Gekleurde lintjes of ribbons: aandacht voor goede doelen

We zien ze steeds meer, de gekleurde lintjes, die door een stichting of een andere groep mensen worden gebruikt om aandacht voor een bepaalde zaak te vragen. Deze lintjes worden awareness-ribbons genoemd, hetgeen we het beste kunnen vertalen met aandachtslintjes. De pink ribbon is een van de bekendste lintjes. Met dit lintje wordt aandacht gevraagd voor borstkanker. Ook het zwarte MH17-lintje kent iedereen inmiddels wel. Na het neerstorten van de MH17 werd dit lintje het symbool van steun voor de nabestaanden van deze ramp. Bijna in elke kleur is er wel een lintje dat ergens voor staat.

Ribbon = lintje

Het Engelse woord 'ribbon' betekent lint(je). Het is een ware trend om solidariteit met mensen met een bepaalde ziekte uit te drukken of om aandacht voor een maatschappelijk probleem te vragen door middel van een gekleurd lintje. Ze zijn te koop of worden weggegeven om op kleding te spelden. Ook op sociale media wordt er veel gebruik gemaakt van afbeeldingen met lintjes. Soms komt het geld dat verdiend wordt met de verkoop van producten met een gekleurd lintje ten goede aan het doel waar het lintje naar verwijst. De lintjes zijn korte stukjes stof in bepaalde kleuren die in een lus gevouwen worden. Ze komen over zo'n beetje de hele wereld voor, maar vooral in de Verenigde staten, Groot-Brittannië, Australië en Canada. Tegenwoordig zien we ze ook steeds vaker in Nederland.

Kleurbetekenis

De bedoeling van een zogenaamde awareness ribbon (aandachtslintje) houdt verband met kleur en patroon. De kleuren hebben vaak een symbolische waarde en staan voor een bepaald onderwerp. Zij hebben betekenis voor degene die de lintjes dragen en tonen dat de drager solidair is met de groep die het betreft. Soms worden er nog cijfers of letters toegevoegd. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de lintjes die verwezen naar de ramp met het in 2014 neergeschoten vliegtuig van vlucht MH17. Ook zijn er lintjes met meer dan een kleur.

Doordat het aantal goede doelen dat gebruik maakt van de lintjes enorm groot is, zijn de meeste kleuren niet meer exclusief voor één ziekte of probleem. Zo wordt het rode lintje bijvoorbeeld voor AIDS, maar ook voor hart- en vaatziekten en nog veel meer zaken gebruikt. Ook de gekleurde plastic armbandjes zijn wel bekend. Die hebben min of meer dezelfde functie als de lintjes.

