Nationaal inkomen

Het nationaal inkomen geeft aan wat de verdiensten van een land zijn in een bepaalde periode. Deze periode is meestal een jaar. Het nationaal inkomen kun je verdelen in: huur, pacht, winst, interest en loon.

Factoren die het nationaal inkomen bepalen

Nationaal inkomen wordt door twee factoren bepaald: productiecapaciteit en bestedingen. De productiecapaciteit geeft weer hoe hoog het nationaal inkomen maximaal kan zijn en het bestedingen bepalen de hoogte van het nationaal inkomen. Hoge bezetting wordt er veel geproduceerd en bij een lage bezetting weinig.

De omvang de productiecapaciteit wordt bepaald door de productiviteit en omvang de productiefactoren arbeid, kapitaal, natuur en ondernemersschap.

Arbeid:

Een betere kwaliteit van de beroepsbevolking leidt tot een hogere arbeidsproductiviteit. De kwantiteit is ook belangrijk voor de productie, als het aantal mensen stijgt zal er meer worden geproduceerd. De overheid houdt hiermee strikt mee bezig. De arbeidsproductiviteit wordt bepaald door bepaalde factoren:

• De scholing van beroepsbevolking
• Technische ontwikkeling
• De efficiënte van de organisatie van bedrijven en overheid
• Arbeidsmentaliteit: Hiermee bedoelen we of er hard wordt gewerkt of de inzet goed is.

Kapitaal

Kapitaal heeft twee betekenissen, gebruikt als betekenis van vaste kapitaalgoederen en wordt gebruikt als geldkapitaal dat je kunt lenen als rente. Deze twee begrippen komen samen in het investeren. Betere kapitaalgoederen levert tot een hogere productiecapaciteit. We spreken dan van de capaciteitseffect van investeringen.

Breedte-investeringen: Zijn investeringen in kapitaalgoederen waarbij e verhouding tussen arbeid en kapitaal hetzelfde blijft. Er wordt meren van dezelfde kapitaal goederen gekocht en de productiecapaciteit blijft hetzelfde. Diepte-investeringen: kwalitatief betere kapitaalgoederen waardoor de arbeidsproductiviteit stijgt, vb. snellere computers. Arbeid wordt vervangen door kapitaal.

Belangrijk voor investeringen in kapitaalgoederen is dat er geld voor ter beschikking komt. Dit geld komt van consumenten die een deel van hun inkomen niet besteden, maar sparen. Het spaargeld wordt door bedrijven geleend om er investeringen mee te doen. Daarnaast worden ook winsten als investering gebruikt.

In de primaire en secundaire sector zijn de mogelijkheden voor arbeidsproductiviteit hoog. Bij de tertiaire, en quartaire sector zijn de mogelijkheden beperkter.

Natuur

De natuurlijke omstandigheden hebben invloed op productiecapaciteit, zowel op de omvang als de samenstelling. Samenstelling: de natuurlijke omstandigheden bepalen het soort productie in een land, Koeweit olie, Nederland aardgas etc. Het klimaat heeft ook te maken met de hoogte van de productie.

De natuur kun je moeilijk aanpassen, vb. inpoldering.

Ondernemerschap

Door goed ondernemerschap kan zorgen voor efficiënte organisatie van het productieproces en goede keuzes als het gaat om investeringen.

Productiecapaciteit is dus afhankelijk van de hoeveelheid en kwaliteit van productiefactoren. IN feite wordt zij bepaald door de productiefactor waaraan te kort is. Te weinig mensen, te weinig kapitaal etc.

De productiecapaciteit bepaalde de maximaal mogelijk omvang van de nationale productie en dus ook van het nationaal inkomen. De hoogte hangt af van de bestedingen. Deze bestedingen wordt de productiecapaciteit gebruikt voor productie. We duiden de verhouding tussen productie en productiecapaciteit aan als de bezettingsgraad.

Bezettinggraad = productie: productiecapaciteit x 100%

De bestedingen kun je onderscheiden in vier soorten:

• Consumptie van gezinnen: Als gezinnen goederen kopen noemen we dat consumeren. De hoogte is vooral afhankelijk van het inkomen, rentestand en inflatie.
• Investeringen: Hierdoor wordt de productiecapaciteit groter, deze investeringen hebben ook een bestedingseffect: investeringen door bedrijven en overheid. Alle investeringen samen worden bruto investeringen genoemd. Als je de vervanginvesteringen niet meetelt houdt je de netto investeringen over. De netto-investeringen bestaan uit uitbreiding en voorraad investeringen.
• Overheidsbesteding: De overheid investeert in wegen en bruggen. De consumptie van de overheid bestaat uit personele overheidsconsumptie(ambtenaren) en de materiele overheidsconsumptie(houd de overheid draaiende zoals verwarming, computers etc).
• Export: Het buitenland koopt bij onze bedrijven goederen en diensten. Het buitenland legt daardoor beslag op onze productiecapaciteiten.

De economische kringloop

De vier bestedingscategorieën: consumptie, investeringen, overheidsbestedingen en saldo import en export horen bij de vier economische sectoren: gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland. Gezinnen en bedrijven zijn particulieren sector.

