Rio de Janeiro: drugs, dood en armoede

De drugsmaffia controleren velen wijken in Rio. Duizenden doden zijn het gevolg van de burgeroorlog tussen de heersende drugskartels. Rio kent hierdoor vele gewelddadige wijken in de stad, vol drugs, dood en met bittere armoede. Sloppenwijken en straatkinderen zijn grote problemen waar orde ver te zoeken is. Hoe toont Rio zich ten tijde van de Olympische Spelen als internationaal alle ogen op de stad gericht is? Een overzicht van de donkere kant van Rio:

Verliest de overheid de controle over de stad?

In 2007 vielen in de stad Rio de Janeiro werkelijk een krankzinnig hoog aantal gewelddadige doden. Allen ten gevolge van al het geweld van de burgeroorlog tussen de drugsmaffia en de drugskartels die de stad rijk zijn. Dit aantal gewelddadige doden is velen malen hoger dan in een andere stad of streek waar een burgeroorlog zou woeden. Is de overheid bezig de strijd te verliezen tegen de drugsbendes in de stad?

Drugskartels versus de politie in Rio de Janeiro

Drie zeer grote drugskartels in de stad Rio de Janeiro, te weten:

• Comando Vermelho,
• Amigos dos Amigos en
• Terceiro Comando Puro,

zijn zonder meer verantwoordelijk voor het geweld dat losbarst en escaleert binnen de stad wanneer de politie “hun” regerend gebied binnen valt. Met als trieste resultaat: vele gewelddadige doden.

Milities bestrijden de drugsbendes

Een vijfde partij die zich in de drugsoorlog mengt zijn de milities in de stad Rio de Janeiro. Milities bestaan overwegend uit uitgetreden politiemensen die strijden tegen de drugsbendes. Echter, deze milities verdienen grof geld aan clandestiene handel in oa kabel-tv en gas. Ook vragen de milities beschermingsgeld aan de arme bewoners. Geld die de bewoners van Rio echt niet hebben!

Bevolking: milities versus drugsbende

De bevolking van Rio de Janeiro heeft het zeer zwaar te stellen met zowel de drugsbendes als de milities in de stad. De milities troggelen geld van ze af, geld dat ze niet hebben en dankzij de drugsbendes vallen er velen onnodige doden en is het geweld op straat niet te overzien. Het enige grote pluspunt voor de bevolking van Rio is: de drugsbendes en de drugsmaffia zijn overwegend goed voor de mensen. Of dit nu een echt pluspunt is…

Oorzaken geweld in Rio

In de jaren tachtig van de vorige eeuw zwaaide de linkse gouverneur Leonel Brizola de scepter over de stad Rio de Janeiro. Zijn beleid was dat de politie niet de “heuvel” opmocht. Drugsbendes en de drugsmaffia kreeg de vrije hand door het ontbreken van enige controle op de “heuvel” in Rio. Zo ontstonden de drugskartels, zij hadden immers alle ruimte om zich te vestigen en te organiseren.
Een andere oorzaak zou gezocht kunnen worden in de extreem ongelijke welvaartsverdeling binnen de Braziliaanse samenleving. Verder ontbreekt het aan echt goede mogelijkheden voor opleiding, wonen en werken voor de arme bevolking, met als resultaat dat door sociale uitsluiting de jeugd in de armen van de drugs, drugsbendes en geweld worden gedreven.

Strategische ligging van de stad Rio de Janeiro

Rio zou je grof weg kunnen indelen in 2 stukken:

• Het “asfalt”, daar waar de “rijken” wonen,
• De “heuvel”, daar waar de sloppenwijken staan, waar (bittere) armoede en straatkinderen naast de drugskartels heersen.

Afhankelijk van de stand van de burgeroorlog onder de drugsmaffia in Rio, kan de gang naar boven de “heuvel” op door smalle steegjes een behoorlijk gevaarlijke onderneming zijn! Spanningen kunnen behoorlijk oplopen als een baas van een drugskartel wordt vastgezet: de drugshandel mist leiding en het geweld loopt dan werkelijk de spuigaten uit! Kinderen die sterven door verdwaalde kogels.

Ontwikkelingswerk

De Nederlandse ontwikkelingswerker Nanko van Buuren, een psychiater uit Groningen, bekommert zich sinds 1987 om de bittere armoede en de straatkinderen in Rio. Hij richt het Instituto Brasileiro de InovaÇoes em Saude Social (IBISS) op en is de enige organisatie die direct met bandieten onderhandelt over projecten in wijken waar de drugsmaffia en de burgeroorlog heersen.

Gecontroleerde wijken in Rio door de drugsmaffia

Doordat vele wijken in Rio worden gecontroleerd door de drugsmaffia en de drugskartels, wordt het de IBISS soms erg moeilijk gemaakt om te kunnen onderhandelen voor een doorstart van een project ten behoeve van de arme straatkinderen. Een enkele keer, tijdens verkiezingen of als er goede sier gemaakt moet worden in het buitenland zoals bijvoorbeeld met de aankomende Olympische Spelen, heersen zowel het leger als de politie in deze wijken. Het ontbreekt de overheid aan macht, mankrachten en aan geld om een constante bezetting van de sloppenwijken in de “heuvels” van Rio te kunnen realiseren.

Project in Rio: “nooit meer soldaten”

De Nederlander en ontwikkelingsmedewerker Nanko Van Buuren
heeft zo´n 600 medewerkers die allen uitgetreden drugsmedewerkers zijn. Allen waren betrokken op de een of andere manier bij de drugshandel en zijn nu “bekeerde” soldaten. Afgesproken is met de drugsbazen dat de bekeerde soldaten niets mogen vertellen over hun vorige leven. Doordat de bekeerde soldaten niets vertellen, hebben de drugsbazen geen problemen met het uittreden. De drugslegers zullen nooit uitdunnen, als er een soldaat verdwijnt staan er tien nieuwelingen te trappen om de drugshandel te mogen versterken.

Drugsbazen in Rio hebben wachtlijsten

Door de heersende armoede in Rio worden de jongeren aangetrokken door de dure en luxe kleding, auto´s en de mooie vrouwen. Daar is geld voor nodig. Geld dat verdiend kan worden in de drugshandel. Vrijwel alle jongeren wachten op zo´n kans, een kans op een “beter” leven. Dat eigenlijk alleen de bazen van de drugshandel echt grof geld verdienen, weet niet iedereen. Koopkracht voor drugs in het arme Rio is namelijk zeer gering.