Hoe overleef ik een nucleaire ramp?

Hoewel kerncentrales in de lage landen zeer veilig zijn, kunnen er altijd calamiteiten plaatsvinden die ervoor zorgen dat er een nucleaire ramp plaatsvindt. Overstromingen, aardbevingen of terroristische aanslagen kunnen een oorzaak zijn voor het vrijkomen van radioactief materiaal. In zo een geval moeten we als burgers snel kunnen handelen, om ervoor te zorgen dat wijzelf en onze families niet blootgesteld worden aan deze straling. Een goede voorbereiding, een goed plan en snel handelen na de ramp, zullen van cruciaal belang zijn.

Wat is een nucleaire ramp

Een nucleaire ramp is een kernongeval waarbij radioactief materiaal vrijkomt, veelal gebeurt dit in een kerncentrale. In een zeer beperkte straal zal er vaak een explosie zijn die werknemers van de kerncentrale kan verwonden of doden. Dit is echter geen zorg voor de omwonenden van een kerncentrale. Echter, door het vrijkomen van radioactief materiaal, zal ook de omliggende burgerbevolking getroffen worden, omdat deze blootgesteld wordt aan straling. Men kan stellen dat een kernongeval dezelfde gevolgen en risico's heeft voor de bevolking als de fall-out na een aanval met een atoombom.

Vooral de mensen die in de directe nabijheid van een kerncentrale wonen, zullen hiervan last ondervinden. Aan hen wordt aangeraden om de nodige maatregelen te treffen. Want met een goede voorbereiding en het adequaat handelen na de ramp, kan de blootstelling aan straling sterk beperkt worden. Dit kan het risico op ingrijpende gevolgen, zoals schildklierkanker, sterk verminderen.

Voorbereidingen

Je overlevingskans bij een een nucleaire ramp, hangt vooral af van jouw voorbereidingen. Je hoeft geen overtuigde prepper te zijn om jezelf voor te bereiden op een nucleaire ramp: met enkele eenvoudige voorbereidingen kan jij jezelf en je familie, veel leed besparen. Want eens de nucleaire ramp effectief heeft plaatsgevonden, ben je vooral aangewezen op jezelf en je eigen getroffen maatregelen.

Een plan

Het belangrijkste van al, is om een plan hebben. Maak een plan van jouw woning en identificeer waar jij je het beste terugtrekt in geval van een kernramp. Kelders zonder ramen zijn een ideale schuilplaats. Heb je geen kelder, identificeer dan in een kamer met zo weinig mogelijk ramen en deuren op een zo laag mogelijke verdieping. Neem dit plan door met al jouw familieleden en oefen dit desnoods op regelmatige basis in. Idealiter is er ook een toilet/vorm van sanitair op deze plek aanwezig. Op deze manier kan je eenvoudig een aantal dagen op deze plek leven.

Jodiumpillen

Een fundamentele bedreiging bij een nucleaire ramp is de verspreiding van radioactief jodium. Door jodiumpillen te slikken, kunnen we voorkomen dat onze schildklieren radioactief jodium gaan opnemen, hetgeen later schildklierkanker kan veroorzaken. Om deze reden haalt men het best jodiumpillen in huis. Deze jodiumpillen blijven zeer lang goed. Informeer echter wel bij de apotheker of het nuttig is om deze in te nemen. Bij mensen ouder dan veertig jaar, is het soms niet meer nuttig om deze pillen in te nemen. In sommige landsdelen (vooral in de buurt van kerncentrales) zullen deze pillen overigens gratis verdeeld worden.

Bug-out pakket

Leg altijd een rugzakje met wat eten (houdbaar voor langere periodes), drinken, dekens, plakband en (indien van toepassing) de nodige medicatie klaar. Leg in de buurt van dit pakket ook altijd een radio of een smartphone/computer mee om – in geval van een ramp – op de hoogte te blijven van de beslissingen van de regering en hulpdiensten. Voeg naar believen ander nuttig materiaal toe zoals zaklampen, lucifers, eerste hulp doosje, diereneten, … Bij een evacuatie of noodsignaal (ook andere noodgevallen), kan je deze rugzak dan snel meenemen en jezelf en je dierbaren in veiligheid brengen. Het kost een paar minuten om dit klaar te maken, maar wanneer er echt een probleem is, kan het effectief op deze kostbare minuten aankomen of je blootgesteld wordt aan een serieuze straling of niet. Zorg ervoor dat zeker het eten goed is ingepakt en afgesloten om te vermijden dat het slecht wordt, maar ook dat er tijdens je vlucht radioactief stof op kan landen.

