Het Europese recht

De landen in de Europese Unie hebben met het 'Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU)' hun soevereiniteit afgestaan aan de Europese Unie. Hierdoor is het voor Europese instellingen mogelijk om wetgeving te maken dat voorrang geniet op het nationaal recht. De Europese Unie beschikt over drie rechtsbronnen, namelijk de primaire, secundaire en subsidiaire bronnen.

Primair recht

De oprichtingsverdragen van de Europese Unie (EU) - waarin zowel de formele als materiële regels zijn vastgesteld waarbinnen de Europese instellingen hun beleid mogen uitvoeren - zijn feitelijk de grondwettelijke wetgeving van de Unie, waarin alle instituties, beleidsterreinen en wetgevingsprocedures in beschreven staan. Ze vormen het primaire recht van de EU. Het primaire recht is de hoogste vorm van recht van de Europese Unie, wat betekent dat het voorrang heeft op elke andere rechtsbron.

Secundair recht (Afgeleid recht)

Het secundair recht van de EU is een afgeleide van het primair recht. Waar het primaire recht door de lidstaten tot stand komt, daar bestaat het secundair recht uit normen die de instellingen van de Europese Unie zelf creëren. Enkele belangrijke onderdelen van het secundair recht zijn de besluiten die het 'Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) opsomt. Dit zijn bindende (verordeningen, richtlijnen en beschikkingen) en niet-bindende besluiten (resoluties en adviezen).

Verordening

Een verordening heeft een algemene strekking en is daardoor geldend voor alle rechtssubjecten (burgers, bedrijven, lidstaten, EU-instellingen). Zij is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Richtlijn

Een Europese richtlijn stelt doelstellingen vast die de EU-landen moeten bereiken, maar laat de keuze vrij in de manier waarop het wordt bereikt. Richtlijnen kunnen op één, meerdere of zelfs alle EU-landen van toepassing zijn. Een richtlijn wordt voor de burger pas regel als de beginselen van de richtlijn leiden tot een aanpassing in de nationale wetgeving. Een richtlijn is gericht tot de EU-landen en verschilt daarmee tot de verordening, dat tot iedereen is gericht.

Beschikking

Een beschikking is een besluit van de Raad van de Europese Unie, al dan niet samen met het Europees Parlement, of van de Europese Commissie. Men kan bij een beschikking van een lidstaat of een Europees burger eisen dat die iets doet of niet doet, of hem rechten toekennen of verplichtingen opleggen. Een beschikking is nadrukkelijk op iets of iemand gericht (en verschilt daarmee van een verordening) en verbindend in al haar onderdelen.

Subsidiair recht

Het subsidiaire recht omvat de niet-geschreven bronnen van de Europese jurisprudentie. Zij omvatten de algemene rechtsbeginselen en de regels van het internationale publiekrecht. Om de gaten in het primair en/of secundair recht te dekken, maakt het Hof van Justitie gebruik van subsidiaire bronnen.