Rituelen omtrent de dood, vanuit Islamitisch perspectief

De dood is een onderwerp waar over het algemeen niet graag naar wordt gekeken. Ten eerste wil iedereen, zich graag voorhouden dat het nog ver weg is. Ten tweede is er de angst voor het vervolg, wat nu? Vanuit Islamitisch perspectief heeft men duidelijke handelingen die men dient te verrichten m.b.t. de dood. Deze zijn, in een aantal opzichten vrij uniek...
Onderstaande aspecten zijn gebaseerd op de lessen van de in Nederland bekende gever van lezingen op Islamitisch gebied, Abou Ismael. Hij baseert zich op de authentieke bronnen, namelijk de Koran en de betrouwbare Sunnah(Verzameling van gewoontes, opmerkingen en handelingen van de profeet).

Het sterfbed

Als men op het sterfbed ligt dient men als laatste de getuigenis, la illaha illallah (eenheid van God) te zeggen. Men dient een stervende, hier als omstanders ook aan te herinneren. Dit omdat de profeet Mohamed heeft gezegd dat als dit iemands laatste woorden zijn, hij het paradijs zal betreden. Aanwezigen dienen smeekbedes te verrichten en slechts het goede te spreken. Andere zaken zoals het reciteren van het vers Yassine of de zieke richting Mekka leggen, daarvoor zijn geen bewijzen vanuit de Islamitische bronnen en men dient dit soort dingen dan ook te laten.

Moment van sterven

Als de persoon is gestorven kunnen zijn ogen worden gesloten en er kunnen nog steeds smeekbedes worden verricht. Ook kan men de dode bedekken met een gewaad van top tot teen, tenzij hij zich in een geweide toestand bevind. Het hoofd van zo’n persoon mag niet bedekt zijn. De gestorvene dient begraven te worden in het land waarin hij is gestorven. Dit is het oorspronkelijke oordeel, in navolging van de sunnah die het leert om de gestorvene zo snel mogelijk te begraven. De familie dient de schulden van de gestorvene zo snel mogelijk af te betalen.

Het wassen van een dode

De volgende zaken dienen in acht te worden genomen als het gaat om de wassing van de gestorvene:

Dit dient zo snel mogelijk te gebeuren.

Hij of Zij wordt 3 keer of meer gewassen.

Doe je meer dan 3 keer, dan wel een oneven aantal.

Naast water kan men zeep of yoyoba bladeren(sidr) gebruiken.

Bij de laatste wassing kan men het water vermengen met een lekkere geur.

Als een vrouw vlechten heeft in haar haren, dan dienen deze losgemaakt te worden en moet het haar goed gewassen worden.

Als het een vrouw betreft dienen er, na het wassen, drie vlechten in haar haren te worden gemaakt.

De wassing dient altijd aan de rechterkant te beginnen.

De wassing van een vrouw dient door een vrouw te gebeuren, en de wassing van een man dient door een man te gebeuren. Het is wel toegestaan dat de echtgenoot, of echtgenote, de wassing doet.

De aura van de dode, dient met een stuk stof bedekt te worden.

Diegene die de wassing verricht wacht een grote beloning, indien er aan twee voorwaarden wordt gehouden.

Als er negatieve zaken naar voren komen, tijdens de wassing (bijvoorbeeld tekenen van een slecht einde), dient dit niet te worden doorverteld. Er zijn namelijk tekenen waaruit men kan opmaken of iemand, de hel zal betreden of het paradijs. Dit kan zich uiten in de geur van de overledene(aangenaam of juist onaangenaam) of het stralen, dan wel zwart worden, van het gezicht. Nogmaals een persoon die de wassing verricht dient dit soort zaken niet door te vertellen.

Men verricht de wassing enkel en alleen, om het welbehagen van Allah. Men dient geen andere winstbelang te hebben.

Het wordt aanbevolen een grote wassing te doen. De enige die niet gewassen mag worden is de martelaar.

Lijk gewaden

De dode dient na de wassing in een lijk gewaad(al kaffan) volledig gewikkeld te worden. De kaffan dient betaald te worden met het geld van de gestorvene.

