Vermaning in Ballum op Ameland - Doopsgezinde kerk

Het dorp Ballum op Ameland heeft twee kerken, een hervormde en doopsgezinde, die ook wel Vermaning wordt genoemd. In 2013 wordt de doopsgezinde kerk verkocht, want de doopsgezinde gemeente kon de onderhoudskosten niet meer opbrengen. Hotel Nobel van Ballum heeft er prachtige hotelkamers in gebouwd en daarmee het gebouw behouden en er een nieuwe bestemming aan gegeven. De Doopsgezinden hebben nog twee kerken op het eiland, een in Hollum en een in Nes.

Doopsgezinde kerk in Ballum

• Laatste dienst in de Vermaning in Ballum
• Paaskaars van de Doopsgezinde kerk
• Weg der Mieden
• Zeven Vermaningen op Ameland
• Doopsgezind-Gereformeerd Federatie
• Hotel Nobel

Laatste dienst in de Vermaning in Ballum

Op 3 februari 2013 vieren de doopsgezinden en gereformeerden, die samen kerken als Doopsgezind-Gereformeerd Federatie, de laatste dienst in de Vermaning aan de Camminghastraat in Ballum. De kerk is vol die dag, in de banken schuiven 120 kerkgangers aan. Dominee Rob Workel gaat voor in deze laatste dienst. De gemeente heeft “levende stenen nodig,” benadrukt de dominee. De sluiting valt zwaar maar er wordt ook nuchter over gedacht.

Vier kerken

De Doopgezind-Gereformeerd Federatie heeft vier kerken om te vullen en te onderhouden en dat kan de kerkgemeente niet opbrengen. In Hollum staat de voormalig gereformeerde kerk, die sinds de federatie Westerlaankerk wordt genoemd. In dat dorp staat ook een doopsgezinde kerk, die nu Herenwegkerk heet. Dan staat er nog een Vermaning in Nes en de vierde is de kerk in Ballum. Die wordt noodgedwongen afgestoten. De kerkgangers van Ballum gaan vanaf 3 februari kerken in de hervormde kerk in dezelfde straat.

Paaskaars van de Doopsgezinde kerk

De deuren worden na de afscheidsdienst definitief door kosteres Hilda Molenaar gesloten. De paaskaars wordt brandend en wel overgebracht naar de hervormde kerk, enkele meters verderop in de straat. De kanselbijbel volgt dezelfde weg.

Gezang

De kerk sloot met de woorden van gezang 320:3: "Maar niet met steen en hout alleen is 't grote werk gedaan. 't Zal om onszelve gaan."

Weg der Mieden

De doopsgezinde kerk in Ballum dateert uit 1883. Op 31 oktober van dat jaar wordt de eerste dienst gevierd. In 1804 stonden er twee doopsgezinde kerkjes in Ballum: de Foppe Onnesgemeente ging samen met de Jan Jacobsgemeente. De kerk van de Jan Jacobsgemeente stond aan de weg naar Nes en werd in 1773 opgetrokken. De Foppe Onnes gemeente had een gebouw aan een pad waar nu de Gerrit Kosterweg ligt. Dat noemde men toen de Weg der Mieden. Dat kerkje werd in 1818 neergehaald.

Camminghastraat

De kerk aan de Camminghstraat werd gebouwd ter vervanging van het kerkje aan de Nesserweg. Aan het einde van de 19e eeuw telde de nieuwgevormde gemeente 63 leden.

Zeven Vermaningen op Ameland

De allereerste doopsgezinde kerk in Ballum werd in de zeventiende eeuw gebouwd. Rond 1800 kende Ameland wel zeven Vermaningen. Drie stonden er in Hollum, twee in Ballum en twee in Nes. Een van die kerkjes is de Jan Jacobskerk uit 1650 en in 1819 verbouwd. In 1843 raakte het gebouw buiten gebruik. Na de vereniging van de doopsgezinden werd het in 1854 afgebroken.

Doopsgezind blauw

Van de kerken in de doopsgezinde kleur resten nu nog de kerk aan het Vermaningspad in Nes en de kerk aan de Herenweg in Hollum uit 1867. Die van Nes is de oudste.

Doopsgezind-Gereformeerd Federatie

Al jaren kerkt de Doopsgezind-Gereformeerd Federatie in Ballum om en om met de hervormden in een van de twee kerken. Op die manier deelden de gemeenten in de stookkosten. Vanaf 3 februari 2013 zijn er gezamenlijke diensten in de hervormde kerk.

Hotel Nobel

De kerk in Ballum is verkocht aan de Nobels van Hotel Nobel aan de Gerrit Kosterweg. Het café van Hotel Nobel is bekend van het Nobeltje, een kruidenbitter dat volgens familierecept wordt gebrouwen en waar de Nobels het alleenrecht op hebben. De hotel-, café- en slijterijeigenaren en brouwers van het Nobeltje, hebben er hotelkamers in gebouwd. Aan het uiterlijk van het gebouw is niets veranderd: het is nog steeds de doopsgezinde kerk.

Lees verder

• Kerkorgel in Doopsgezinde kerk in Hollum op Ameland
• Ambachtelijke Dag in Ballum - jubileumboek
• Sint Clemenskerk in Nes op Ameland - Cuyperskerk
• Winkelen op Internet – Kerkmarkt.nl van VKB
• Clemenskerk in Nes op Ameland – herbouw van rijksmonument