Dolly Bellefleur: bekendste travestiet van Nederland

Koket op haar hoge hakjes. Verleidelijk en lief maar ook venijnig. Een stoute hartendief. Charmant en buitengewoon elegant. Dit jaar werd Dolly Bellefleur twintig. Inmiddels groeide ze uit tot Nederlands bekendste travestiet. Tot 7 januari 2010 is in de Openbare Bibliotheek te Amsterdam de expositie te zien ‘van hem naar haar’ naar Hippolytushoef.
Het begon allemaal in 1989, lezen we aan het begin van de expositie. Zodra Ruud Douma het Amsterdamse Anthony Theater binnenstapte, was hij verkocht. ‘Het pittoreske pijpenlaatje dat tot de nok toe was gevuld met kitsch tekende de sfeer van Berlijn in de jaren ’20.’

Travestierevue

De eigenaar vroeg hem of Ruud een travestierevue wilde organiseren. Spontaan en niet bang voor nieuwe uitdagingen, zei Ruud meteen ‘ja,’
Als voornaam koos hij voor Dolly, naar Dolly Wilde het flamboyante nichtje van Oscar Wilde. Zijn gevoel voor poëzie uitte zich in de achternaam Bellefleur. Deze blozende appelnaam koos hij wegens de associatie met Sneeuwwitje. Ook was het een appel waarmee de slang Adam en Eva verleidde tot het eten van de boom van kennis over goed en kwaad.

Jezelf zijn

‘Gewoon jezelf durven zijn’, dat is wat Dolly uitstraalt. Het was ook het levensmotto van zijn moeder die in zijn geboortedorp bekend stond als ‘moeder Teresa’.
De kracht en de kern van Dolly zien we verbeeld in een minicollectie aangeklede Bellefleur poppetjes. Het betreft een praktijkopdracht voor eerstejaarsstudenten van de Theatervormgeving van de Hoge School voor Kunsten. Om de essentie van Dolly te verbeelden kreeg niet zozeer haar figuur maar vooral haar gedachtegoed vorm.
Zo maakten Claudia Sanzana en Lynn Kate Rosdorff een Candy Darling. Versierd met allerlei snoepgoed vraagt het popje: ‘Heb ik nu zin in dat snoep, of zin in Dolly?’
Dolly is niet alleen een snoeperig dom blondje, maar denkt ook na over het leven. Haar woorden tekenen de wereld.

Gedachtegoed

Dolly’s rijke gedachtegoed vormt een groot deel van de expositie. Het zijn pittige uitspraken die tot nadenken stemmen. Zoals: ‘Ieder mens heeft recht op zijn eigen gekheid. En over homo-keuzes: ‘Een homo heeft het volste recht om heupwiegend door de Leidsestraat te gaan.’
Treffend is ook de uitspraak: ‘heb je geen vrijheid, dan kun je ook geen vrijheid geven aan anderen.’
Dolly is ruimdenkend. Ze bevrijdt mensen uit hun gepantserde harnassen. Dolly is lief en met haar pinnige uitspraken ook uitdagend. Ze plaagt, maar is ook zeer betrokken bij mensen. Ze ziet mensen niet als gebrekkig of oud maar kijkt vooral naar wie ze als mens zijn.

Dood

Ook de dood is een thema.
‘Ze lieten zich niet kisten, zeker weten.
Ze brachten leven in de brouwerij.
Ze bleven vechten, tegen beter weten
Voor een plaats in onze maatschappij ‘

Ook mooi is het volgende:

‘Ze zijn pas dood als wij ze zijn vergeten
Zorg dat je geen woensdagavond mist
Dolly’s bonte trein laat het je weten
Je geheugen wordt weer opgefrist’

Mensen zoals Dolly raken niet snel vergeten. Ze behoren tot de mensen die het leven mooi maken, alleen waardeert niet iedereen dat zo zeer. Buitenbeentjes hoe lief en vrolijk ook, ontmoeten niet altijd liefde. Kleinburgerlijken en andere bekrompenen van geest keren zich soms tot hen in volle haat.

Homostrijd

De homostrijd is nog lang niet gestreden. Zoals een tekst van Dolly laat zien: ‘In de rechtzaal van het geweten, wordt doorlopend zitting gehouden.’ Ook Dolly moest dat ondervinden. In de jaren ’90 werd ze uitgemaakt voor politieke hoer en prostituee.
Debet daaraan was haar schitteren in een gemeenteraadsspotje van de VVD. Daarover zegt ze nu: ‘Naïef als ik was, wijsheid komt met de jaren, leek het me dolkomisch.’
Als lijsttrekker van haar kersverse volkspartij tegen Verpaupering Van Dolland zorgde ze voor het nodige trammelant. Veelzijdig als ze is trad ze ook op bij de Partij van de Arbeid, door haar verbasterd tot Partij van de Adel. Een paar dagen voor de moord op Pim Fortuinn zong ze Ad Melkert toe bij het homomonument in Amsterdam.

Talent

Terugkijkend op 20 jaar Dolly ziet Douma deze periode als een geweldige maar ook zeer risicovolle tijd. Douma: ‘Het had gemakkelijk fout kunnen gaan. Creativiteit blijft een riskante onderneming. Of zoals Baudelaire treffend zegt: ‘talent is van de duivel.’Als je talent verwaarloost, dan geef je jezelf een klap in de nek. Als je het verspilt, wreekt het zich. Je moet er grip op krijgen.’