Waar hebben ouderen van vandaag behoefte aan?

Mensen willen altijd graag gehoord worden. Ze willen dat de partij met wie ze, spreekwoordelijk, om de tafel zitten, ze hoort en aanziet voor wie ze werkelijk zijn. De senioren van deze tijd vormen in die zin een allesbehalve homogene groep. Het gaat niet om één en dezelfde groep mensen, met dezelfde achtergrond, gelijke financiële middelen, of dezelfde interesses. Het is daarom bevreemdend dat iedereen boven de 60 jaar, soms zelfs al 50, simpelweg als 'senior' wordt aangeduid. Alsof er niet echt gekeken is naar wie of wat vijftigplussers nu eigenlijk zijn. Er zijn namelijk drie verschillende soorten senioren: vijftigplussers, babyboomers, en het bejaarde gedeelte. En deze groepen hebben elk hun eigen specifieke wensen en behoeften. Daarnaast dient er niet alleen te worden gekeken naar de leeftijd, maar ook naar de fase waarin ouderen zitten: hebben ze kinderen, zijn ze lichamelijk beperkt, of zijn er andere bijzonderheden?

Behoeften en wensen van senioren

De bedoeling van dit artikel is om de wensen en behoeften van senioren van vandaag in kaart te brengen. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen de drie verschillende typen senioren, zoals hierboven besproken. Getracht wordt een overkoepelend beeld te geven van de behoeften en wensen van ouderen vanaf 50 jaar. Zoals in de inleiding wellicht duidelijk is geworden, zijn ouderen te lang niet gehoord. Dit stuk is er om ze, als groep-in-totaal, een smoel te geven.

Psychologisch profiel

Wat zijn senioren eigenlijk voor soort mensen? Het is mogelijk een algemene beschrijving, een soort van psychologisch profiel, van deze steeds groter wordende groep Nederlanders te maken:

• Het zijn mensen met eigentijdse wensen. Ze zijn niet saai, maar hip en actief als het kan
• Senioren zijn kritische consumenten voor wie de prijs minder belangrijk is, maar KWALITEIT en persoonlijke aandacht daarentegen wel
• Duurzaamheid is voornaam voor ze
• Ze willen geen zorg maar service
• Ze houden van mooie vormgegeven dingen
• Wat senioren zeker kunnen: Zij weten zelf prima wat ze willen. Desalniettemin willen ze af en toe wel een goed en onafhankelijk advies

Behoeften in kaart gebracht

Er zijn vier levensgebieden waarin behoeften en wensen van senioren geplaatst kunnen worden. Dat zijn:

• Controle/zelfbepaling
• Gezondheid
• Relaties
• Wonen

Controle/zelfbepaling

Ouderen willen controle over hun leven uitoefenen. Ze willen zelf bepalen hoe te leven, zo goed en zo kwaad als het kan. Keuzevrijheid en zich kunnen redden zijn daarin twee belangrijke componenten. Tenslotte willen ze graag zichzelf kunnen zijn, ook als ze met nieuwe mensen of groepen te maken krijgen.


Voor kwetsbare ouderen op hun beurt zouden er concrete mogelijkheden moeten zijn om hen inzichten op te laten doen over wat ze kunnen en wat ze willen. Daar heb je minimaal tijd en een goed voor gesprek voor nodig.

Gezondheid

Ook voor senioren geldt: een actief leven is een gezond leven, waarin je je gezond voelt. Maar ouderdom komt uiteraard met wat beperkingen, zodat niet alles meer mogelijk is. Senioren willen daarom bijzonder graag meer en beter geïnformeerd worden over gezond leven en gezond blijven. Hoe kunnen ze gericht bewegen en sporten?

Meer dan de helft van alle ouderen lezen de verpakkingen van hun eten niet. Voorlichting over betere voeding is daarom gewenst. Ook op andere gebieden kan men dergelijke informatieverschaffing gebruiken:

• Valpreventie
• Preventieve screening voor het voorkomen van oogaandoeningen
• Medicijnvergiftiging

Tot slot zijn er nog twee domeinen die door ouderen genoemd worden, in het kader van hun gezondheid: Zij wensen goed te slapen en te rusten en ook goed te eten en te drinken. Beide zaken worden gezien als een belangrijk onderdeel van de kwaliteit van hun leven.

Relaties

Alleen zijn is ook maar alleen. Ook voor senioren zijn relaties en andere contacten van vitaal belang. Ze willen samen oud worden. Daarnaast willen ze bestaande contacten onderhouden en nieuwe mensen ontmoeten. Het leven staat niet stil na 60. Ouderen willen over het algemeen nog zoveel als mogelijk met anderen om kunnen gaan.

Wonen

Om goed te kunnen leven dient je huis een baken van rust en veiligheid te zijn. Uitzonderingen daargelaten, geldt dat voor alle mensen. Hoe kijken senioren naar hun woonplek? Zij willen wonen in een gemêleerde buurt met mensen van verschillende leeftijden. Het liefst blijven ze in hun vertrouwde buurt. Bij hen leeft dan ook een grote wens om hun eigen woning aan te passen, zodat ze niet hoeven te verhuizen. Ouderen willen daarbij ook zo lang mogelijk zelfstandig en plezierig wonen.

Gebieden waar senioren graag verbeteringen zien

Er worden door ouderen met name drie punten genoemd, waarop zij graag verbeteringen zien optreden. Dat zijn:

• Plezierig wonen
• Relaties en contacten
• Eten en drinken

Ouderen blijven graag in de buurt van waar ze altijd woonden, in de buurt van hun vertrouwde stek. Het aanpassen van de eigen woning wordt nog te weinig toegepast, zodat men verplicht is te verkassen naar onder andere verzorgingstehuizen. Ouderen verliezen daarnaast langzaam de vertrouwde mensen om hen heen, die sterven. Of ze komen in groepen terecht die niet direct hun eigen keuze zijn. Het is dan belangrijk dat senioren nog de mogelijkheden krijgen om gezonde relaties en contacten aan te gaan. Met eten en drinken mag het beter gaan, vinden ouderen. Vaak vanwege lichamelijke beperkingen is de eetbeleving wat afgenomen in waardering. Daar zouden senioren over willen worden voorgelicht.