Met betrekking tot het lijk gewaad zijn een aantal dingen wenselijk:

Het dient wit te zijn

Het dient te bestaan uit drie losse gedeelten.

Zij dienen van een gemiddelde kwaliteit te zijn en mogen niet ontzettend duur zijn(verspilling).

Begrafenisstoet

De dode wordt gedragen naar het graf en het is toegestaan, dat de mensen in een zogenaamde stoet meelopen naar het graf. Dit zodat men stil kan staan bij de dood en ter herinnering aan de dood. Deze herinnering is een belangrijk gegeven, om het besef te creëren dat je dingen niet moet uitstellen, want het kan elk moment gedaan zijn.

Diegene die meeloopt in de stoet mag zich niet schuldig maken aan dingen die tegen de sunnah zijn. Voorbeelden van niet toegestane zaken zijn o.a. hard huilen, het afsteken van wierook of de stem verheffen door het doen van leuzen. Dit laatste verafschuwden de metgezellen tijdens een begrafenis stoet. Nog meer tegen het Islamitisch principe, is het inhuren van een muziek band die meeloopt in de stoet.

Het is aanbevolen in een stevige tred naar het graf te gaan. Het maakt niet uit waar je loopt, ten op zichten van de dode. Voor, achter, links of rechts in de stoet.

Het doden gebed

Voor een overleden persoon dient het dode gebed verricht te worden. Tenzij het om een martelaar gaat. De profeet Mohamed heeft het gebed niet verricht voor de martelaren van de slag bij Uhud.

Ook voor een persoon die zich tijdens zijn leven, zich in (grote)zonden bevond dient het gebed verricht te worden. Het wordt wel afgeraden voor de mensen van kennis en geleerden om dit gebed te leiden. De Profeet hield zich hier namelijk ook aan. Er zijn veel overleveringen waarbij de Profeet naar de toestand van de gestorvene vroeg. Als de mensen goed over hem spraken leidde hij het gebed. Als zij slecht over de gestorvene spraken deed hij dat niet en deed een ander dat. Als er voor een persoon geen gebed is verricht kan dat achteraf bij het graf van de gestorvene worden verricht.

Een doden gebed dient gezamenlijk te worden verricht. Men spreekt van een groep als er minimaal 3 personen aanwezig zijn. Hoe meer mensen, des te beter voor de gestorvene. De profeet zegt namelijk als er 40 vrome monotheïstische personen het gebed verrichten, voor de gestorvene, Dan zal God hun voorspraak m.b.t. deze persoon verhoren.

Het dode gebed wordt in zijn geheel staand verricht en bestaat uit vier gebedseenheden, oftewel vier takbierat. Men verricht takbierat(het zeggen van “Allaahoe akbar”) al-ihraam en men plaats de handen op de borst en vervolgens wordt het vers al-fatiha met een zachte stem verricht. Daarna verricht men de tweede takbier. Na deze tweede takbier wordt het gebed Ibrahim gereciteerd. Vervolgens de resterende takbierat en tussen de derde en vierde takbier wordt een smeekbede verricht voor de gestorvene. Dit alles met een zuivere intentie. Men sluit af met de tasleem.

Het graf

Het graf dient diep, breed gegraven en goed afgewerkt te zijn. Het geniet de voorkeur, dat de mannen die familie zijn van de gestorvene, de gestorvene in het graf dragen. Een man mag zijn eigen vrouw in haar graf brengen, tenzij hij de avond ervoor geslachtsgemeenschap met haar heeft gehad. De dode wordt op zijn rechter zij geplaatst richting Mekka. Tijdens het plaatsen zegt men Bismillah, wa’a la sunati walla rasulullah. Men kan de achtergebleven mensen condoleren met verzachtende woorden. Een innovatie is dat men zegt, dat dit binnen drie dagen moet gebeuren. Dit kan ook daarna. Gebaseerd op de lessen van Aboe Ismail zich baserend op de bronnen van de Islam.