De basis van zomertijd en wintertijd

We zijn er aan gewend en toch ook weer niet, want menig biologische klok is even van slag als de zomer- of wintertijd weer in gaat. In het voorjaar gaat de klok een uur vooruit en in het najaar zetten we de klok een uur terug. De klok terug zetten is eigenlijk de juiste tijd en daarmee is de “wintertijd” dus de echte. Waarom doen we zo moeilijk, althans volgens menigeen, en brengen we veel mensen twee keer per jaar enkele dagen van “slag”?

De basis

In de zomer komt de zon erg vroeg op, té vroeg voor menigeen en dus lijkt de zon later op te komen als je de klok een uur vooruit zet. Het is wat later licht, maar het blijft vooral in de avonduren langer licht en dat vinden erg veel mensen prettig.
Toch ligt daar niet de basis, deze is gelegen in het feit dat men in de veronderstelling is dat men zou kunnen bezuinigen op de verlichting. Het licht gaat immers later aan. Maar dit basisgegeven is een omstreden verhaal en is nauwelijks tot niet aangetoond. Sterker nog, met de steeds ruimere toepassing van airco, levert dat weer nieuwe kosten op.

Wanneer?

Toch zijn er zo’n 70 landen die meedoen aan de zomertijd en wintertijd. De data verspringen, maar de zomertijd begint altijd tegen het einde van maart en de wintertijd gaat tegen het einde van oktober in.

• 2020: van 28 maart op 29 maart – van 24 oktober op 25 oktober
• 2021: van 27 maart op 28 maart – van 30 oktober op 31 oktober
• 2022: van 26 maart op 27 maart – van 29 oktober op 30 oktober
• 2023: van 25 maart op 26 maart – van 28 oktober op 29 oktober
• 2024: van 30 maart op 31 maart – van 26 oktober op 27 oktober
• 2025: van 29 maart op 30 maart – van 25 oktober op 26 oktober

Terug naar de oorsprong

Het is normaal dat de mens meegaat in het ritme van het licht. De mens is productief tijdens de lichte uren. De Romeinen maakte een logische verdeling van twaalf uur en dat maakt de winteruren korter dan de zomeruren. Tijdens de middeleeuwen werd het uur op 60 minuten gesteld en daarmee kwam er dus een aanzienlijk verschil tussen de zomer en de winter.

De eerste zomertijd

Veel mensen denken dat het pas vanaf de oliecrisis van 1973 actueel is, maar dat is niet waar. Tijdens de eerste wereldoorlog in 1916 werd voor het eerst gebruik gemaakt van de zomertijd. Duitsland, Groot Brittannië en later ook de Verenigde Staten. Aansluitend werd de zomertijd tot en zelfs tijdens de tweede wereldoorlog toegepast.

De oliecrisis van 1973 is wat voor de meeste mensen bekend is als zijnde de introductie van de zomertijd en wintertijd. Het was één van de maatregelen om energie te besparen.

Hoe (on)prettig is het?

Het uurtje langer licht zal niemand als vervelend ervaren, we kunnen langer actief zijn en als de temperatuur een beetje mee zit, kunnen we ook nog buiten vertoeven. Lastiger vindt menigeen het uur tijdverschil en met een uur langer is die omschakeling net zo lastig als naar de wintertijd als de klok één uur teruggaat.
De biologische klok is in de war, net zoals de jetlag na een lange vlucht, want de biologische klok heeft ook een vast patroon en het lichaam kan bij verstoring reageren. Het kan uiteenlopend zijn en te denken valt aan:

• algeheel lamlendig gevoel
• moeite met eten
• slaperig
• een lichte vermoeidheid
• afwezig gevoel

Voor de meeste mensen is het binnen één of twee dagen wel voorbij, maar sommige mensen hebben er langer last van.

Tot slot

Goed of niet goed, het is een gegeven waar niet echt verandering in lijkt te komen en dus kan je er maar beter goed mee omgaan en het uur “over je heen laten komen”.