Waarom gaan we dood

Dood gaan we allemaal. Velen vragen zich af wanneer. Je kan dood gaan door ziekte, ouderdom of door een ongeval. In een aantal gevallen ben je zelf verantwoordelijk voor je eigen sterfte. De vraag is niet wanneer, maar waarom we sterven. Wat zou er gebeuren als iedereen bleef leven? De aarde zou dan overbevolkt raken. De evolutie zou niet meer werken zoals het zou moeten. Want ieder organisme, ook de mens, wil zich voortplanten, verbeteren en aanpassen. Zodat de mens in zijn soort altijd blijft bestaan.

Wat is de dood?

De dood, ook wel omschreven als gestorven, heengegaan, overleden, levenloos, wijlen en ontzield. Van dood spreken we wanneer een organisme (mens, dier, plant, ander organisme) geen metabolisme (stofwisseling) meer vertoont en niet meer groeit of zich voortplant. Het organisme vertoont helemaal geen activiteit meer.

Oorzaken

De dood kent verschillende oorzaken. De meest gangbare oorzaak is die van een versleten lichaam. Een organisme wordt geboren (ontstaat), groeit, vermenigvuldigd, leeft en gaat weer dood. Door slijtage zal het lichaam steeds slechter gaan werken en uiteindelijk ermee ophouden. Slijtage van het lichaam of van het organisme hangt nauw samen met de levensverwachting. Zo worden mensen gemiddeld 70 tot 80 jaar oud, een hond 12 tot 16 jaar, een konijn 6 tot 8 jaar en een muis 2 tot 4 jaar.

Andere oorzaken voor de dood zijn ziekte, waarbij hart-en vaatziekte en kanker bij mensen goed zijn voor 65 procent van alle sterfgevallen. Ongevallen zijn ook een oorzaak. Daarnaast zijn bij mensen de psychische stoornissen ook een doodsoorzaak. Sterfte als gevolg van vergiftiging of verdrinking komen ook voor. Dieren, maar ook planten, raken vaker vergiftigd door toedoen van de mensen. Dit kan per ongeluk zijn gebeurd, maar ook met opzet. Zo gebruiken we gif tegen muizen en ratten en antibiotica tegen bacteriën.

Waarom gaan we dood?

Doodgaan maakt onderdeel uit van de evolutie. Ieder organisme probeert zichzelf sterk te maken op deze planeet. Dit kan alleen door selectief te zijn: de sterkste zullen overleven. Ziekte zorgt ervoor dat de zwakkelingen al gauw ertussen uit worden gehaald. Met onze huidige medische wetenschap zijn wij echter in staat om de meeste ziekten te bestrijden, waardoor we langer leven en bepaalde ziekten overwinnen.

De evolutie is erop gericht om een organisme continue te versterken, te verbeteren en aan te passen aan de leefomgeving. Dit kan alleen door nieuw leven, waaraan bepaalde genen worden doorgegeven. Nieuw leven ontstaat uit twee mensen die zich voortplanten. Na de voortplanting is het voor het oude lichaam niet langer nodig om op aarde rond te lopen. Het lichaam veroudert en wordt nutteloos. Het zal uiteindelijk sterven. Door te sterven wordt er plaats gemaakt voor nieuwe levens. Zouden oude lichamen niet sterven en er zou continue nieuw leven bijkomen, dan zouden er teveel mensen op aarde rond lopen. Dit zou uiteindelijk resulteren in een ernstig voedseltekort en uitsterven van de mens.

We spreken van een biologische dood wanneer het lichaam geen ademhaling, hartslag en bewustzijn meer vertoont. We kennen ook de term klinisch dood, waarbij bovengenoemde drie niet meer aanwezig zijn. Iemand die klinisch dood is, kan door middel van reanimatie soms weer bijgebracht worden. Is dit niet het geval, dan zal na ongeveer 5 minuten de biologische dood intreden. Iemand die hersendood is vertoont nog wel een hartslag, maar de hersenen reageren nergens meer op. Een hersendode zal ook niet meer 'tot leven' komen. De hartslag en de ademhaling wordt door middel van apparatuur op gang gehouden. Wanneer deze apparatuur wordt uitgeschakeld, zal de biologische dood optreden.

Bang om te sterven

Veel mensen kennen het gevoel: bang om te sterven. Toch is het iets wat erbij hoort. Daarnaast zijn veel mensen, op het einde van hun leven, dankbaar voor het leven wat ze mee hebben mogen maken. Ze voelen zich zwak en vermoeid en voelen hoe hun lichaam hun in de steek laat. Voor de meeste mensen is sterven een laatste levensfase die ze redelijk goed kunnen afsluiten. Alleen bij plotselinge en ernstige ziekte is er vaak sprake van grote angst om te sterven. Het gevoel de controle over het eigen leven kwijt te raken terwijl ze er nog midden in staat, beangstigt velen. Dat is een heel begrijpelijk gevoel.