nieuws uitgelicht

De ware erfenis van Hugo Chavez aan Venezuela

Het overlijden van de Venezolaanse president Hugo Chávez zorgt voor veel discussie op de sociale media over de individuele en economische ideeën die hij had. Hoewel de meningen wereldwijd nogal uiteenlopend zijn, was Chávez zeer geliefd bij zijn eigen bevolking. Vanuit de Verenigde Staten en Europa is de berichtgeving over zijn erfenis echter vrij negatief en eenzijdig. Met zo veel verkeerde informatie die er in verschillende media over de hele wereld over Venezuela en president Hugo Chávez circuleert, is het tijd om wat zaken recht te zetten. Voor het Chavez-tijdperk, was er een onstabiele en slechte situatie in Latijns-Amerika. Venezuela was een land in onrustig tijden. Grondwettelijke rechten waren geschorst en er was een landelijke avondklok opgelegd. De repressie was wijdverbreid, de economie in een crisis, een aantal kranten, televisie-en radiozenders waren stilgelegd of gecensureerd, en de overheid had een gedwongen militaire dienstplicht voor jonge mannen uit arme gemeenschappen ingevoerd. Het kapitaal van de VS was sterk aanwezig en het plan was om dit uit te breiden via een vrijhandelsakkoord en militaire dominantie.

Hugo Chávez groeide op tijdens de overheersing en onderdrukking door de Verenigde Staten en onderwerping aan multinationals, terwijl de armen en werkende klassen in erbarmelijke omstandigheden leefden. Hij besloot dat hij dit wilde veranderen, kwam aan de macht en deed dat met succes. Hij herstelde de economische soevereiniteit van zijn land. Gooide het IMF buiten en weerde een vrijhandelsakkoord met de VS af. Chávez liet de grondstructuur van het kapitalisme ongemoeid. Kapitalisten kunnen nog steeds grote winsten maken in Venezuela, maar ze moeten dit nu doen volgens de voorwaarden die door de staat wordt opgelegd.

De revolutionaire president bracht zelfvertrouwen voor de bevolking in de gehele regio. Tegelijkertijd liet hij aan andere leiders zien, dat het mogelijk was om te regeren, zonder inmenging van de Verenigde Staten. In 2002, werd geprobeerd om hem te verdrijven met een staatsgreep maar, het Venezolaanse volk kwam met een overweldigende eenheid de straten op, en bevrijdde Chávez van deze coup. Vandaag de dag, zijn veel Latijns-Amerikaanse landen er trots op dat de onderdrukte inheemse bevolking van Latijns-Amerika zelfstandig is.

De Veranderingen

De Chávez-regering gebruikte de olie-inkomsten van het land voor maatschappelijke welvaartsprogramma's. Er kwam een herverdeling van het grondbezit en de middelen, wat zorgde voor een enorme vooruitgang voor velen in Venezuela. Natuurlijk veroorzaakte dit ook verdeeldheid, maar wat hij deed was voor "het algemeen belang". Chávez was niet alleen geïnteresseerd in het vullen van zijn eigen zakken, maar juist in het daadwerkelijk iets doen voor diegene met minder geluk. De elite denkt daar uiteraard anders over en gebruikt al jarenlang veel mediapropaganda om de verandering in een negatief daglicht te stellen.

In de afgelopen tien jaar, is het aantal Venezolanen dat leeft in extreme armoede gedaald. Tegelijkertijd, is de levensverwachting en totale bevolking aanzienlijk toegenomen, wat het effect is van een betere en uitgebreide gezondheidszorg. Een bijzonder belangrijke stukje informatie heeft te maken met de inheemse bevolking, de groep die historisch het meest gemarginaliseerd is. Hieruit blijkt dat niet alleen de kwaliteit van de zorg en diensten is toegenomen maar ook de toegang daartoe is gegroeid en, met name voor rechteloze bevolkingsgroepen.

Iedereen die kijkt naar de ontwikkelingen in Venezuela, kan zien dat Chávez misschien niet de meest diplomatieke maar wel een krachtige en energieke man was, die van zijn volk hield, en die de macht had om veel in Venezuela te wijzigen ten behoeve van de armste bevolking. Chávez begon met zijn historische missie op 02 februari 1999. Sinds die dag is er in Venezuela veel veranderd. De fel door de media bekritiseerde president hield zijn belofte aan de bevolking. De feiten spreken voor zich.

De Statistieken

Hugo Chávez zorgde in korte tijd voor een record aan verbeteringen van de levenskwaliteit, zoals blijkt uit een aantal van de belangrijkste indicatoren: Venezuela statistics.

