Communicatie: toverwoord “vertrouwen”

Sinds de crisis nemen we het woord “vertrouwen” gezamenlijk als een braakbal in de mond. Vooropgesteld dat echt vertrouwen mooi is, handelen we er alleen lang niet altijd naar. Wat maakt dat we wel denken en verwachten dat alleen deze woorden uitspreken impact heeft, minachting naar mensen, gewoon dom? Wie zal het zeggen…

Wat betekent het woord?

Het woordenboek zegt er ondermeer dit over: “voor eerlijk, rekenen op, afgaan op, bouwen, geloven, hopen, steunen op, zich verlaten op”.
Maar aan deze woorden koppelen we onderling toch echt verschillende zaken en dat is verwarrend, terwijl we hetzelfde proberen uit te dragen. Een maatschappij die niet gestoeld is op wantrouwen en wrok maar op het vertrouwen van elkaar.

Zeggen en doen

Als een regering het moeilijk heeft door een crisis (op wat voor vlak dan ook), de maatschappij niet die invulling weet te geven die het ideaalplaatje weergeeft en men zich laat beïnvloeden, dan is een woord als “vertrouwen” iets waar veel mensen voor gaan. Terecht, want de meeste mensen zijn namelijk betrouwbaar en zou recht doen aan deze groep. Dat neemt niet weg dat haar inwoners (en niet alleen in Nederland) evolutionair in verschillende “zones” zitten en dat maakt dat niet iedereen er ontvankelijk voor is. Dat is bij een onderneming niet anders. Het merendeel van de medewerkers is betrouwbaar, maar er zijn altijd mensen die niet eerlijk zijn en/of iets te compenseren hebben en hun ego ze voorbij streeft. Dan is geld verzamelen – ook als het minder eerlijk is – een optie. Of het compensatiegedrag vertaald zich naar “de baas” willen zijn en macht uitoefenen. Zich mogelijk niet realiserend dat echte macht een natuurlijk proces is en zich niet af laat dwingen. Het zegt alles over de persoon in kwestie.

Dit alles vertaald zich naar mensen die in opstand komen, omdat zaken niet eerlijk zijn. Denk hierbij aan werk en loon niet in verhouding, graaicultuur of macht om de macht.

Invulling geven aan woorden

Dit wetende moeten we eigenlijk invulling geven aan onze woorden en als de regering uitspreekt dat ze van vertrouwen uit willen gaan, moet je allerlei controleren instanties uitbreiden. Waarbij het mogelijk noodzakelijk is gezien de ontwikkelingen, maar zeggen en handelen zijn dan niet meer consistent en dat gaat enig moment opvallen.

Want ook bijvoorbeeld de bankier die uitgaat van vertrouwen en mensen vanuit die optiek wil laten groeien en de prettige werkgever wil zijn, is niet consistent als deze de ervaren man of vrouw uitsluit bij een sollicitatieprocedure rond de functie van een ervaren leider. De jonge man of vrouw met slechts een papiertje wat aansluit, wordt geprefereerd. Niet dat het papiertje de garantie geeft, maar biedt de wantrouwende werkgever iets meer houvast, nog even los van het kostenplaatje. Logisch dat het woord “vertrouwen” in de mond nemen dan niet echt serieus (meer) genomen wordt.

De wereld is aan het veranderen

De wereld is op meer vlakken aan het veranderen en ook de trendsetters voelen dat we een andere weg in moeten slaan. Dit vertalen we naar modeproducten, mode kleuren en ook naar modewoorden. Woorden die prima zijn als er vervolgens invulling aan gegeven wordt, maar helaas is dat vaak niet het geval. Het verval van een term die feitelijk onheus gebruikt wordt, is dan snel ingezet.

De veranderende wereld gaat wel verder en men zoekt enig moment een eigen weg, alleen doet het afbreuk aan de achterban van het boegbeeld (die onterecht met bepaalde termen smijt). De vraag is dan alleen of je deze termen moet gebruiken.

Het belang van een goede communicatie

De mannen en vrouwen die de teksten voor de boegbeelden schrijven, zijn wellicht in staat een mooi pakkend verhaal te maken en er goede oneliners en aansprekende termen in te verpakken, maar is lang niet altijd consistent met de praktijk. Daar is het gebruik van het woord “vertrouwen” een mooi voorbeeld van.
Dat pleit er voor om de communicatiemensen meer in de praktijk op te laten gaan. Het kan echter ook zijn dat de tekst op aangeven van het boegbeeld is gemaakt en deze man/vrouw krijgt zijn/haar bedoelingen niet over het voetlicht bij de eigen achterban. In dat geval zegt het iets over de leider.

Tot slot

Toch zou vertrouwen op zich mooi zijn, mensen die te vertrouwen zijn. Dat zou een hoop criminaliteit voorkomen. Maar we zijn er blijkbaar nog niet aan toe, helaas.
Hoe dan ook … communicatie heeft de meeste impact als er ook in daden een vervolg aan gegeven wordt. Dat voorkomt weer dat we het over “holle taal” hebben … en zo ontstaan vanzelf weer de nieuwe termen.