Rode draden en patronen in je leven: ontdek je levensmotief

Het leven is een aaneenschakeling van fijne en minder fijne gebeurtenissen. Als je terugkijkt, kun je hierin patronen ontdekken. Daarmee weef je als het ware de rode draad in je leven. Door deze rode draad vervolgens vast te pakken, kun je niet alleen begrijpen waarom je leven zo is gelopen, maar kun je je toekomst bijsturen door bewust gebruik te maken van het inzicht dat deze patroonherkenning je biedt.

• 'Zijn' volgens Kierkegaard
• Hoe doe je dat?
• De uiterlijke rode draad
• De innerlijke rode draad
• Je levensmotief
• Je levensvisie

Soms kan de twijfel je overvallen en je bijna verlammen van angst. Leef ik wel het leven dat ik zou moeten leven? Haal ik er wel uit wat erin zit? Doe ik wel wat ik écht wil of moet doen? Is het goed om een bepaalde baan wel of niet te accepteren? Wat is de betekenis van mijn leven? Je kunt dan proberen te steunen op algemene principes of theorieën, maar om deze je eigen te kunnen maken, zul je eerst naar jezelf moeten kijken. Wat werkt voor jou?!

'Zijn' volgens Kierkegaard

Dan is het tijd om met waardering en zonder oordeel terug te kijken op je leven. In de woorden van de filosoof Søren Kierkegaard (1813-1855): "Het leven kan slechts achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts worden geleefd." Dat betekent dat je je eigen leven nooit helemaal kunt begrijpen, omdat je altijd onderdeel bent van diezelfde tijd. Toch kun je door stil te staan en te reflecteren op je eigen en bijzondere levensloop aan de hand van concrete gebeurtenissen je keuzes voor de toekomst motiveren op basis van je hoogst persoonlijke verleden. Hierdoor kun je bewust kiezen voor wat je op een bepaald moment belangrijk vindt in je leven. En dat verandert steeds, maar dat is niet erg, want als je zo leeft kun je blijven mee veranderen. Ofwel in de woorden van Kierkegaard: "Jezelf zijn is jezelf worden. Het gaat altijd om de voorwaartse beweging, en het gaat altijd mis waar we kennis in systemen stollen, waar we onszelf en de wereld proberen te objectiveren."

Hoe doe je dat?

Je kunt terugkijken naar de gebeurtenissen die je leven getekend hebben, die voor jou van belang zijn geweest om je vormen tot de persoon die je nu bent. Je kunt hierbij onderscheid maken tussen de uiterlijke en de innerlijke rode draad.

De uiterlijke rode draad

Bij de uiterlijke rode draad van je leven heb je het bijvoorbeeld over concrete voorvallen, die op elkaar lijken en op die manier als het ware steeds 'terugkeren'; zoals verschillende verhuizingen, belangrijke mensen om je heen op verschillende momenten in je leven die ziek worden, telkens terechtkomen in nieuwe situaties waarin je moet pionieren, terugkerende reorganisaties op het werk of je verzamelt steeds mensen om je heen die een appèl op je doen of die juist voor jou willen zorgen. Maar het kan ook gaan om een enkele gebeurtenis, die past binnen een terugkerend thema in je leven. Een ontmoeting die allesbepalend is geweest voor je belangstelling voor duurzaamheid en dierenwelzijn bijvoorbeeld. Vat de gebeurtenissen in je leven samen in een zin die de rode draad vormt in je leven, zoals in 'Ik heb dikwijls scheidingen meegemaakt' of 'Ik bevond me steeds in onveilige situaties'.

De innerlijke rode draad

De manier waarop je reageert op datgene wat je overkomt in je leven bepaal je zelf. Dan hebben we het over je emoties, je beleving en de houding die je aanneemt tegenover de gebeurtenissen die je zijn overkomen. Dit kan bewust of onbewust zijn. Veel verhuizen kan een gevoel van onthechtheid geven, maar kan ook ervoor zorgen dat je flexibel wordt en je makkelijk kunt aanpassen. Of de dood van een ouder toen je nog een jong kind was kan ertoe leiden dat je goed om kunt gaan met onzekerheden, kan ervoor zorgen dat je je altijd bewust ervan bent om te genieten van het hier en nu of kan de reden zijn dat je bang bent je te hechten aan anderen.
Om je innerlijke rode draad te achterhalen kun je, over de gebeurtenissen die je bij de uiterlijke rode draad hebt onderscheiden, jezelf de vraag stellen: "Wat trekt mij aan in een bepaalde situatie en wat stoot me juist af?"

Je levensmotief

Hoe vind je het?

Door de uiterlijke en innerlijke rode draad van je leven te ontdekken kun je niet alleen de patronen in je leven en je houding en gevoel erbij leren zien, maar kun je ook het motief in je leven achterhalen. Het motief is een bewust besluit als reactie op gebeurtenissen die je overkomen. Het gaat dan om het antwoord op vragen als:

• Wat zou ik als roeping of opdracht in mijn leven benoemen?
• Wat heb ik altijd het meest belangrijke gevonden om te doen in mijn leven?
• Wat zeggen andere mensen over mij als ze mij beschrijven?

Hoe zet je het in?

Het kan dan gaan om uiteenlopende dingen als 'respect', 'zorgen voor anderen', 'het dienen van de wetenschap' of 'in harmonie leven met de natuur'.

Je motief wordt bepaald door de gebeurtenissen in je leven, maar andersom geldt het ook: door je motief ga je (bewust of onbewust) op zoek naar bepaalde gebeurtenissen in je leven. Dat betekent ook dat je bewust je motief kunt inzetten in de toekomst. Of juist niet; stel dat je wilt proberen om dit niet meer te doen of het aan te passen. Je beseft bijvoorbeeld dat zorgen voor anderen ook betekent dat je voor jezelf moet zorgen. Hoe ga je dit aanpakken? Ook hierin vinden we Kierkegaard terug: jezelf zijn is jezelf worden.

Je levensvisie

Door de gebeurtenissen in je leven aan een onderzoek te onderwerpen en te achterhalen wat je innerlijke rode draad is en of je een duidelijk motief daaruit kunt destilleren, kom je als vanzelf erachter wat je belangrijk vindt en wat jou uniek maakt. Dit geeft houvast en kan je helpen bij het nemen van belangrijke beslissingen die je op je levenspad tegenkomt. En een beetje hulp kunnen we allemaal wel gebruiken. Het leven is al lastig genoeg. En dat geldt voor iedereen.