• Sinds het aantreden van Chávez is het percentage huishoudens dat in armoede leefde gedaald.
• Tot in de verste uithoeken van het land hebben miljoenen mensen toegang tot gratis gezondheidszorg gekregen.
• De baby en kindersterfte in Venezuela is sinds 1999 meer dan gehalveerd.
• Gratis onderwijs zorgde ervoor dat het aantal studenten die nu hoger onderwijs volgen dubbel zoveel is als het gemiddelde van Latijns-Amerika.
• Alleen al In 2012, zijn er meer dan 250.000 woningen gebouwd en aan arme Venezolaanse families gegeven.
• Het aantal mensen wat in aanmerking komt voor de openbare pensioenen is verviervoudigd.
• Toen Chávez werd beëdigd was de werkloosheid 14,5 procent, in juni 2009 was deze 7,8%.

Vergelijk deze gegevens eens met de huidige sociaal-economische situatie in Europa, zoals de werkloosheidscijfers, het afnemend aantal studenten en betaalbare woningen of kortingen op pensioenen.

Ter vergelijking kunnen we ook kijken naar de gegevens van de VS, waaruit blijkt dat ten minste 18 miljoen huishoudens geen voedselzekerheid hadden in 2011. En, dit is slechts het topje van de ijsberg als je bedenkt dat er miljoenen huishoudens niet zijn geregisseerd.

Ware Democratie

Critici over de hele wereld noemen Chávez een dictator of tiran, dit terwijl hij met 54,4 procent van de stemmen in oktober vorig jaar nog democratisch werd verkozen als president van zijn land. Venezuela is geen dictatuur en president Chavez was geen dictator. Chávez kreeg vaak het verwijt een populist te zijn. Ook dat klopt niet. Populisme is het mobiliseren van de bevolking zonder ze te organiseren. Dat is zowat het tegenovergestelde van wat Chávez deed. Hij gaf juist een enorme boost aan de ware democratie door miljoenen Venezolanen te betrekken bij de politieke besluitvorming en de inrichting van de samenleving.

Venezuela vergaarde op onverklaarbare wijze een verontrustende plaats op de wereldranglijsten, als het ging om de bescherming van de mensenrechten en de fundamentele democratische vrijheden. Tegelijkertijd is Venezuela volgens geleerden veel democratischer dan het in het pre-Chávez tijdperk was. Meer en meer politieke macht is nu in handen van de" gewone mensen," die voorheen waren uitgesloten door de elite die het land regeerde gedurende de twintigste eeuw. Volgens sommigen is Venezuela zelf uitgegroeid tot een van de meest democratische landen op aarde. Het is niet overdreven om te zeggen dat er geen president is zoals Chavez die zo vaak naar zijn volk luisterde en met hen alles in transparantie besprak.

Black-outs Door Welvaart

Er is een soortgelijke situatie met betrekking tot elektriciteit. De traditionele media brengt het nieuws over de toenemende black-outs als een andere belangrijke tekortkoming van de Chávez regering. Ze schuiven het op een gebrek aan investeringen, inefficiënte staatsbureaucratie en welig tierende corruptie. Tijdens de presidentiële campagne, had ook oppositiekandidaat Henrique Capriles hier consequent kritiek op.

Uit de statistieken blijkt echter dat het probleem meer zit in de snelle toename van de welvaart, dan dat er sprake is van een gebrek aan actie van de kant van de overheid. De armoede is verminderd en de stijgende consumptie van huishoudens is te vertalen naar een hoger verbruik van elektriciteit. Niet verrassend, omdat steeds meer Venezolanen zich nu elektronische consumptiegoederen zoals televisies en airconditioning kunnen veroorloven. Hierdoor is, in de afgelopen jaren het verbruik van elektriciteit per hoofd van de bevolking met meer dan 20 procent gestegen.

Het zou niet juist zijn om te beweren dat de economie in Venezuela onder Chavez perfect was. Zo heeft het land een economie die wel erg afhankelijk is van de olieopbrengsten. Ook is de inflatie relatief hoog. Er moet nog veel gedaan worden en in de komende jaren zal er veel aandacht moeten worden gelegd op de groei in de productie van voedsel en de investeringen in de binnenlandse industrie.

In tegenstelling, dan slechts te kijken naar de economie of inflatie, kunnen we ook naar andere metingen kijken om de echte armoede te bepalen waaronder: toegang tot onderwijs, toegang tot drinkwater, toegang tot adequate huisvesting, en andere factoren in Venezuela, waar niet slechts het inkomen telt, maar de kwaliteit van leven. Door op deze manier, naar het beleid van de Venezolaanse regering te kijken geeft het een veel completer beeld van de sociaal-economische situatie in het land. Terwijl in de VS en Nederland, de armoede en het onderwerp levenskwaliteit schitterde door afwezigheid in de laatste verkiezingsdebatten, maakte Chávez dit in alle aspecten van de samenleving tot het middelpunt van de Boliviaanse Revolutie.

