De Indische achtergrond van Boudewijn de Groot

Boudewijn de Groot weet vrij weinig over zijn familieachtergrond. Zoals zo vaak bij gezinnen in oorlogssituaties in voormalig Nederlands Indië werd er ook in de familie van Boudewijn altijd gezwegen over het verleden. Zijn vader heeft het jappenkamp overleefd, maar zijn moeder is in het laatste oorlogsjaar overleden in kamp Tjideng. Sinds haar dood sprak Boudewijn's vader nooit meer over haar of over het verleden. Daarom kent Boudewijn zijn moeder alleen van foto's.

Boudewijn's ouders

Moeder

Boudewijn kent zijn moeder alleen maar van de foto's die hij gekregen heeft. Op een daarvan draagt zij een balletjurk. De moeder van Boudewijn heette Sophie Elisabeth Saueressig. Hij herinnert zich gehoord te hebben dat ze in het kamp muziek maakte en met kinderen op de muziek danste.

Vader

Van zijn vader weet Boudewijn dat hij bij de PTT werkte in Nederlands-Indië. Boudewijn weet niet wat er in de oorlog precies met zijn familie is gebeurd. Zelf is hij geboren in het jappenkamp Kramat op 20 mei 1944. Kort na zijn geboorte werd het gezin gesplitst. Zijn moeder moest met haar drie kinderen naar het vrouwenkamp Tjideng. Zijn vader werd in een mannenkamp geïnterneerd. Pas na de bevrijding kreeg zijn vader te horen dat zijn echtgenote was overleden. Sedertdien zweeg hij over haar en over die periode in zijn leven.

Naar Nederland

Nieuwsgierige Boudewijn

In 1946 vertrok Boudewijn als tweejarige dreumes per schip met zijn vader, broer en zus naar Nederland. Veel later ontmoette hij een dame, die hem vertelde dat zij als veertienjarig meisje Boudewijn op dat schip nog het leven had gered. Dat kwam omdat zijn vader zich op dat moment had teruggetrokken in zijn scheepshut, terwijl zijn achtjarig zusje een oogje op hem zou houden. Door nieuwsgierigheid gedreven kroop Boudewijn op een groot ankergat af. Gelukkig wist de dame zich nog net op tijd over hem te ontfermen. Zijn zusje, dat hevig geschrokken was, voelde zich schuldig omdat zij hem kennelijk even uit het oog verloren had.

Nederland

In Nederland liet Boudewijn's vader hem achter bij zijn tweelingzus, die al twee grote kinderen had. Omdat deze tante al een gezin had, bracht vader zijn broertje en zusje onder op twee andere adressen. Hierdoor kon hij teruggaan naar Nederlands-Indië om zijn pensioen vol te maken.

Haarlem

Zo groeide Boudewijn op bij zijn tante in Haarlem. Hij wist niet beter of zij was zijn moeder. Boudewijn heeft het in dat gezin altijd heel fijn gehad. In die periode had hij nog geen echte hobby's of een gerichte belangstelling ergens voor. Wel hield hij van zingen en fluiten.

Terug in het ouderlijke gezin

Toen Boudewijn acht jaar was, werd het hem pas echt duidelijk dat zijn biologische moeder was overleden. Zijn fijne jeugd bij zijn tante hield toen ook abrubt op, want zijn vader hertrouwde in 1952 en nam zijn kinderen bij zich in huis in Heemstede. Natuurlijk moesten de kinderen wennen aan die nieuwe omgeving. Omdat zijn tante op fietsafstand van hen af woonde, zocht Boudewijn haar nog vaak op. Toch realiseerde hij zich steeds meer dat zijn echte moeder was overleden. Vanaf dat moment wilde hij ook meer over haar weten. Echter van zijn vader kreeg hij geen antwoord als hij hem naar het verleden vroeg. Zijn vader overleed in 1969, toen Boudewijn 25 jaar oud was. Boudewijn denkt dat als zijn vader langer geleefd zou hebben, hij misschien toch voorzichtig naar het verleden zou hebben durven vragen.

Nooit teruggeweest naar Indië

De verhalen

Via de verhalen van anderen heeft Boudewijn zich toch een gevoel gevormd bij het oude Nederlands-Indië. Het is een soort stille kracht. Zijn tantes en zijn broer en zus vertelden hem over allerlei dingen, die hij meteen herkende als typisch Indisch. Ondanks dat zijn broer en zus hebben geprobeerd hem over te halen om met hen naar Indonesië te gaan, heeft hij dat geweigerd. Hij kon het niet. Het is gemakkelijk er zo naar toe te vliegen. Hij vraagt zich echter af wat hij er moet doen. Zijn moeders graf bezoeken? Haar graf is een kruis op een ereveld, tussen duizenden eendere kruizen. Niemand heeft een persoonlijk graf. Dan kun je er net zo goed een foto van zien, in plaats van er naar toe te gaan, vindt Boudewijn.

Zelf gevormd beeld

Inmiddels heeft Boudewijn zijn eigen beeld en gevoel bij Indië. Zijn beeld van het oude Indië is samengesteld uit verhalen, oude schilderijen en foto's en een niet te omschrijven gevoel. Als hij de werkelijkheid zou zien, zou hij dat beeld stuk maken. Op de Pasar Malam in Den Haag voelt hij zich in sommige hoekjes meteen thuis. Hij herkent de geur van wat ooit was.

Rattenplaag

Een oude buurvrouw van Boudewijn vertelde hem dat hij altijd de hele buurt bij elkaar gilde, wanneer zijn teennagels geknipt werden. Blijkbaar vond hij het verschrikkelijk als iemand aan zijn tenen zat. Hij heeft zijn zusje wel eens gevraagd of er veel ratten in Tjideng waren. Het kan immers zijn dat die ratten aan zijn voeten knaagden en dat hij er daarom zo panisch voor was. Zijn idee werd bevestigd toen hij het boek 'De hel van Tjideng' las. Daarin stond beschreven dat er een rattenplaag was.