Geef mij maar een Broodje Aap

Stadslegende, stadsmythe, urban legend, urban myth, veel termen voor wat we in Nederland gewoon een broodjeaapverhaal noemen of kortweg broodje aap. Een broodje aap is een verzonnen verhaal waarin het hoofdpersonage iets akeligs overkomt. Een broodje aap heeft een hoog ‘het zou wel eens waar kunnen zijn’ gehalte. Een wat oudere Amerikaanse dame had de gewoonte om haar hondje na de wekelijkse wasbeurt in de oven te laten drogen. Om met de moderne tijd mee te gaan kocht ze een magnetron. Na het bad werd het beestje in de magnetron gezet en……….. Daarna daagde ze de fabrikant voor de rechter, in de gebruiksaanwijzing van de magnetron moet tegenwoordig staan dat honden niet in de magnetron mogen drogen.

Inhoud

• Een broodje aap is een modern volksverhaal
• Ethel Portnoy
• Internet met een broodje aap
• Een broodje aap is onderhoudend
• Broodje aap altijd: Ergens in de...
• Stereotypen zijn de basis
• Eén van de bovenstaande broodjes is waar

Een broodje aap is een modern volksverhaal

Een broodjeaapverhaal wordt gezien als een modern volksverhaal. In het verhaal zitten elementen die echt zouden kunnen zijn. De verteller zelf heeft het gehoord van de broer van de vriendin, die weer een tante had die... Meestal is het verhaal gruwelijk, soms grappig. Soms zit er een kern van waarheid in maar zoals het gaat met doorvertelde verhalen, de vertellers maken het steeds gruwelijker, grappiger of bloediger.

Een gezin gaat met oma op zomervakantie naar Spanje. Na een heel gezellige maar bloedhete week komt oma te overlijden op haar hotelkamer. Om het allemaal niet al te ingewikkeld te maken besluit het gezin met oma in de dakkoffer naar Nederland te vertrekken. Op een parkeerplaats in Luxemburg wordt de auto gestolen, met oma...

Ethel Portnoy

Een broodje aap kreeg de naam in 1978, toen de schrijfster Ethel Portnoy een aantal stadslegendes verzamelde in het boek; ‘Broodje Aap, de folklore van de postindustriële samenleving’. In het boek heeft ze enkele moderne stadslegendes verzameld. Het titelverhaal gaat over het vlees dat een fastfoodketen blijkbaar voor z’n hamburgers gebruikt. Tijdens een verkeersongeluk valt de deur van een bevoorradingsvrachtwagen open en er valt een dode aap uit.

Een jongen gaat voor de eerste keer uit met een meisje waar hij smoorverliefd op is. Hij heeft net de week ervoor zijn verloving verbroken. Zijn ex maakte het hem behoorlijk lastig en dreigt zelfs met zelfmoord. De avond met z’n nieuwe vriendin loopt geweldig en eindigt tenslotte in een auto onder een grote boom in het park. Daar wordt het nog gezelliger op het storende getik op het dak na dan. Wanneer de jongen tenslotte gaat kijken, hangt daar...

Internet met een broodje aap

Via het internet kan een broodje aap snel de wereld over. Vergelijkbare verhalen zijn over de hele wereld te vinden soms met enkele lokale details. Maar het internet laat ook de zwakte van het broodje aap zien, nu zijn verhalen veel beter te controleren. Voor het internet tijdperk was het moeilijker om achtergrondinformatie te zoeken bij een onwaarschijnlijk verhaal. Er zijn nu zelfs groepen die onderzoek doen naar de herkomst van broodjes aap.

Zo’n 20 jaar geleden deden er geruchten de ronde dat in het uitgaansleven mensen rondliepen die bewust anderen probeerden te infecteren met AIDS. Er gingen zelfs heel lang verhalen dat mensen geïnjecteerd werden met besmet bloed.

Een broodje aap is onderhoudend

Een broodje aap is de moderne versie van de oude folkloristische verhalen. Verhalen die moeten vermaken, waar je soms iets van zou moeten opsteken of die je zouden moeten waarschuwen voor eventuele gevaren. Maar vooral het verhaal moet onderhoudend zijn.

Zo’n tien jaar geleden was er een jongen die samen met een vriend vanuit Amsterdam naar Parijs wilde liften. Ergens onderweg krijgen ze ruzie en besloten ze om alleen verder te trekken en elkaar een week later onder de Eiffeltoren weer te zien. Eén jongen was de week daarop bij de toren, van de ander is nooit meer iets vernomen.

Broodje aap altijd: Ergens in de...

Een typisch kenmerk van een broodje aap is, dat het moeilijk te bepalen is wanneer en waar de gebeurtenis plaats heeft gevonden. Ergens in de zomervakantie, een paar winters geleden, in het zuiden, langs de snelweg ergens. Ik geloof dat het in New York was, of misschien wel in Miami.

Afgelopen zomer is Elvis gezien op Graceland.

Stereotypen zijn de basis

Bij broodjes aap gaat het vaak om griezelen, om de dood, eten dat op de een of andere manier is besmet met iets engs,of eten waar iets walgelijks in zit. Soms gaat het over beroemdheden, zoals het zien van Elvis of John Lennon. Het benadrukt vaak stereotypen, natuurlijk gooit zo’n dom oud Amerikaans vrouwtje een hond in de magnetron, jongeren zijn zo stom om na een ruzie alleen verder te liften.

Een Amerikaan gaat een gezellig avondje stappen met wat vrienden. De avond wordt nog gezelliger wanneer hij een leuke dame ziet waarmee hij in een hotelkamer belandt. De volgende ochtend wordt hij doodziek wakker op het hotelbed. Naast hem ligt een briefje: bel een ambulance! Eenmaal in het ziekenhuis blijkt hij een nier te missen.

Eén van de bovenstaande broodjes is waar

Aan de eettafel vroeg ik naar een broodje aap. Er kwam gelijk iemand met de worsten van... en wat daar wel niet in zou zitten. Toen kwam een verhaal over snoep dat tijdens een carnavalsfeest uit een versierde wagen zou zijn gegooid, er zat rattengif op. Daarna kwam het verhaal van dat hondje in de magnetron, of misschien was het wel een parkiet of een kat. Overigens één van de bovenstaande broodjes is waar!