Gasmasker

Wil je op zeker spelen? Koop dan een goed zittend gasmasker voor elk individu in huis. Kijk na of de filters die jij er bijkoopt van het type NBC of CBRN zijn. Enkel deze zullen bij nucleaire problemen werken en radioactieve stofdeeltjes tegenhouden. Gasmaskers zijn echter duur en je moet jezelf uiteraard afvragen of dit het geld wel waard is. Bij een latere vlucht uit huis zijn gasmaskers echter wel zeer nuttig.

Kledij

Veel mensen denken dat ze hele dure pakken nodig hebben om een nucleaire ramp te doorstaan. Echter een wegwerpoveral (tussen de tien en twintig euro) volstaat voor de meeste mensen om nucleair stof van hun lichaam weg te houden, wanneer ze zich zouden moeten bewegen na een nucleaire ramp. De duurdere pakken die effectief bescherming tegen radio-actieve straling bieden, zijn goed voor mensen die een getroffen kerncentrale moeten doorzoeken of herstellen en dus heel dichtbij de stralingsbron zitten.

Alarmsystemen

Het kan interessant zijn om jezelf in te schrijven op een alarmsysteem van de overheid zoals BE-Alert of NL-Alert, voor respectievelijk België en Nederland. Dit alarmsysteem zal je waarschuwen bij problemen, zodat er geen kostbare tijd verloren gaat, bij welke ramp dan ook.

Na de ramp

Net na de een nucleaire ramp, moet je zo snel mogelijk in actie schieten. Neem indien je kan je rugzak en evacueer zo snel mogelijk je familie (inclusief huisdieren), naar een schuilplek in je huis. Ben je op werk, ga dan daar -samen met jouw collega's- een schuilplek opzoeken. Begin zeker niet rond te rijden of buiten rond te lopen. De eerste uren/dagen na de ramp zijn de schadelijkste momenten en leveren het meeste risico op stralingsgerelateerde ziektes.

Afsluiten schuilplaats

Is iedereen binnen. Sluit je schuilplaats zo goed mogelijk af; sluit alle ramen en deuren en tape kieren en gaten af. Ga zo weinig mogelijk naar buiten en verlucht de ruimte zeker niet door even een raam open te zetten.

Communicatie

Als je eenmaal aangekomen bent op je schuilplek, volg dan de aanbevelingen van het crisiscentrum van de overheid goed op. Ga zeker niet nutteloos het mobiele netwerk belasten en stuur enkel belangrijke berichtjes naar andere mensen. Bij een ramp raakt het bestaande netwerk vaak overbelast.

Eten en drinken

Hoewel het aan te raden is om eten en drinken bij je te hebben, consumeert men zijn meegenomen eten drinken best zo weinig mogelijk. Alvorens te eten en te drinken was of ontsmet jij je handen het best heel goed. Er kan namelijk radioactief stof zijn geland op je handen/kleren. Ga na of het voedsel goed was ingepakt.

Verplaatsen

Zoals eerder gezegd moet men zich zo weinig mogelijk verplaatsen. Wanneer de overheid aangeeft dat dit in orde is, doet men binnen in de schuilplaats zijn gasmasker op en wegwerpoveral/stofpak aan (indien men dit voorhanden heeft). Rijd met zoveel mogelijk mensen in één auto om opstoppingen in het verkeer te voorkomen en neem enkel het hoogstnoodzakelijke mee. Verlies geen tijd met je halve inboedel op te laden, er kan nog steeds stralingsgevaar of radioactief stof aanwezig zijn. Zet geen ramen open of laat de airco niet draaien wanneer je rondrijdt.

Conclusie

Hoewel de kans op een nucleaire ramp zeer klein is, kom je met een beperkt aantal maatregelen en een goed plan, moest het toch zo ver komen. Bovendien hoeven deze voorbereidingen niet heel veel geld en tijd te kosten. Echter, moest het toch plaatsvinden, dan zal jij jezelf het nooit kunnen beklagen.