Het klimaat, nu en in de toekomst

Het klimaat is aan verandering onderhevig. We zien dat in de nabije omgeving als het gaat om de temperatuurstijgingen, maar ook de weersomstandigheden nemen steeds meer extreme vormen aan. De discussie over de oorzaak, is het het broeikaseffect wat dit veroorzaakt of is het een natuurlijk proces van de aarde, blijft actueel. Maar voors- en tegens ten spijt, neemt dit niet weg dat als die broeikasgassen per definitie niet bevorderlijk zijn voor de atmosfeer. Een beknopte uitleg.

De verandering van het klimaat

Het klimaat is wat we het gemiddelde, gedurende een langere periode op een bepaalde plaats, van alle weersomstandigheden kunnen noemen. Aangezien de aarde al zo’n 5 miljard jaar bestaat heeft de aardbol al meerdere klimaatwijzigingen ondergaan, denk bijvoorbeeld maar aan de ijstijd. Strikt genomen verandert het klimaat continu. Dit gaat echter in een tempo wat niet wezenlijk waarneembaar is over de periode van een gemiddeld mensenleven.

Naast deze wijziging van de temperatuur heeft het gebruik van fossiele brandstoffen (bijv. olie en gas) en de bijbehorende uitstoot een negatief effect op het klimaat. Dit versterkt het broeikaseffect en is mede debet aan de stijging van de temperatuur. Het proces wordt hierdoor versneld. In wat voor mate dit een rol speelt is, zoals gezegd, punt van discussie. Kijk alleen al naar de film van Al Gore “An Inconvenient Truth”, dit heeft veel stof doen opwaaien. Mede door de visuele aspecten.

Waarom nu pas?

Als het al langer speelt vraag je je af waarom er de laatste jaren pas zo op gehamerd wordt. Dit is echter niet helemaal waar, want de signalering is wel degelijk veel eerder begonnen. Een roepende in de woestijn, maar toch zijn de eerste signalen al uit de jaren zestig.

Begin jaren zestig werd er al gepubliceerd over het bovenmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen en de Club van Rome kwam enkele jaren later met de waarschuwing dat we onze grondstoffen er in een rap tempo aan het doorheen draaien waren.

In 1987 gaf Ralph Hens te kennen dat Nederland aan het verstikken was en een jaar later kwam het rapport “Zorgen voor morgen” uit. Hierin werd heel helder vastgelegd dat de milieuvervuiling met minimaal 3/4 teruggedraaid moest worden om een leefbaar milieu voor de toekomst te kunnen waarborgen.

Wat doen we er aan?

Niet overal maar in Nederland werd het signaal serieus opgepakt. Misschien vanuit onze aard dat we altijd “het beste jongetje van de klas willen zijn”, maar dit neemt niet weg dat er milieubeleid kwam en er milieuorganisaties ontstonden. Internationaal was er ook beweging, beweging in de vorm van op te zetten overleg. Dit heeft er uiteindelijk wel in geresulteerd dat de afbraak van de ozonlaag teruggedrongen is. Nu gaat een dergelijk proces nooit snel genoeg en de economie gaat vaak toch nog voor het milieu, wat weer tot gevolg heeft dat een aantal landen niet of in beperkte mate meedoet. Maar overall is er een duidelijke stap gezet die voor de toekomst hopelijk versneld wordt.

Hoewel er radicale milieuorganisaties zijn die overal dwars tegenin gaan en de confrontatie opzoeken, is het resultaat van deze aanpak niet altijd even effectief. In gesprek blijven is belangrijk, maar is weer een erg traag proces.

Wat kunnen we er zelf aan doen?

Los van wat er op wereldniveau aan gedaan wordt, kunnen we zelf natuurlijk ook actie ondernemen. Het zijn vaak maar kleine zaken waar een stuk bewustwording al een rol kan spelen.

• Duurzame energie gebruiken, iedere energieleverancier kan het de consument leveren. Denk bijvoorbeeld aan zonne- of windenergie.
• Ga bewust om met het gebruik van gas, licht en water. Als je bijvoorbeeld elektrisch kookt blijft de plaat nog even warm. Een open kraan als je je tanden aan het poetsen bent voegt niet toe. Zodra je water nodig hebt kan de kraan open. Een koelkast openlaten omdat je de spullen toch zometeen weer teruglegt of de buitendeur open terwijl de verwarming aan staat.
• Steeds meer organisaties geven de natuur weer iets ter compensatie terug van hetgeen er weggenomen is. Hier kan je als individu ook aan meedoen tegen een geringe vergoeding of het is verwerkt in de kostprijs van een product.

Meer weten?

www.natuurenmilieunederland.nl
www.milieu-en-gezondheid.nl
www.milieucentraal.nl