De hoogte van nationaal inkomen wordt bepaal door de bestedingen van de vier sectoren, consumptie, investeringen, overheid en saldo export en import.

Netto nationaal product(NNP): Worden bij de berekening alleen de netto-investering meegeteld
Bruto nationaal product(BNP): Als de bruto-investeringen worden meegeteld.

Tussen de vier sectoren gaat geld en goederen heen en weer.

Welvaart

Welvaart: De mate waarin mensen in hun behoeften kunnen voorzien, de behoeften van mensen zijn onbeperkt. Maar je moet de middelen hebben om voor je behoeften te kunnen voorzien. Er moeten worden gekozen tussen schaarste dingen, je moet dingen opofferen om iets te kunnen doen. Welvaart wordt gemeten door het inkomen. Je kunt de welvaart van landen vergelijken door het nationaal inkomen per hoofd van de bevolking te vergelijken.

Welvaart meten met reële inkomen: Zitten nadelen om de welvaart te meten.

• Het zegt niets over de verdeling van wat er verdiend wordt.
• Er worden zaken niet meegeteld bij het nationaal inkomen zoals vrijwilligerswerk, zwartwerk.
• Dingen worden niet meegeteld, als vervuiling van het milieu. Het aantasten van de natuur. Dit tast de welvaart aan, maar dit komt niet in uiting van de omvang van het nationaal inkomen.
• Geen rekening wordt gehouden met uitputting van natuurlijke hulpbronnen.

Informele economie: Er is geen geregistreerde productie, zoals zwartwerken en vrijwilligerswerk.
Zwarte circuit: Zwart werken, het gaat om het omzeilen van belasting en premies.
Grijs circuit: Doe-het-zelf en vrijwilligerswerk.
Formele economie: Er is wel geregistreerde productie

In de politiek vinden ze dat het nationaal inkomen niet meer mag gebruiken om de welvaart te meten, hierdoor is het begrip duurzame ontwikkeling ontstaan. Duurzame ontwikkeling: economische ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de welvaart van de komende generaties aan te staten. Bij de meting van welvaart zou je bij iedere vorm van productie en inkomensverwerving moeten bekijken of dit past bij duurzame productie.

De conjunctuur

De hoogte van de bestedingen veranderd elk jaar. Consumenten of bedrijven kunnen voorzichtiger worden waardoor de bestedingen dalen, het buitenland kan in een dip zitten de export daalt. Als de bestedingen dalen daalt ook de productie en het inkomen. Hierin zit in een patroon dit noemen de conjunctuur. Er wordt altijd uitgegaan van een stijging van de economie, de trendmatige groei is de gemiddelde groei over een bepaalde periode. De feite groei kan groter zijn dan de trendmatige groei.

Recessie: het nationaal inkomen beneden de trendmatige groei. Bij een depressie is de groei negatief, dus een krimp.

Hoogconjunctuur: Kan leden tot overbesteding, een situatie waarin de besteden zo hoog zijn dat de productiecapaciteit volledig bezit. Dit leidt tot meer inflatie en een krappe arbeidsmarkt.
Laagconjunctuur: Leidt tot onderbesteding, de productiekapitaal is onderbezet en er is werkloosheid.

De veranderingen in de bestedingen hebben gevolgen van de verschillende sectoren in de economie,k bij hoogconjunctuur zal het nationaal inkomen toenemen, hierdoor zullen mensen meer consumeren en zal import toenemen omdat het eigen land het niet meer aan kan. Dit leidt ook tot meer belastinginkomsten en meer besparing.

Conjunctuur en Structuur

Conjuncturele factoren: voortvloeien uit bestedingen door particulieren, overheid en buitenland
Structurele factoren: de omvang en toename van de productiecapaciteit beslissend is.

Dit zijn twee verschillende dingen, maar de overheid wil de economische groei op beide vlakken te beïnvloeden. BV. Belastingverlaging: bestedingen nemen toe en het netto-inkomen neemt toe. Aan de andere kant zullen vakbonden minder hoge brutolooneisen stellen en dit verstrekt de structuur.

Anticyclisch begrotingsbeleid

Sterke schommelingen in het conjunctuur hebben nadelen. Zowel werkloosheid als inflatie worden ongewenst. Daarom grijpen de overheid en de centrale bank in. Bij onderbesteding kan de overheid de economie op gang helpen door zijn eigen besteding te verhogen en belasting te verlagen. Door haar eigen besteding te verhoging stijgt de productie en de werkgelegenheid. Dit gebeurd ook als de belasting wordt verlaagt, mensen houden meer geld over en kunnen meer consumeren.

Multiplierwerking: Door hogere bestedingen stijgt het nationaal inkomen, hierdoor stijgt de consumptie, waaronder het nationaal inkomen stijgt. Dit effect het multipliereffect.

Grenzen aan de groei

Knelpunten in de groei van de economie:

• De ontwikkeling van de arbeidsmarkt, te weinig mensen.
• Infrastructuur, de capaciteit is bezet.
• Milieu: wordt een steeds groter maatschappelijk probleem