Tie a Yellow Ribbon Round the Ole Oak Tree
Begin jaren 70 werd het liedje 'Tie a Yellow Ribbon Round the Ole Oak Tree' uitgebracht in de Verenigde Staten. Penny Laingen, vrouw van een diplomaat die werd gegijzeld in Iran, was in die tijd de eerste die het gele lintje gebruikte als een symbool om aandacht te vragen voor Amerikanen die dienden in het buitenland. Ze bond gele lintjes om bomen en gaf daarmee het verlangen naar de thuiskomst van haar man een beeld. Haar familie en vrienden volgden haar voorbeeld. Het lintje werd uiteindelijk een manier om aandacht te vragen voor de troepen overzee. Hoewel het gele lintje dus vooral sinds de jaren 70 wordt gebruikt gaat de geschiedenis daarvan zeker vierhonderd jaar terug. Vooral in gebieden waar zich grote legerbases bevinden en waar veel jonge mannen en vrouwen zijn uitgezonden wordt de gele strik veel gezien. Hij siert voordeuren, bomen, auto-antennes en kledingstukken. Daarmee willen de achterblijvers laten blijken dat ze aan de overzee gelegerde geliefden denken en wensen dat ze weer veilig terugkeren.
Pink ribbon
In Nederland is een van de bekendste lintjes de Pink Ribbon. Dit lintje is het symbool van de stichting Pink Ribbon. Deze stichting houdt zich bezig met het financieren van wetenschappelijk onderzoek en projecten op het gebied van borstkanker. De stichting heeft tot doel om borstkankerpatiënten een langer en beter leven te bezorgen door een goede behandeling en een goede begeleiding. Inmiddels heeft Pink Ribbon ongeveer 200 onderzoeken en projecten gefinancierd. De stichting heeft een eigen website met webwinkel. Hier kunnen allerlei producten met het roze lintje gekocht worden. Bij de producten staat vermeld welk deel van het aankoopbedrag naar de stichting gaat. Ook vermeldt de website welke projecten en onderzoeken worden gefinancierd. Elk jaar is de maand oktober borstkankermaand en wordt er mede met behulp van het roze lintje aandacht voor borstkanker gevraagd.
Red ribbon
Met het rode lintje wordt aandacht gevraagd voor en solidariteit getoond met patiënten met HIV/AIDS. Dit lintje vindt zijn oorsprong in de Verenigde Staten. Er rust geen auteursrecht op het lintje. Het kan zodoende door iedereen worden verspreid en niemand kan het commercieel uitbaten. Het lintje is zuiver bedoeld om bewustzijn te creëren voor HIV/AIDS. Het rode lintje is bedacht door een aantal kunstenaars in New York. Zij deelden deze zelf uit in de kunstwereld en bij theaters. In eerste instantie werd er een tekst bij geleverd om uit te leggen waar het rode lintje voor stond. Later was dat niet meer nodig omdat het symbool voldoende bekendheid genoot. Binnen enkele weken gingen ook beroemdheden de lintjes dragen. Bij de Oscar-uitreiking bijvoorbeeld droegen de genomineerde acteurs ze. De media pikten dit op en in no time was het rode lintje wereldwijd bekend.
MH17-ribbon
Op 17 juli 2014 werd een Boeing 777-200ER van Malaysia Airlines die van Schiphol was vertrokken met vluchtnummer MH17 uit de lucht geschoten boven Oekraïne. Op de Nederlandse homepage van Google werd het interactieve logo ter herinnering aan de 96e geboortedag van Nelson Mandela vervangen door een zwart lint. Wie met zijn muis op het lint ging staan kreeg de tekst 'Ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de vliegtuigramp met vlucht MH17' te zien. Al snel stonden sociale media er vol mee. De letters MH17 sierden het uiteinde van het lintje.

Aanslagen Parijs (13 november 2015) en Brussel (22 maart 2016)

Op 13 november 2015 vond een serie bloedige aanslagen plaats in Parijs. Op verschillende plaatsen in de Franse hoofdstad kwamen door terreuracties van Islamitische Staat mensen om het leven. Ter nagedachtenis aan de slachtoffers zette Google wederom een zwart lintje op haar zoekpagina. Facebook kleurde blauw, wit en rood omdat velen de Fransen een hart onder de riem wilden steken door een Franse vlag, vaak voorzien van een zwarte ribbon op hun pagina te plaatsen. Ook in België werden aanslagen gepleegd. Op 22 maart 2016 vielen er meer dan 30 doden en vele gewonden bij aanslagen op vliegveld Zaventem en in de Brusselse metro. Dit keer kleurden publieke gebouwen wereldwijd en sociale media in de kleuren van de Belgische vlag.

Nog meer lintjes

De hype om lintjes te gebruiken om aandacht voor bepaalde problemen of ziektes te vragen is inmiddels zo groot dat er niet voldoende kleuren zijn voor alle onderwerpen. Veel kleuren worden dan ook voor meerdere onderwerpen gebruikt. Naast de eenkleurige lintjes zijn er ook nog talloze meerkleurige lintjes en lintjes met cijfers, letters of andere symbolen.