scheidingsgolf zijn de kinderen. Ook al verloopt de scheiding in de beste omstandigheden en gaan de ouders in vriendschap uit elkaar, toch blijft die scheiding voor de kinderen psychisch moeilijk om dragen. Steeds zal er dat gemis blijven, dat besef dat hun ouders elk een andere richting zijn ingeslagen.

3. Er komen meer samengestelde gezinnen bij

Vier op tien gescheiden mensen hertrouwen. De kans dat een gescheiden man of vrouw van boven de 35 hertrouwt ligt duidelijk hoger dan bij iemand die nog niet getrouwd was. In vele gevallen zal de tweede partner ook verder weg wonen dan de eerste, daar de sociale netwerken die je als jonge mens opbouwt (studentenmilieu, uitgangsleven) intussen zijn afgebrokkeld en in de vijver waarin je nog kan vissen steeds minder vissen aanwezig zijn, zodat ook een beroep wordt gedaan op het internet met datingsites en dergelijke meer.Van de kinderen vergt dat een heel aanpassingsvermogen. Niet alleen hebben ze een litteken opgelopen dat ze de rest van hun leven meedragen, ze worden ook geconfronteerd met een totaal nieuwe situatie: vaak wordt er voor het co-ouderschap gekozen zodat kinderen om de week in een ander gezin terechtkomen en zich niet alleen moeten aanpassen aan een stiefvader of stiefmoeder maar ook nog geconfronteerd worden met de kinderen van die stiefouder.Het gevolg van dit alles is dat het kind vaker zelf moeilijk tot een stabiele relatie kan komen en zeker als zijn ouders door een vechtscheiding zijn gegaan.

4. Meer en meer Belgen wonen alleen

Ten gevolge van het grote aantal echtscheidingen verhoogt het aantal mensen dat alleen woont. Bij de reeds alleen wonende bejaarden voegen zich nu een massa jonge(re) mensen. Voor Vlaanderen ligt het aantal alleenwonenden nu op 28%, voor Wallonië op 33% en voor Brussel op niet minder dan 50%!!! Hetgeen evenwel niet betekent dat alle alleenwonenden geen relatie hebben.Wel een feit is dat vele alleenstaanden, mensen uit een gebroken huwelijk, het financieel moeilijk krijgen. Zowat 1/3de, vooral alleenstaande moeders, leeft in de armoede. Immers de kosten zoals voor de huur, energie, kinderen enz., die vroeger gemeenschappelijk werden gedragen, blijven dezelfde.Daar waar singles ten gevolge van scheiding vroeger met de vinger werden gewezen, is dat taboe nu grotendeels verdwenen. Ofschoon vele singles zich goed voelen binnen hun nieuwe situatie leeft er toch de hoop dat ze ooit opnieuw een partner zullen vinden.