Post traumatisch stress syndroom (PTSS)

PTSS, of het post traumatisch stress syndroom, is een psychische aandoening die nog niet zo heel lang bekend is bij de medische wereld. Hoewel men na oorlogen en andere traumatische gebeurtenissen wel bepaalde mentale gevolgen zag, heeft het nog lang geduurd voordat hier meer inzicht in verkregen werd en voordat men hier ook daadwerkelijk iets aan kon doen.

Het oplopen van PTSS

PTSS staat voor Post Traumatische Stress Stoornis. Deze stoornis komt vaak voor bij militairen vanwege de bedreigende en shockerende situaties die zich op uitzendingen voor doen. PTSS kan bijvoorbeeld een gevolg zijn van het zien van een gruwelijke situatie zonder daarin te mogen ingrijpen, zoals bij de eerste missies naar Bosnië als peacekeepers het geval was, of collega’s of vrienden die voor de ogen van collega’s omkomen. De stoornis kan ook komen door het zelf ervaren van een levensbedreigende situatie, bijvoorbeeld door een boobytrap die afgaat langs de weg of mortieraanvallen op het kamp.

PTSS kent men nog niet zo lang in de medische wereld. Halverwege de negentiende eeuw werd er wel gesproken over “soldiers heart”, wat waarschijnlijk hetzelfde is als PTSS en later kwam ook de term “shell shock” er nog bij. Pas in de tachtiger jaren werd PTSS onderkend, door het onderzoeken van Vietnam-veteranen met ernstige psychische stoornissen.

De verschijnselen bij personen met PTSS

De verschijnselen die bij PTSS optreden zijn verschillend per persoon. Wel is er altijd de herbeleving. Dit kan in de slaap zijn, maar een herbeleving kan ook de persoon in kwestie overdag plotseling overvallen. Deze herbelevingen hebben een groot effect op het leven van de personen die PTSS hebben, het levenspatroon wordt hierdoor namelijk sterk beïnvloed. Iets wat de problemen van PTSS alleen maar groter maakt, is dat personen zich dan gaan afsluiten van hun omgeving, terwijl ze eigenlijk juist hulp en steun nodig hebben. Hierdoor kan het gebeuren dat het syndroom alleen maar erger wordt.

PTSS kan vanzelf overgaan, maar kan ook altijd blijven. Een ander aspect aan PTSS is dat het zich ook nog jaren na de traumatische ervaring plotseling kan manifesteren. PTSS wordt als chronisch bestempeld als het langer dan drie maanden duurt. De meest voorkomende verschijnselen bij PTSS zijn:

• vervreemding van lichaam en gevoel
• blijvende angst, trillen, zweten, hartkloppingen en ademhalingsproblemen
• herbelevingen
• het verdwenen zijn uit het geheugen van de traumatische ervaring
• concentratieproblemen
• slaapproblemen
• communicatieproblemen
• woedeaanvallen
• gevaar opzoeken, risico’s nemen (vooral bij militairen met PTSS)

Het genezen van PTSS

Personen met PTSS kunnen dit, in het geval van een lichte vorm, zelf verwerken door met de omgeving over de meegemaakte shockerende situaties en problemen te praten. Naarmate de vorm van PTSS erger is, wordt deze manier van verwerking steeds moeilijker. De persoon met PTSS gaat als het ware zijn belevingen wegstoppen in zijn geheugen, wat samen gaat met het verdringen van emoties die aan deze belevingen gekoppeld zitten. De shockerende situaties worden niet vergeten, maar blijven in het geheugen in een soort van slapende toestand achter. Een nieuwe gebeurtenis kan deze herinneringen weer tot leven wekken, waardoor de shockerende ervaringen weer naar boven komen.

Een van de mogelijke behandelingen voor deze zwaardere vorm van PTSS is therapie. In zo’n behandeling wordt geprobeerd om shockerende ervaringen te verwerken. Een andere mogelijke manier van behandeling bestaat uit medicatie, die in sommige gevallen effectief is gebleken.