Weinig vrouwen aan de top, mannen hebben hogere functies

Er studeren meer vrouwen dan mannen, ze ronden hun studie eerder af en toch is slechts 10 procent van de hoogleraren in Nederland vrouw. Ook in het bedrijfsleven is het aandeel vrouwen in de top veel kleiner dan het streven van 30 procent. Cijfers lopen uiteen van 10 tot 20 procent. Minister Jet Bussemaker geeft het bedrijfsleven tot 2020 om aan het streven te voldoen. Er is al een database met vrouwelijke kandidaten voor topfuncties. In 2016 is ook een site gelanceerd waarop plekken staan die vrijkomen in de besturen van grote Nederlandse bedrijven. Goede studieresultaten van vrouwen leiden niet tot een functie aan de wetenschappelijke top. Integendeel: Hoe hoger de wetenschappelijke of bestuurlijke functie, hoe minder vrouwen. In Nederland is van alle hoogleraren slechts 10 procent vrouw.

Vrouwelijke wetenschappers hebben in 2007 95 stellingen opgesteld over de doorstroming van vrouwen naar de universitaire top. Hiermee roepen ze op tot structurele maatregelen. Het gaat volgens de vrouwen meer om een plichtmatig streven naar een groter aantal vrouwen. Het gaat om het benutten van talent en een 'return on investment' van geld, tijd en energie.

Verschillen

Uit onderzoek naar hersenen en cognitieve functies blijken geen biologische verschillen tussen man en vrouw. Maar studies tonen aan dat bijna iedereen vooroordelen heeft bij mannen en vrouwen, die een belangrijke rol spelen in de beoordeling van hun prestaties. Dit leidt tot een verschillende waardering van wat mannen doen en wat vrouwen doen, ook al is dat precies hetzelfde.

Een universitaire staf die overwegend bestaat uit witte mannen van middelbare leeftijd, leidt tot een monocultuur. Mensen kiezen bij voorkeur iemand die op hen lijkt. De meeste benoemingscommissies bestaan voor een grote meerderheid uit mannen, waardoor de kans groter is dat de functie naar een man gaat. Terwijl meer diversiteit in de top is beter voor de toekomst van de wetenschap en voor bedrijven.

Bedrijfsleven

Ook het aantal vrouwen in topfuncties in het bedrijfsleven loopt achter. Het aandeel vrouwen in de top van Nederlandse bedrijven steeg in 2014 naar 20,9 procent. In 2010 lag het percentage nog op 17,8 procent. (cijfers uit onderzoek Charter Talent)

De cijfers die minister Jet Bussemaker in februari 2016 deelt, zijn nog slechter. Het percentage vrouwen in de top van het bedrijfsleven blijft steken rond 10 procent, terwijl het streven is dat raden van bestuur en commissarissen voor minimaal 30 procent uit vrouwen bestaan.

Wettelijk minimum

In een aantal Scandinavische landen is wettelijk vastgelegd dat commissies, besturen en adviesorganen voor minimaal 40 procent uit vrouwen moet bestaan. In Nederland is nog geen sprake van een wettelijk quotum, maar dat komt er wel aan. Zo waarschuwt minister Jet Bussemaker in 2016. Als het aantal vrouwen in het bedrijfsleven niet toeneemt, zal in 2020 een wettelijk minimum ingesteld.

Voor bedrijven die een vrouw voor een topfunctie zoeken is de database topvrouwen.nl in het leven geroepen. Vrouwen kunnen via de website navigeernaardetop.nl plekken vinden die vrijkomen in de besturen van de tweehonderd grootste bedrijven in Nederland. Nu is er volgens de minister nog te vaak sprake van een old boys netwerk dat de baantjes verdeeld.

In 2016 komen circa 156 bestuursfuncties vrij. 129 van deze functies worden nu vervuld door een man.