Bedreiging Neoliberale Agenda

Chavez was geen heilige, zijn regeerperiode viel bijvoorbeeld ook samen met een stijging van de gewelddadige criminaliteit, de statistieken bevestigen dit. Het aantal moorden verdubbelde tussen 1999, en 2009 toen er in totaal 49 moorden per 100.000 mensen waren. Dit aantal is hoog, veel hoger dan het regionale gemiddelde. In eerste instantie heeft de regering weinig aandacht aan dit probleem gegeven. De overheid heeft nu erkend dat armoedebestrijding en sociale programma's niet voldoende zijn, en dat aanvullende maatregelen nodig zijn.

Dat gezegd hebbende, zijn dit zeer ernstige problemen, en zeker harde kritiek waard, maar dit is niet de belangrijkste reden waarom Chavez door Amerikaans georiënteerde politici en media zo is bekritiseerd. Nee, Chavez succes is een regelrechte bedreiging voor de financiële elite in de wereld. Niet alleen omdat hij een voortdurende fundamentele kritiek op de neoliberale politiek leverde, maar tevens omdat zijn beleid en pleidooi voor het herverdelen van de grondstoffen en rijkdommen een aantal onmiskenbaar positieve resultaten opleverde. Iets waarvan de bevolking in de door geld geobsedeerde economieën gebaseerd op het Amerikaanse model, momenteel alleen maar kunnen dromen.

Uit de statistieken blijkt, dat de realiteit in Venezuela verre is van het beeld dat door de media in de afgelopen jaren is geschetst. De armen hebben belangrijke voordelen, en een aanzienlijk verbeterde levensstandaard. De sociale veranderingen gingen zo snel, dat in feite, ondanks een indrukwekkende stijging van de lokale productie, de nationale economie niet in staat is geweest te voldoen aan de groeiende vraag. Maar de aandacht voor deze problemen door Chavez tegenstanders en media verbergt de belangrijke werkelijkheid achter hen: een bedreiging voor de neoliberale agenda.

De flamboyante ideoloog was een van de weinige staatshoofden in de wereld die zich met hand en tand verzette tegen de neoliberale agenda. Het betekende dat hij werd gezien als veel meer dan een onbeduidend leider van een relatief klein landje, vooral wanneer dat land waardevolle olievoorraden heeft. Chavez kon dan ook gezien worden als een ernstige bedreiging door de transnationale elite. Zij zullen opgelucht adem halen dat deze man er nu niet meer is. Zo blijkt ook uit het NOS bericht kort na zijn overlijden: Hoop in VS na dood Chávez

Media Versus Chávez

De positieve details van Chávez erfenis zijn grotendeels weggelaten in de media, waar hij regelmatig wordt gedemoniseerd als een "linkse tiran" en een "dictator. De media weigert te erkennen dat Chávez de inkomenskloof heeft beperkt, het analfabetisme elimineerde, gezondheidszorg voor alle Venezolanen bracht, zorgde voor minder ongelijkheid en de levensstandaard verhoogde. Terwijl Bush en Obama hun buitenlandse oorlogen uitbreiden en belastingverlagingen voor de rijken regelde, was Chávez, bezig met het verbeteren van het leven van de bevolking, terwijl hij de Amerikaanse agressie afweerde.

Het is niet zo gemakkelijk om de onwaarheden, die de politici en massamedia verkondigen en schrijven over Chávez te negeren. Opvallend daarbij is dat vooral de Nederlandse pers zichzelf schuldig lijkt te maken aan zeer ongenuanceerde negatieve berichtgeving. Het meest schokkende en verontrustende daaraan is, dat de traditionele media onze perceptie blijken scheppen, die in het geval van Chávez nog niet eens in de buurt komt van de realiteit. Dat is ernstig!

Hoewel de Nederlandse politiek het concept van Chávez vooral verwierp, en in plaats daarvan reddingsoperaties en subsidie-regelingen hanteerde als het gaat om roofzuchtige banken en energiemaatschappijen - kunnen er dus lessen worden getrokken uit de beslissing van Venezuela om deze subsidiëring te stoppen. Chávez gaf het goede voorbeeld door het welzijn van de mensen als prioriteit te stellen in plaats van de winsten van bedrijven. De ware erfenis van Hugo Chavez is uiteindelijk meer nog dan in iets anders, vastgelegd in de harten van de Venezolanen.