Glitter glamour, plastic glans slecht voor het milieu
Glitter glamour in make-up, glitter op de jurk, glinsterend op de huid en in het haar, vooral met carnaval kan je er niet omheen. Maar of we het nu leuk vinden of niet: glitter heeft anno 2018 definitief zijn weg uit kinderkamer en carnavalssferen gevonden. Eerst op de catwalks en op Instagram en anno 2018 is het een hardnekkige dagelijkse trend geworden. Glitter glamour siert tegenwoordig wenskaarten, kleding, lichaam, nagels en voedsel en de trend lijkt zich verder te verspreiden. Maar het is niet alles goud wat glinstert: de milieu- en gezondheidseffecten zijn op zijn minst dubieus. Zoals bij de meeste trends (als ze tenminste niet levensbedreigend zijn) lijken veel mensen de glinsterende hype geweldig te vinden. En anderen kan het niet zoveel schelen. Maar wie een beetje verder kijkt, zou die glitter-trend eigenlijk niet onverschillig moeten laten.
Inhoud
Glitter is gemaakt van plastic
Beginnen we eindelijk van plasticvervuiling in de oceanen te spreken en gaan we eindelijk het gebruik van plastic zakken terugdringen, en dan ontstaat er een trend die om louter esthetische redenen kleine plastic deeltjes in het milieu brengt. Eigenlijk zou het geen verrassing moeten zijn. Alles wat anno 2018 op de markt wordt gebracht als 'glitter', bestaat uit of bevat plastic. De kleine deeltjes zijn meestal gemaakt van plastic of plastic gecoat aluminium. De glitterdeeltjes worden meestal gemaakt door ze uit grote vellen met verf, inkt en metalen te ponsen. Fabrikanten bieden verschillende soorten glitter met verschillende afmetingen, kleuren en toepassingen aan. Ze zijn gemaakt van aluminium, van verschillende kunststoffen zoals PVC, PET en polyester en van combinaties daarvan. Als decoratie, om te knutselen, als onderdeel van bouwmaterialen en kunststoffen. Als glitterstof, als sprays en als cosmetisch additief.
Wat glitter glamour voor het milieu betekent
Wat bijna alle gebruikte
glitter glamour gemeen heeft, is dat die niet biologisch afbreekbaar is en daarom een ernstig probleem vormen wanneer het in het milieu geraakt. En dát het in het milieu geraakt, lijdt geen twijfel. Dat is immers moeilijk te vermijden met die kleine fladderende plastic deeltjes. En denk bijvoorbeeld maar eens aan al die cosmetische producten die bij het wassen in het afvalwater terechtkomen. Met name de kleine plastic deeltjes die met cosmetische producten in het riool terechtkomen, kunnen door veel rioolwaterzuiveringsinstallaties niet uit het water worden gefilterd en komen dus in open water terecht en met het rioolslib op de velden. Net als ander plastic afval en microplastics kunnen deeltjes in het milieu en de voedingsketen van levende wezens zoals vissen, vogels en zeezoogdieren binnenkomen. Kleine plastic deeltjes vormen niet alleen een gevaar voor de gezondheid en het leven van veel dieren, niet zelden eindigen ze met dieren op ons bord.
Microplastic in cosmetica
Over microplastic in cosmetica wordt al jarenlang gesproken vanwege de bekende problemen. De meeste fabrikanten proberen met meer of minder overtuiging om de plastic deeltjes uit hun producten te verwijderen. Groot-Brittannië heeft sinds januari 2018 producten met microplastics verboden.
Glitter-make-up
Glitter op het gezicht is niet bepaald een milieuvriendelijke trend. Wat glitter en zijn verschillende toepassingen betreft, is er vaak een gebrek aan besef, zowel bij producenten als bij consumenten. Het zijn vooral wetenschappers die vinden dat glitter moet worden verboden. Glitter is ondanks de wereldwijde trend qua hoeveelheid anno 2018 weliswaar nog niet vergelijkbaar met andere plastic producten. Maar toch is bij glitter sprake van een levensgroot probleem. Ook glitter draagt bij bij aan het probleem van plasticsoep en milieuvervuiling en daarom zou je het niet moeten negeren.
'Bio-glitter' uit biologisch afbreekbare materialen als alternatief?
Omdat het milieuprobleem van glitter al langer bekend is, bestaan er ook al biologisch afbreekbare glitters, door sommige fabrikanten zelfs 'bio-glitter' genoemd. Sommige van die fabrikanten beweren dat de glitterdeeltjes zijn gemaakt van plantaardige cellulose, anderen suggereren dat het een soort bioplastic is. Maar de meeste van die fabrikanten onthullen nauwelijks waar die glitterdeeltjes van zijn gemaakt. Over het algemeen zijn biologisch afbreekbare materialen, althans vanuit milieuoogpunt, zeker een beter alternatief als er dan tóch glitter moet zijn. Maar ook bio-plastics zijn niet onomstreden. Ook blijft de fundamentele vraag of een nogal overbodig product als glitter wel te rechtvaardigen is met het oog op de bewerkelijke productietechnieken, het verbruik van hulpstoffen en de daaraan verbonden risico's.
Wie mooi wil zijn, moet pijn lijden
Behalve de potentiële risico's van glitterdeeltjes in het milieu, zijn er nog minder onderzochte potentiële gevaren. Met het oog op de vele verschillende materialen, coatings en kwaliteiten van glitterdeeltjes en -poeders, is het moeilijk uit te sluiten dat de producten ook gevaarlijk kunnen zijn voor onze gezondheid. En dat niet alleen als ze per ongeluk in de ogen raken, worden gegeten of ingeademd, maar ook door het veelvuldig contact met de huid.
Mogelijke associatie met kinderarbeid
De Britse Guardian wierp in dit verband in januari 2018 nog een andere vraag op: kan glitter wellicht worden geassocieerd met kinderarbeid en slavenarbeid? Het natuurlijke ‘glimmermineraal’ Mica, dat voornamelijk wordt gebruikt in decoratieve cosmetica omdat het zo mooi glinstert, komt vaak van illegale mijnen in India, waar duizenden kinderen werken.