Invloed van een 'late liefde' op de portemonnee

Niet alleen wat cupido-aangelegenheden betreft ook het roeren van de portemonnee maakt dat een 'late liefde' heel anders is dan een liefde op jeugdige leeftijd. Wanneer gescheiden personen of weduwen en weduwnaars voor een vorm van samenleven kiezen (lat-relatie, samenwonen of trouwen) dan heeft dat wel degelijk consequenties voor de portemonnee.

De ontmoeting

Vaak weten mensen van zichzelf heel zeker dat ze geen relatie meer willen. Onder die groep personen zijn er talrijke die met elkaar in contact komen via internet. Als het aardig klikt, kan het tot een ontmoeting komen. Men zoekt elkaar dan vooral op omdat men van elkaar weet niet op zoek te zijn naar een relatie.Toch kan die ontmoeting zo gezellig verlopen, dat er een hechte band ontstaat.

Living Apart Together

Wanneer tenslotte toch de vonk overschiet kan het duo kiezen voor een zgn. Lat-relatie. Bij Living Apart Together wordt het ene weekend samen het huis van de ene partner gebruikt, het andere weekend dat van de ander. Vermogens en inkomen blijven dan gescheiden.

Sociale Verzekeringsbank (SVB)

Wanneer nu blijkt dat een van beide huizen favoriet is om samen te gebruiken, wordt het niet alleen tijd om afspraken te maken over meebetalen aan zaken als boodschappen en de energierekening, ook de SVB begint zich te roeren. De SVB keert namelijk onder andere de AOW en de Anw uit. Wanneer een koppel in de praktijk meer dan de helft van de tijd met elkaar doorbrengt in het ene of het andere huis komt de SVB in zicht. Immers vanaf dat moment beziet de SVB het stel als samenwonend en dat leidt dan tot een lagere uitkering. Het kan zelfs zo zijn dat de SVB de te veel betaalde AOW terug gaat vorderen en dat terwijl de AOW-ers zich van geen kwaad bewust zijn. Die vier dagen in de week samen doorgebracht zijn al genoeg voor een flinke achteruitgang in het inkomen!

Risico van samenwonen

Bij een huurhuis

Wanneer twee AOWers allebei huurder van een huis zijn en beiden willen samenwonen, dan is een samenleefvorm niet gunstig. In de regel is het zo dat iemand eerst na twee jaar medehuurder kan worden. Wanneer die twee jaar nog niet verstreken zijn en de hoofdbewoner van het huurhuis komt onverhoopt te overlijden, dan zal de samenwoon-partner op straat komen te staan. Om die reden wordt dan dikwijls gekozen voor het huwelijk. Bij een huwelijk wordt de in het huis trekkende partner automatisch en onmiddellijk medehuurder en zou na overlijden van de oorspronkelijke huurder de ander in het huis mogen blijven wonen.

Bij een koophuis

Ook bij samenwonen in een koophuis speelt risico een rol. Wanneer de koopwoning op één naam staat, erven na het overlijden van de eigenaar diens kinderen het huis. De achterblijvende partner staat dan op straat. Een oplossing is om het huis op beider naam te zetten. Bedenk wel dat de belastingdienst in dat geval 6% overdrachtsbelasting over de helft van de waarde vordert. Dit is te voorkomen door het opstellen van een testament.

Testament

Bij samenwonen in een koophuis is een testament laten opstellen, waarin de eigenaar bepaalt dat de ander het huis erft - bij overlijden van de eigenaar - een goedkoper alternatief. In dat geval is het belangrijk ervoor te zorgen dat de ander dan recht heeft op de hoge vrijstelling voor de erfbelasting.

Consequenties van het samen een huis bewonen

Wanneer twee mensen voortaan samen in een huis wonen (al dan niet gehuwd) verandert er in financieel opzicht veel, zoals:

Alimentatie

Bij samenwonen vervalt de alimentatie.

Lagere AOW

De AOW-ontvanger krijgt een lagere AOW. In plaats van het bedrag voor alleenstaanden, krijgt deze AOWer voortaan het bedrag voor gehuwden. Dat is bruto ongeveer € 300,00 minder. Dit geldt voor beide samenwonende partners van 65jaar en ouder.

Verlies van Anw-uitkering

Door te huwen of te gaan samenwonen verliest de weduwe of de weduwnaar het recht op een Anw-uitkering. Uitzondering:
als een van beiden zorg nodig heeft en dat ook de reden is om te gaan samenwonen, gaat de Anw-uitkering 'slechts' met ongeveer € 380,00 (bruto) omlaag.

Partner jonger dan 65jaar

Wanneer een AOW-ontvanger gaat samenwonen of huwen met een partner die nog geen 65 jaar oud is en die geen of weinig eigen inkomsten heeft, dan is er recht op een 'partner'-toeslag van maximaal € 700,00. Deze toeslag kan het komen te vervallen
van Anw of alimentatie wat verzachten.

