Zit homoseksualiteit in je genen? Ja zegt de wetenschap

Als je homo bent, is dit dan een kwestie van opvoeding, is dit al bepaald in de baarmoeder of zijn er andere factoren die een rol spelen? Is het een preferentie die te vergelijken is met andere voorkeuren? Is homoseksualiteit een keuze? Wetenschappers menen een doorbraak te hebben bereikt op dit gebied. Zij denken een 'homo-gen' te hebben gevonden. Als deze bevinding klopt dat ligt bij de geboorte je geaardheid al vast. Over deze ontdekking werd in 2014 gepubliceerd.

Homoseksualiteit en genetica

• 'Homo zijn zit in je DNA'
• Chromosoom Xq28
• Hoe wordt nu gedacht over de oorsprong van je geaardheid?
• Testen op homoseksualiteit?

'Homo zijn zit in je DNA'

Dat je homoseksueel of lesbisch bent zit in je DNA. Dat beweren althans wetenschappers van de Chicago University in de Verenigde Staten. Zij menen het 'homo-gen' gevonden te hebben, het gene dat bepaalt dat je op iemand van hetzelfde geslacht valt. Dit verstrekt het argument dat homo-zijn een kwestie is van biologie en niet een keuze. Sommige wetenschappers wrijven in de handen na deze ontdekking. Het zou de deur kunnen openen naar meer acceptatie. Geaardheid zou daarmee net zoiets worden als een huidskleur. Anderen zijn juist sceptisch. Wat nu als in de toekomst genetische tests gebruikt gaan worden om te discrimineren tegen homo's in landen waar homoseksualiteit niet of minder geaccepteerd is. Wat als al voor de geboorte kan worden vastgesteld of een baby later voorkeur zal hebben voor iemand van hetzelfde of van het andere geslacht? Zou dit ertoe kunnen leiden dat vrouwen kiezen voor een abortus wanneer iets dergelijks aan het licht komt?

Chromosoom Xq28

Het onderzoek is gedaan onder 400 paren homoseksuelen broers. Twee kleine stukjes DNA die gelinkt zouden kunnen worden aan homoseksualiteit trokken daarbij de aandacht. Welke genen deze stukjes bevatten en op welke manier deze de ontwikkeling van de seksuele oriëntatie beïnvloeden is nog niet volledig bekend. Waarschijnlijk heeft het voornamelijk te maken met een deel van het X chromosoom Xq28. Naar dit chromosoom wordt al onderzoek gedaan sinds 1980.

Dean Hamer begon zijn onderzoek in de jaren '80 na de ontdekking dat binnen families homoseksualiteit veel vaker 'gedeeld' wordt door ooms en hun neven van moeders zijde dan van vaders zijde. Dit deed het vermoeden ontstaan dat een aanwijzing voor homoseksualiteit gezocht moet worden op x-chromosomen, omdat mannen hun set x-chromosomen altijd erven van de moeder. Wanneer twee broers beide homoseksueel zijn, is dan bij hen ook een genetische merker in een DNA-sequentie te ontdekken die door een buitenproportioneel groot deel van deze broers gedeeld wordt?

Volgens de American Association for the Advancement of Science complementeert de studie waarover in 2014 gepubliceerd de oudere studie van Hamer. Toen Hamer claimden het zogenoemde 'homo-gen' te hebben gevonden riep dit veel weerstand op, ook binnen de medische wereld. Dr Michael Bailey van de Northwestern University is er echter zeker van, deze recentere studie levert baanbrekend bewijs voor het bestaan van genen die je homo of lesbisch maken. Sommigen zal dit doen denken aan de ontdekking dat transseksualiteit terug te vinden is op hersenscans. Ook in dit geval gaat het weer om een deel van chromosoom Xq28. Dit chromosoom kent drie verschillende delen met acht basisparen die genetische informatie bevatten. Het gaat onder andere om androgenen, geassocieerd met de ontwikkeling van de mannelijke geslachtskenmerken. Duplicaties van deze genen worden geassocieerd met angst en autisme.

Overigens is in 1999 in Canada een vergelijkbare studie gedaan en deze gaf geen uitsluitsel met betrekking tot de vraag of homoseksualiteit is terug te vinden in de genen. Deze studie werd gedaan onder een kleinere groep broers (slechts 52). Xq28 viel in die studie wel op, maar onvoldoende om uitsluitsel te geven.

Hoe wordt nu gedacht over de oorsprong van je geaardheid?

Er zijn tientallen theorieën over wat iemand homo of hetero maakt. Zo wordt bijvoorbeeld gezegd dat de kans dat iemand homo is toeneemt naarmate hij meer oudere broers heeft. Dit heeft niets te maken met de opvoeding, maar met het feit dat bij een vrouw in de baarmoeder een immuunreactie optreedt wanneer er een jongetje in gedragen wordt. Hierdoor worden de hersenen van de foetus aangedaan, en dan specifiek de regio die de geaardheid bepaalt. Deze reactie bij de moeder wordt met iedere jongen sterker. Naast deze theorie zijn er ook andere theorieën die te maken hebben met blootstelling aan hormonen voor de geboorten. Andere beweren weer dat de opvoeding een belangrijke rol kan spelen, waarbij een echt 'moederskindje' of iemand die een verstoorde relatie heeft met de vader zich later eerder aangetrokken zal voelen tot een man dan tot een vrouw.

Testen op homoseksualiteit?

De vrees bestaat dus dat wanneer onomstotelijk bewezen wordt dat homoseksualiteit vastligt in het DNA, dit in negatieve zin gebruikt zal gaan worden. Terwijl Dr Michael Bailey niet schrikt van deze conclusie geeft Qazi Rhaman - een vooraanstaande Britse psycholoog en auteur van een boek over geaardheid - aan dat er meerdere factoren van invloed zijn en dat dus nooit met zekerheid iemands voorkeur te testen is, zeker niet pre-nataal.

Lees verder

• Homoseksuele sporters: atleten die uit de kast gekomen zijn