Feedback geven en ontvangen: hoe doe je dat?

Iedereen zal het herkennen: iemand komt naar je toe en levert commentaar. Althans: zo vat je het op. Veel mensen schieten op zo’n moment in de verdediging terwijl de ander het waarschijnlijk goed bedoelde. Ook het volgende zal herkenbaar zijn; je wilt iemand helpen en geeft een tip. “Wat weet jij er nou van?” Waarschijnlijk zul je daar van schrikken. Feedback: hoe geef je feedback en hoe ontvang je het?

Je bent echt onuitstaanbaar!

Bovenstaand kopje kun je beter niet gebruiken wanneer je feedback geeft. Ook al vind je iemand onuitstaanbaar; breng het even anders. Het is immers een gevoel wat de ander bij jou oproept dus houd het vooral dicht bij jezelf. Wat vind jij ervan als iemand jou zo benadert? Wat zal jouw reactie zijn? Juist, niet erg positief waarschijnlijk. Misschien ervaar je iemand wel zo, maar dat betekent nog niet dat je met de botte bijl in het rond hoeft te zwaaien.

Feedback geven: de feedbackregel

Als je iemand wilt aanspreken op bijvoorbeeld hoe iemand zich gedraagt of wat iemand heeft gezegd, is het belangrijk dat je het bij jezelf houdt. Hiervoor geldt de zogenaamde feedbackregel; begin je feedback bijvoorbeeld niet met “jij bent” of “iedereen vindt jou”. Stel: je hebt een collega die het bloed onder je nagels vandaan haalt; je hebt het gevoel dat diegene op je neerkijkt en je geen blik waardig keurt. Zeg dan niet: “goh wat ben jij arrogant zeg!” maar kies voor een variant waarbij je het bij jezelf houdt. Benoem hoe iets of iemand op jou overkomt. “Het komt op mij over alsof je me negeert. Klopt dat?” Let hierbij ook op je houding; neem een zo open mogelijke houding aan (rechtop staan, maak oogcontact, ga niet met je armen over elkaar staan, et cetera). Stemgebruik speelt hierin ook een rol; blijf rustig en breng je feedback met tact.

Wat ook kan helpen, is dat je de feedback die je wilt geven begint met iets positiefs. Noem eerst iets wat je positief vindt aan de ander en volg hierop opbouwende feedback (of in de volksmond eigenlijk gewoon kritiek). Je zult merken dat een positieve insteek de ander al helpt om de feedback beter op te vatten in plaats van het altijd maar te zien als een persoonlijke aanval.

Feedback ontvangen

Feedback krijgen is soms best lastig. Enkele mensen hebben al moeite met positieve feedback maar opbouwende feedback blijkt vaak veel moeilijker. Het is belangrijk om je te realiseren op welk niveau je feedback krijgt. Vaak speelt feedback zich af op inhoudsniveau. Dit betekent dat iemand je aanspreekt op de taak; bijvoorbeeld die ene opdracht die je moest doen, dat verslag dat je moest inleveren, het rapport dat je geschreven hebt op je werk, enzovoorts. Naast inhoudsniveau heb je ook nog betrekkingsniveau wat meer gaat over de relatie tussen mensen; wat vindt iemand van jou als persoon? Welke relatie heb jij tot de ander? Kortom: als iemand je feedback geeft op geleverd werk dan heeft dit waarschijnlijk enkel betrekking op de kwaliteit of kwantiteit en niet zozeer wat iemand van jou als persoon vindt. Vat het dan ook niet te persoonlijk op; dit is de grootste valkuil.

Daarnaast kan het helpen om de feedback eerst te laten landen. De mens is vaak geneigd om meteen in de verdediging te schieten. In plaats van meteen “ja maar” te roepen, kun je beter even stoppen en nadenken. Neem hier een moment voor en laat het inwerken; wat zegt iemand nou eigenlijk? Is de feedback op inhoudsniveau of op betrekkingsniveau? Voel ook wat het met je doet en geef de ander een reactie terug. Eerst denken en dan pas doen kan helpen om feedback goed binnen te laten komen. Succes!