Lagere huur- of zorgtoeslag of het wegvallen daarvan

Voor de huur- en zorgtoeslag geldt dat samenwonen bijna altijd ertoe leidt dat beiden elkaars toeslagpartners zijn. De termijn daarvoor is al bij zes maanden samenwonen en een gezamenlijke huishouding voeren. Vanaf die tijd telt voor het bepalen van de eventuele huur- of zorgtoeslag óók het inkomen van de ander mee. Dat leidt tot een lagere toeslag of zelfs tot het wegvallen daarvan.

Huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen

Huwelijkse voorwaarden

Bij een huwelijk op huwelijkse voorwaarden blijven de vermogens gescheiden. Mocht het onverhoopt tot een scheiding komen, dan is helder wat van wie is.

Samenwonen

Ook bij samenwonen blijven de vermogens gescheiden. Een samenlevingscontract laat evenmin een gemeenschap van goederen ontstaan. Wel kan in een samenlevingscontract worden bepaald dat bijvoorbeeld de inventaris en het geld op een en/of rekening gezamenlijk bezit zijn.

Erfdeel van de kinderen

een weduwe of weduwnaar kan bij hertrouwen of bij samenwonen te maken krijgen met een wens van de overleden partner. Die kan bij testament hebben bepaald dat de kinderen hun erfdeel moeten krijgen op het moment dat de langstlevende hertrouwt. Dit kan leiden tot grote gevolgen; bijvoorbeeld omdat het huis zal moeten worden verkocht.

Legitieme portie

In een testament kan worden bepaald dat de kinderen niet meer krijgen dan de legitieme portie. Dat is de helft van het erfdeel waarop die kinderen volgens de wet recht hebben. Wanneer de hertrouwde partner eerder overlijdt dan zijn echtgenoot/echtgenote, moeten de kinderen van de hertrouwde partner op hun geld wachten totdat ook de langstlevende echtgenoot is overleden. Heeft de langstlevende echtgenoot tegen die tijd alles opgemaakt, dan hebben de kinderen het nakijken.

Erven

Bij huwelijk

Een huwelijk regelt de verzorging van de nieuwe partner goed, ook zonder testament. De langstlevende echtgenoot krijgt de beschikking over de hele nalatenschap en hoeft geen erfdelen af te staan aan eventuele kinderen uit een eerder huwelijk.

Wilsrechten

Bij overlijden van de eerste ouder mogen de kinderen bij hertrouwen wel aanspraak maken op familiegoederen (sieraden, meubelstukken of kunstwerken die al lang in de familie zijn). Bij hertrouwen of na het overlijden van hun hertrouwde ouder mogen de kinderen daarop aanspraak maken. Dit noemt men de wilsrechten. De stiefouder hoeft deze pas af te staan na zijn of haar overlijden. De hertrouwde ouder kan die wilsrechten beperken of zelfs buiten werking stellen in een testament.

Bij samenwonen

Verblijvingsbeding
Samenwoners kunnen in hun samenlevingscontract bepalen dat de ene partner na het overlijden van de ander eigenaar wordt van de gezamenlijke spullen. Dit noemen we een verblijvingsbeding. De kinderen van de overleden partner kunnen dan wel hun legitieme portie opeisen. Met een testament kan ook dat risico worden uitgesloten.

Successierecht

Voor wat betreft het successierecht krijgt de samenwoner met een samenlevingscontract al na een halfjaar dezelfde hoge vrijstelling bij het successierecht als gehuwden. Voorwaarde is wel dat men gedurende minimaal een halfjaar ook echt samenwoont en bij de gemeente op hetzelfde adres staat ingeschreven. Wordt niet aan die voorwaarde voldaan, dan is de vrijstelling veel lager. Boven die vrijstelling betaalt de erfgenaam minimaal 30% successiebelasting.

LAT-relatie

Partners met een LAT-relatie kunnen elkaar wel tot erfgenaam benoemen, maar zonder die ruimte vrijstelling. Voor de wet staat de LAT-partner gelijk aan een gewone vriend of vriendin, waarvoor een vrijstelling geldt van het lagere bedrag.

Gevolgen voor het pensioen

AOW

samenleven of trouwen heeft geen gevolgen voor het AOW-pensioen. Wanneer het AOW-pensioen moet worden gedeeld met een ex-partner, dan blijft die verdeling ongewijzigd wanneer een van beiden een nieuwe relatie aangaat.

Partnerpensioen

Soms vervalt bij hertrouwen wel het bijzonder partnerpensioen (het pensioen voor een ex-partner van wie de ex-partner is overleden).

Nabestaandenpensioen

Denk ook aan het nabestaandenpensioen voor de nieuwe partner. Wanneer men een ouderdomspensioen opbouwt bij een pensioenfonds, dan heeft de nieuwe partner - na het overlijden van de partner die dit pensioen opbouwt - misschien recht op partnerpensioen. Voorwaarde daarvoor is een huwelijk of samenlevingscontract. Wanneer er een ex-partner is, dan zal die een deel van het partnerpensioen krijgen. In dat geval is er voor de nieuwe partner geen volledig partnerpensieon. Bijverzekeren kan een mogelijk hiaat opvullen.

Opmerking

Het is belangrijk te weten dat bij samenwonen of huwen na de pensioendatum er in elk geval geen recht op partnerpensioen is voor de nieuwe partner.